Της Αλεξάνδρας Ιωάννου,
Η Γαλλική Εθνοσυνέλευση ψήφισε, την Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2021, το νομοσχέδιο «ενδυνάμωσης των δημοκρατικών αρχών» που αντιτίθεται στις αποσχιστικές τάσεις του Ισλαμικού εξτρεμισμού. Ύστερα από απαιτητικές και έντονες συνεδριάσεις διάρκειας 135 ωρών και την υιοθέτηση περίπου 300 τροποποιήσεων, το νομοσχέδιο με 347 ψήφους υπέρ, 151 κατά και 65 αποχές, περνάει στην Γερουσία η οποία θα δώσει την τελική έγκριση. Βέβαια, αντιδράσεις ως προς το περιεχόμενο του νομοσχεδίου υπήρξαν, τόσο από τα πολιτικά κόμματα όσο και από την μουσουλμανική γαλλική κοινότητα.
Σε ένα γενικότερο πλαίσιο, ο επίσημος σκοπός του νομοσχεδίου είναι η ενδυνάμωση των αρχών της Γαλλικής Δημοκρατίας, οι οποίες πρέπει να προστατευτούν από την Ισλαμική τρομοκρατία. Ο Γάλλος Πρόεδρος Emmanuel Macron, υπέρμαχος της αρχής της laïcité (δηλαδή της αρχής της απογύμνωσης της πολιτικής από κάθε είδους θρησκευτικής χροιάς και της διατήρησης της κοσμικότητας της Γαλλικής Δημοκρατίας όπως ορίζεται και στο γαλλικό Σύνταγμα), επιδιώκει την αποδυνάμωση της ισλαμικής αποσχιστικής ιδεολογίας. Ωστόσο, πουθενά στο νομοσχέδιο δεν αναφέρονται οι όροι «Ισλάμ» ή «Ισλαμισμός». Στην διάρκεια του ντιμπέιτ πάντως, ο Υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας Gérald Darmanin ξεχώρισε την ιδεολογία του «Ισλαμισμού», την ακραία και εγκληματική δράση των Μουσουλμάνων που συνεπάγεται την ισλαμική ριζοσπαστικοποίηση, από το πολιτικό «Ισλάμ», την θρησκεία που βρίσκει διέξοδο και στην πολιτική σκηνή αλλά παραμένει ειρηνική παρά τις διαφορές με την γαλλική κουλτούρα και κοσμικότητα.
Το νομοσχέδιο αυτό συντάσσεται σε μια χρονική περίοδο κατά την οποία η Γαλλία έχει βρεθεί στο στόχαστρο της ισλαμικής τρομοκρατίας. Ιδιαίτερα από το 2015, με την τρομοκρατική επίθεση στα γραφεία του σατιρικού περιοδικού Charlie Hebdo, έχει δεχθεί πολλαπλά πλήγματα. Μεταξύ άλλων, αφορμή για την προώθηση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου αποτέλεσε ο θάνατος του καθηγητή Samuel Paty, ο οποίος αποκεφαλίστηκε από νεαρό φανατικό ισλαμιστή τον Οκτώβριο του 2020 επειδή δίδαξε σε μάθημά του την αρχή της ελευθερίας του λόγου δείχνοντας ένα γελοιογραφικό σκίτσο του Προφήτη Μωάμεθ.
Ποιο είναι, λοιπόν, το περιεχόμενο του νομοσχεδίου;
Αρχικά, τίθενται περιορισμοί όσον αφορά την «εκπαίδευση κατ’ οίκον». Η κυβέρνηση ορίζει ότι η εκπαίδευση στα σχολεία είναι υποχρεωτική από την ηλικία των 3 ετών, ενώ η «εκπαίδευση κατ’ οίκον» θα πρέπει να εγκρίνεται πρώτα από τις αρμόδιες αρχές και μπορεί να δικαιολογηθεί, κυρίως, για ιατρικούς λόγους. Σύμφωνα με τον Γάλλο Πρόεδρο: «τα σχολεία πρέπει να μεταλαμπαδεύουν τις αξίες της Γαλλικής Δημοκρατίας και όχι τις θρησκευτικές αξίες. Θα πρέπει να εκπαιδεύουμε πολίτες και όχι πιστούς». Κι αυτό γιατί η εκπαίδευση αρκετών παιδιών της μουσουλμανικής κοινότητας, και ειδικότερα των κοριτσιών, βασίζεται στις προσευχές και στην παρακολούθηση θρησκευτικών μαθημάτων.
Δεύτερον, το νομοσχέδιο θεσμοθετεί ως ένα νέο αδίκημα το διαδικτυακό λεκτικό μίσος. Εάν κάποιος χρήστης διαδώσει προσωπικές πληροφορίες κάποιου άλλου ατόμου θέτοντας σε κίνδυνο την ζωή του, θα τιμωρείται με 3 χρόνια φυλάκιση και πρόστιμο 45.000 ευρώ. Βαρύτερη ποινή προβλέπεται εφόσον στο στόχαστρο των απειλών βρίσκονται υπάλληλοι του δημόσιου τομέα ή εκλεγμένοι αξιωματούχοι.
Τρίτον, οι θρησκευτικές ομάδες θα πρέπει να δηλώνουν τις δωρεές άνω των 10.000 ευρώ που δέχονται από το εξωτερικό. Με αυτόν τον τρόπο θα περιοριστεί η εξωτερική επιρροή στους θρησκευτικούς χώρους. Επίσης, οι τοπικές αρχές δύνανται να κλείσουν προσωρινά κάποιον θρησκευτικό χώρο, εάν διαπιστωθεί ότι οι ιδεολογίες που μεταδίδει στρέφονται εναντίον ανθρώπων ή ομάδων εξαιτίας του φύλου, της φυλής, των θρησκευτικών τους πιστεύω ή του σεξουαλικού τους προσανατολισμού.
Τέταρτον, κάθε οργάνωση ή σύλλογος που ζητά κρατικά κεφάλαια, υποχρεώνεται να υπογράψει ένα συμβόλαιο συμμόρφωσης προς τις αξίες της Γαλλικής Δημοκρατίας. Σε περίπτωση παραβίασης του συμβολαίου, οφείλουν την επιστροφή της κρατικής χρηματοδότησης.
Πέμπτον, κάθε πρόσωπο, φορέας ή ιδιωτική επιχείρηση που παρέχει υπηρεσίες στο κράτος θα πρέπει να λειτουργεί συμβαδίζοντας με τις αρχές του κοσμικού χαρακτήρα της Γαλλικής Δημοκρατίας. Οι εξαιρέσεις στην εφαρμογή αυτών των αρχών εξαιτίας θρησκευτικών πιστεύω απαγορεύεται και τιμωρείται με 5 έτη φυλάκισης και πρόστιμο 75.000 ευρώ.
Τέλος, το νομοσχέδιο δίνει ιδιαίτερη μέριμνα στην προστασία της αξιοπρέπειας των ατόμων και πιο συγκεκριμένα των γυναικών. Απαιτεί να υπάρχει ισότητα στην αντιμετώπιση των 2 φύλων και επιχειρεί να εξασφαλίσει την προστασία των γυναικών από τον θρησκευτικό σκοταδισμό. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, μεταξύ άλλων, είναι η απαγόρευση της έκδοσης των λεγόμενων «πιστοποιητικών παρθενίας», η εξασφάλιση ίσων δικαιωμάτων με τους άνδρες αναφορικά με ζητήματα κληρονομιάς και η προστασία από εξαναγκαστικούς γάμους κτλ.
Ποιες ήταν οι αντιδράσεις των πολιτικών κομμάτων και της μουσουλμανικής γαλλικής κοινότητας;
Με το κόμμα του Γάλλου Προέδρου «La République en Marche !» να κυριαρχεί στην Γαλλική Εθνοσυνέλευση, οι θετικές ψήφοι υπερίσχυσαν για την έγκριση του νομοσχεδίου. Ωστόσο, έντονη κριτική άσκησε τόσο η Αριστερά που θεώρησε το νομοσχέδιο ως αντιδημοκρατικό που αντιβαίνει στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όσο και η Δεξιά που χαρακτήρισε το νομοσχέδιο ως έναν αδύναμο συμβιβασμό αναμένοντας περαιτέρω πρωτοβουλίες από την κυβέρνηση. Μάλιστα η Marine Le Pen, Πρόεδρος του ακροδεξιού κόμματος «Rassemblement national», δήλωσε την δυσαρέσκεια της ως προς το περιεχόμενο του νομοσχεδίου, με την ίδια να έχει προτείνει την απαγόρευση της «hijab» στους δημόσιους χώρους της Γαλλίας.
Σχετικά με την αντίδραση της μουσουλμανικής κοινότητας -κοινότητα που αποτελεί το 8% του γαλλικού πληθυσμού και αποτελεί την πιο θρησκευόμενη ομάδα- εξέφρασε τις αντιρρήσεις της ήδη πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου. 200 περίπου πολίτες διαδήλωσαν στο Παρίσι, υποστηρίζοντας ότι το νομοσχέδιο ενισχύει τις διακρίσεις απέναντι στην μουσουλμανική κοινότητα. Η μουσουλμανική κοινότητα εκλαμβάνει το εν λόγω νομοσχέδιο ως εμπόδιο στην θρησκευτική ελευθερία και την ελευθερία δημιουργίας θρησκευτικών συλλόγων, ενώ εκφράζει ανησυχίες για περαιτέρω γκετοποίηση της κοινότητας.
Συμπερασματικά, η Γαλλία με το νομοσχέδιο «ενδυνάμωσης των δημοκρατικών αρχών» επιχειρεί να προστατεύσει τις αρχές της ελευθερίας, της ισότητας, της αδελφοσύνης και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων – αρχές οι οποίες είναι καθολικές και θα πρέπει να τηρούνται στην γαλλική επικράτεια ανεξαρτήτως από τι ορίζει η κάθε θρησκεία και συγκεκριμένα ο ισλαμικός εξτρεμισμός. Με μόλις 15 μήνες να απέχουν από τις ανερχόμενες προεδρικές εκλογές, φαίνεται πως ο Γάλλος Πρόεδρος κινείται προς την κεντροδεξιά περιοχή, ελπίζοντας ίσως να προσελκύσει ψηφοφόρους που διαφορετικά θα ψήφιζαν τους δεξιούς Ρεπουμπλικάνους ή ακόμα και το ακροδεξιό κόμμα «Rassemblement national». Όμως το νομοσχέδιο εξακολουθεί να είναι αμφιλεγόμενο και η κυβέρνηση Macron δέχεται έντονη κριτική.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- French National Assembly Backs Law to Combat Islamist Extremism, NYTIMES, διαθέσιμο εδώ
- Γαλλία: Ψηφίστηκε νόμος καταπολέμησης του εξτρεμισμού, Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
- Here’s all you need to know about France’s controversial separatism law, Euronews, διαθέσιμο εδώ
