Της Γαρυφαλλιάς Κουτζή,
Σίγουρα, για να αρχίσατε να διαβάζετε αυτό το άρθρο, σας παραξένεψε κι εσάς αυτός ο κατά τα άλλα περίεργος και οξύμωρος τίτλος. Κι όμως, δεν είχα σκοπό να σας ξεγελάσω για να κάνετε απλώς κλικ με το ποντίκι σας. Είναι αλήθεια. Υπάρχουν φωτοβολταϊκά που δεν χρειάζονται ήλιο για να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Κι άμα σας πω πως η τεχνολογία παρασκευάζεται στην Ελλάδα, θα με πιστέψετε;
Τα συγκεκριμένα φωτοβολταϊκά είναι οργανικά και διακρίνονται σε τρία είδη:
- Τα ηλεκτροχημικά (που βασίζονται σε νανοκρυσταλλικό TiO2 και οργανικές ουσίες)
- Τα οργανικά (που βασίζονται εξ ολοκλήρου σε οργανικά στοιχεία)
- Τα πολυμερικά
Γενικότερα, κάνοντας αναφορά στα οργανικά φωτοβολταϊκά στο σύνολό τους, μιλάμε για κατασκευές που χρησιμοποιούν προϊόντα διαλυμάτων από οργανικά ημιαγώγιμα υλικά, που βρίσκονται σε θερμοκρασία περιβάλλοντος. Αυτά τα υλικά τους προσδίδουν ιδιότητες που τα κλασσικά φωτοβολταϊκά δεν έχουν. Για παράδειγμα, η νέα έκδοση των φωτοβολταϊκών υπόσχεται ευκαμψία, υψηλή αισθητική και προσαρμοστικότητα. Παράλληλα, δεν απαιτούν ηλιακή ενέργεια για να παράγουν την αντίστοιχη ηλεκτρική, αλλά αξιοποιούν τις δυνατότητες που τους δίνει το φως.
Πρόκειται για μια καινοτομία που ξεκίνησε η ελληνική επιχείρηση Organic Electronic Technologies (OET), που εδρεύει στην Καλαμαριά Θεσσαλονίκης. Η εταιρεία, χρησιμοποιώντας τη νανοτεχνολογία και με τη βοήθεια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, ξεκίνησε να φτιάχνει φωτοβολταϊκά τα οποία διαφέρουν από τα κλασσικά σε πολλούς τομείς, στοχεύοντας να καλύψουν τα μειονεκτήματά τους.
Έτσι, τα νέα φωτοβολταϊκά είναι πολύ μαλακά και εύκολα στη χρήση τους, έχουν πολύ μικρό βάρος και είναι εκτυπώσιμα. Μάλιστα, αυτό που τα κάνει να διαφέρουν από τα υπόλοιπα είναι η προηγμένη τεχνολογία που χρησιμοποιούν, η οποία τους επιτρέπει την «απεξάρτησή» τους από την ηλιακή ακτινοβολία. Για τον λόγο αυτό, μπορούν να τοποθετηθούν ακόμα και σε σημεία που δεν φτάνει απευθείας η ακτινοβολία του ήλιου.
Τα οργανικά φωτοβολταϊκά εμφανίζουν πολλά πλεονεκτήματα. Σύμφωνα με τους καθηγητές Ε. Κουδουμά και Ε. Κυμάκη του Τμήματος Ηλεκτρολογίας του ΤΕΙ Κρήτης, ανάμεσα στα σημαντικότερα πλεονεκτήματά τους, συγκριτικά με τα κλασσικά φωτοβολταϊκά πυριτίου, είναι το χαμηλό τους κόστος, η απλότητα στη διαδικασία παρασκευής και η ικανότητά τους να κατασκευάζονται σε ποικίλες διαστάσεις (από πολύ μικρές μέχρι πολύ μεγαλύτερες από αυτές που μας έχουν συνηθίσει τα φωτοβολταϊκά μέχρι σήμερα). Το τελευταίο αυτό χαρακτηριστικό τους, μαζί με τη μεγάλη ευκαμψία, τους δίνει τη δυνατότητα να καλύπτουν μεγάλες επιφάνειες που δεν είναι απαραίτητα ευθύγραμμες. Επομένως, εκτός από χρήματα, εξοικονομείται και χώρος.
Ένα από τα σημαντικά τους πλεονεκτήματα είναι ακόμα η αντοχή τους, καθώς είναι πολύ δύσκολο να ραγίσουν ή να σπάσουν. Είναι, επίσης, ανθεκτικά στις καιρικές συνθήκες και, αν φυσιολογικά φθαρούν με την πάροδο του χρόνου, μπορούν ακόμα και να ανακυκλωθούν. Συνεπώς, το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα είναι πολύ χαμηλό, καθιστώντας τα φιλικά προς τον πλανήτη.
Δυστυχώς, δεν θα μπορούσαν να λείπουν τα μειονεκτήματα της νέας τεχνολογίας. Η απόδοσή τους είναι αρκετά χαμηλότερη από εκείνη των φωτοβολταϊκών πυριτίου. Πιο συγκεκριμένα, είναι γύρω στο 6%, ενώ η απόδοση των κλασσικών φωτοβολταϊκών μπορεί να φτάσει στο 25%. Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζουν να πραγματοποιούνται μελέτες για τη βελτίωση της αποδοτικότητας των οργανικών φωτοβολταϊκών. Σε κάθε περίπτωση, είναι μια νέα τεχνολογία που έχει δρόμο ακόμα για να τελειοποιηθεί.
Τα πλεονεκτήματα της καινοτόμου αυτής μεθόδου κατασκευής φωτοβολταϊκών φαίνεται να υπερτερούν, γιατί τα οργανικά φωτοβολταϊκά έχουν ήδη ανταπόκριση στην Ελλάδα. Συχνά χρησιμοποιούνται στην αρχιτεκτονική, μετατρέποντας τα κτίρια σε «πράσινα» και βελτιώνοντας την ενεργειακή τους απόδοση. Μένει να δούμε πώς θα εξελιχθούν και αν θα καταφέρουν να ξεπεράσουν την αποδοτικότητα και την αξιοπιστία των φωτοβολταϊκών πυριτίου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Οργανικά Φωτοβολταϊκά, Τμήμα Ηλεκτρολογίας & Κέντρο Τεχνολογίας Υλικών και Λέιζερ, ΤΕΙ Κρήτης, elke.teicrete.gr, διαθέσιμο εδώ
- oe-technologies.com, διαθέσιμο εδώ
- «Έξυπνα» φωτοβολταϊκά που δεν χρειάζονται ήλιο για να παράγουν ενέργεια (Video), ert.gr, διαθέσιμο εδώ
