Της Δέσποινας Σκουλαρίγκη,
Πολλές φορές, για ό,τι δεν μπορεί να ειπωθεί με τις λέξεις, έρχονται οι πράξεις να καλύψουν το κενό. Κυρίως αυτό παρατηρείται στην εκδήλωση της αγάπης, του έρωτα, της στοργής κατα την οποία τα λόγια περισσεύουν, όταν ένα φιλί δηλώνει με τον πιο τρυφερό τρόπο αυτό που νοιώθεις. Το φιλί δεν θα μπορούσε παρά να πρωταγωνιστεί σε κάθε πτυχή της τέχνης. Διάσημα φιλιά είναι ο πίνακας του Gustav Klimt, το γλυπτό του Auguste Rodin, με τα ονόματα και των δύο να είναι «Το φιλί». Φιλιά όπως της Scarlett O’Hara και του Rhett Butler στην ταινία Όσα παίρνει ο άνεμος και αυτό με φόντο την θάλασσα στον Τιτανικό, δεν θα μπορούσαν παρά να δώσουν την δική τους πινελιά σε αυτό που ονομάζουμε φιλί.
Μια πτυχή, όμως, του φιλιού που δυστυχώς είναι λιγότερο διαδεδομένη και προβεβλημένη είναι αυτή την οποία αποκαλούμε ως «φιλί της ζωής». Δεν θα μπορούσαμε, λοιπόν, να παραλείψουμε μια φωτογραφία του Rocco Morabito, η οποία δικαιωματικά έλαβε το βραβείο Pulitzer το 1968. Και τι προβάλλει αυτή η φωτογραφία; Έναν ηλεκτρολόγο, τον οποίο, όταν σε μια συντήρηση ρουτίνας χτύπησε ρεύμα χαμηλής τάσης και έπεσε αναίσθητος, ο συνάδελφος του που βρισκόταν από πίσω του τον έπιασε και προσπάθησε να τον βοηθήσει χορηγώντας του οξυγόνο. Αφού τον κατέβασε στο έδαφος, του παρείχε πλήρη Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση (ΚΑΡ.Π.Α.) και με την βοήθεια των διασωστών ο άνθρωπος αυτός κατάφερε να κρατηθεί στην ζωή.
Όμως, σε πόσες τέτοιες περιπτώσεις έχουμε αυτή την άμεση βοήθεια; Δυστυχώς, για την καθημερινότητα μας η απάντηση δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική. Στην Ευρώπη περίπου 350.000-700.000 άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως από ανακοπή. Στις ΗΠΑ έρευνα του 2013 κατέδειξε πως περισσότεροι από 500.000 άνθρωποι όλων των ηλικιών υπέστησαν καρδιακή προσβολή, με λιγότερο από το 15% να επιβιώνει, χάρη στην άμεση παροχή βοήθειας. Έτσι, η καρδιακή προσβολή θεωρείται από τους κυριότερους και πιο θανατηφόρους παράγοντες. Αν όμως υπήρχε έγκαιρη και σωστή παροχή βοήθειας, τότε ίσως τα ποσοστά αυτά να είχαν μειωθεί. Έρευνα έδειξε πως, αν πραγματοποιηθεί απινίδωση μέσα στα πρώτα 3-5 λεπτά, μπορεί τα ποσοστά επιβίωσης να κυμανθούν από 50-70%. Σημειώνεται πως για κάθε λεπτό που υπάρχει καθυστέρηση, η πιθανότητα επιβίωσης μειώνεται κατά 10-12%.
Καθημερινά ερχόμαστε αντιμέτωποι με περιστατικά ιδιαιτέρως αιφνίδια. Είναι μια ασθένεια που δεν έχει ηλικιακά φράγματα. Ακόμη και παιδιά -σε μικρότερο ποσοστό- πέφτουν θύματα του αιφνίδιου αυτού θανάτου. Τέτοια περιστατικά που συγκλόνισαν το κοινό σημειώθηκαν τον Οκτώβριο του 2020 σε ένα σχολείο της Αχαΐας, όπου ένα αγόρι 9 χρονών είχε τραγικό τέλος μέσα στο σχολείο. Επίσης, ένας 15χρονος στην Λαμία υπέστη ανακοπή στο σχολείο, ο οποίος όμως σώθηκε, καθώς η ανταπόκριση των διασωστών του ΕΚΑΒ ήταν άμεση.
Ωστόσο, τι γίνεται όταν η ανταπόκριση δεν είναι άμεση; Όταν χρειάζεται τουλάχιστον 5-11 λεπτά από τη στιγμή που γίνεται η κλήση μέχρι να φτάσει το ασθενοφόρο και να παράσχει απινίδωση; Όταν κάθε λεπτό μετράει αντίστροφα αλλά το περιβάλλον δεν έχει ούτε τις βασικές γνώσεις πρώτων βοηθειών;
Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία υποστήριξε πως είναι υποχρεωτικό στην εκπαίδευση των παιδιών να περιλαμβάνεται και η εκμάθηση εξωνοσοκομειακής καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης (ΚΑΡΠΑ- CPR). Αυτή η δήλωση έγινε το 2011. Στην Ελλάδα ωστόσο, μόλις το 2019, μετά από προσπάθειες 10 ετών του οργανισμού «KIDS SAVE LIVES-Τα Παιδιά Σώζουν Ζωές», κατατέθηκε το νομοσχέδιο σχετικά με την ένταξη του μαθήματος των Πρώτων Βοηθειών τόσο στην Πρωτοβάθμια όσο και στην Δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Τα οφέλη της ένταξης αυτού του μαθήματος είναι πολλά και πολύπλευρα. Αρχικά, τα ποσοστά των θανάτων από καρδιακή προσβολή θα μειωθούν, καθώς ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού ήδη από μικρή ηλικία θα έχει εκπαιδευτεί στην παροχή σωστής Καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης, ενώ ταυτόχρονα θα αναπτύξει και ένα αίσθημα ευθύνης. Επίσης, έρευνα έχει δείξει πως τα παιδιά σε πρώιμη ηλικία δεν έχουν ανεπτυγμένο το αίσθημα του φόβου και του λάθους, οπότε είναι πιο εύκολο να δεχθούν την γνώση χωρίς αναστολές και με αμεσότερη ανταπόκριση. Τέλος, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε πως η πρόσβαση σε πληροφορίες μπορεί να διευκολυνθεί από την χρήση του διαδικτύου αλλά αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι οι πληροφορίες που θα δεχθεί ο καθένας μπορεί να μην είναι έγκυρες. Επίσης δεν αρκούν μόνο οι πληροφορίες. Σημασία έχει και η ίδια η πρακτική άσκηση. Συνεπώς, είναι αδήριτης σημασίας η εισαγωγή ενός τέτοιου μαθήματος. Εκτός της παροχής ΚΑΡ.Π.Α. είναι σημαντικό το ότι οι μαθητές αλλά και οι εκπαιδευτικοί θα γνωρίζουν πώς να διαχειριστούν μια κρίσιμη κατάσταση μέσω της παροχής πρώτων βοηθειών (ακόμη και με την χρήση αυτόματου εξωτερικού απινιδωτή) και πως να προλαμβάνουν τραυματισμούς.
Όλα αυτά θα ήταν πολύ θετικά εάν οι καιροί συνέβαλαν στην πραγματοποίηση των οραμάτων αυτών. Εν μέσω πανδημίας, όμως, οι θάνατοι από καρδιακή προσβολή ίσως να ηχούν λιγότερο στα αυτιά μας λόγω του αναβρασμού που επικρατεί. Όμως ό,τι δεν προσέχεις δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει κιόλας. Για αυτό και ο οργανισμός “KIDS SAVE LIVES” συνεχίζει να μεταδίδει την πολύτιμη αυτή γνώση μέσω των εκπαιδευτικών webinars με την ονομασία “Click Away First Aid”. Μάλιστα, αναφορικά με την τεχνική διάσωση, οι κανόνες έχουν προσαρμοστεί στην ιδιαίτερη εποχή που διανύουμε. Οι εμφυσήσεις οξυγόνου, λοιπόν, είναι πλέον επιτρεπτές μόνο ανάμεσα σε συγγενείς, αλλά οι συμπιέσεις στο θώρακα είναι επιτρεπτές και επιβεβλημένες ανεξαρτήτως συγγένειας.
Ίσως πλέον το «φιλί» να είναι απαγορευμένο, όμως η ανάγκη για παροχή βοήθειας προς τον συνάνθρωπο παραμένει. Μαθαίνοντας λοιπόν να βοηθάμε, μαθαίνουμε και να αγαπάμε.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: Έγκριση Εθνικού Προγράμματος Πρώτων Βοηθειών στα Ελληνικά Σχολεία, kidssavelives.gr, διαθέσιμο εδώ
- Νομοσχέδιο για Μάθημα Α’ Βοηθειών στα ελληνικά σχολεία, kidssavelives.gr, διαθέσιμο εδώ
- Πρώτες βοήθειες με…click away – Η διάσωση σε περίοδο επιδημίας, iatronet.gr, διαθέσιμο εδώ
- KIDS SAVE LIVES ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΩΖΟΥΝ ΖΩΕΣ, eepf.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ανείπωτη θλίψη: Εννιάχρονο αγόρι έσβησε στο θρανίο, χαροπαλεύει 15χρονος με ανακοπή, tanea.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει το πρόγραμμα KIDS SAVE LIVES για τα σχολεία όλου του κόσμου, kidssavelives.gr, διαθέσιμο εδώ
- Cardiopulmonary Resuscitation Quality: Improving Cardiac Resuscitation Outcomes Both Inside and Outside the Hospital, ahajournals.org, διαθέσιμο εδώ
