Της Ήλιας Νικολουδάκη,
«Αυτό το εξάμηνο θα διαβάζω.», μια φράση που κρύβει κάτι διαφορετικό για τον καθέναν από εμάς. Για πλήθος φοιτητών συμβολίζει την αναβλητικότητα, καθώς κάθε εξάμηνο υπόσχονται στον εαυτό τους πως θα αφιερώσουν περισσότερο χρόνο στο διάβασμα, αλλά μετά περνούν οι εβδομάδες και τελικά όλος ο φόρτος μελέτης πρέπει να διανεμηθεί στην περίοδο της εξεταστικής. Φυσικά, είναι αδύνατο να αφομοιωθούν όλες οι πληροφορίες σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα και ως αποτέλεσμα η μελέτη είναι ανεπαρκής, με τα μαθήματα για την εξεταστική του Σεπτεμβρίου να συσσωρεύονται.
Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι ώστε η μελέτη μας να έχει αποτέλεσμα χωρίς κούραση, δεδομένου ότι δεν χρειαζόμαστε κατ’ ανάγκη περισσότερο χρόνο διαβάσματος, αλλά πιο αποδοτικές μεθόδους.
Μια καρποφόρα μέθοδος είναι αυτή της «Διανεμημένης Μελέτης», η οποία προάγει τη συνεχή επανάληψη και ενδελεχή ενασχόληση με το αντικείμενο. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να χωρίσουμε τη μελέτη μας σε τμήματα, χρησιμοποιώντας τον «κύκλο διαβάσματος» (Study Circle). H διαδικασία αυτή στηρίζεται στο γεγονός ότι η μελέτη έχει στάδια που ξεκινούν πριν την παρακολούθηση του μαθήματος. Πιο συγκεκριμένα, τα στάδια αυτά είναι: η Προεπισκόπηση, η Παρακολούθηση, η Επισκόπηση, η Μελέτη και, τέλος, ο Έλεγχος.
Προεπισκόπηση σημαίνει ότι, πριν παρακολουθήσουμε ένα μάθημα, ενημερωνόμαστε για το τι πρόκειται να συζητηθεί. Αυτό επιτυγχάνεται με την άντληση πληροφοριών από το περίγραμμα των μαθημάτων που προσφέρει η κάθε Σχολή, στο οποίο αναλύονται οι στόχοι και το περιεχόμενο του μαθήματος. Με τον τρόπο αυτό, ο φοιτητής έχει σχηματίσει μια γενική εικόνα και μια ουσιώδη επαφή με το μάθημα που θα παρακολουθήσει. Το βήμα αυτό διευκολύνει επίσης και την παρακολούθηση του μαθήματος, κατά την οποία ο φοιτητής κρατάει σημειώσεις ανάλογα με τα στοιχεία εκείνα που θεωρεί απαραίτητα. Έπειτα, στο βήμα της επισκόπησης, διαβάζει τις σημειώσεις εντός μίας ημέρας, ψάχνοντας για απορίες ή πιθανές ελλείψεις. Ακολουθεί η μελέτη, η οποία πρέπει να διεκπεραιωθεί με συγκέντρωση και αρκετά ενδιάμεσα διαλείμματα. Τέλος, στον έλεγχο, κρίνει αν ο τρόπος διαβάσματος ήταν τελικά αποδοτικός. Το στάδιο αυτό μπορεί να διεξαχθεί είτε μέσω quiz είτε μέσω της λεγόμενης «τεχνικής Feynman». Η τεχνική αυτή συνίσταται στην ικανότητα του φοιτητή να μπορεί να εξηγήσει μια πληροφορία στον εαυτό του, από μια θεωρητική έννοια μέχρι και μια μαθηματική εξίσωση, με τον πιο απλό τρόπο.
Ο Feynman ήταν ένας επιτυχημένος φυσικός, κερδίζοντας μάλιστα και το ομώνυμο Νόμπελ το 1965. Εκτός από διακεκριμένος επιστήμονας, ήταν επίσης καθηγητής που είχε την ικανότητα να εξηγεί πολύπλοκες θεωρίες με τον πιο κατανοητό τρόπο για τους μαθητές του. Πίστευε πως μια πληροφορία δεν έχει κατανοηθεί πλήρως εάν δεν μπορεί να εξηγηθεί με πολύ απλά λόγια. Θέτοντας, λοιπόν, αυτή την πεποίθησή του ως βάση, η τεχνική του περιέχει τέσσερα βήματα:
Πρώτον, σε ένα φύλλο χαρτί γράφουμε την έννοια που θα αναλυθεί. Έπειτα, προσπαθούμε να την εξηγήσουμε όσο πιο απλά γίνεται στον εαυτό μας. Στο επόμενο και τρίτο βήμα, εντοπίζουμε τυχόν δυσκολίες, εάν προκύψουν, ώστε να επικεντρωθούμε σε αυτές και να τις αντιμετωπίσουμε. Τέλος, ανιχνεύουμε τις σύνθετες έννοιες και τις απλοποιούμε. Ο σκοπός της τεχνικής είναι να υποβάλλουμε τον εαυτό μας στη διαδικασία της επεξήγησης στον μέγιστο βαθμό, μέχρι να αποκτήσουμε πλήρη επίγνωση των εννοιών που χρησιμοποιούμε και μελετούμε.
Μια ακόμη δημοφιλής μέθοδος που μπορεί να ακολουθηθεί είναι η “Pomodoro”, την οποία επινόησε ο Francesco Cirillo το 1980. Η ονομασία Pomodoro βασίζεται σε έναν χρονομετρητή κουζίνας σε σχήμα ντομάτας. Η τεχνική αυτή λειτουργεί με την αντίληψη πως, αν χωρίσουμε το διάβασμά μας σε συχνότερα ή και μικρότερα διαστήματα, τότε θα μειωθεί η αναβλητικότητα και θα αποφύγουμε την υπερβολική κόπωση. Επιπροσθέτως, είναι αναγκαίο να μελετάμε με ένα χρονόμετρο, όπως για παράδειγμα του κινητού, που θα ρυθμίζεται στα 20 με 25 λεπτά. Αν, βέβαια, κατά τη διάρκεια αυτή αποσπαστεί η προσοχή μας, γράφουμε σε ένα φύλλο χαρτί ακριβώς αυτή τη σκέψη που επηρεάζει τη συγκέντρωση. Όταν τελειώσει δε ο χρόνος, ξεκουραζόμαστε για 5 με 10 λεπτά. Τα βήματα επαναλαμβάνονται, προσαρμοσμένα φυσικά ανάλογα με τις αντοχές μας και τις απαιτήσεις της μελέτης.
Όλες οι προαναφερθείσες τεχνικές αποσκοπούν στη σωστή διαχείριση χρόνου, στην οργάνωση και την καθιέρωση ενός προγράμματος που θα έχει ως συνέπεια ένα αποδοτικό αλλά και χαλαρό διάβασμα. Παρ’ όλα αυτά, επιβάλλεται να θυμόμαστε ότι ο κάθε άνθρωπος αφομοιώνει διαφορετικά τις πληροφορίες. Επομένως, θα ήταν σημαντικό να αναρωτηθούμε με ποιον τρόπο και σε πόσο χρόνο μαθαίνουμε ευκολότερα και να θέτουμε ρεαλιστικούς στόχους μέσω μιας ενδοσκόπησης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Studying 101: Study Smarter not harder, Learning Center University of North Carolina, διαθέσιμο εδώ
- 10 Effective Study Techniques to try this year, University of St. Augustine for Health Sciences, διαθέσιμο εδώ
- Τhe Pomodoro Technique: Study more Efficiently, Take more breaks, University of British Columbia, διαθέσιμο εδώ
- Do more and have fun with time management, Francesco Cirillo Official Website, διαθέσιμο εδώ
