Της Δήμητρας Χαρέλη,
Με μία γρήγορη επισκόπηση στον χώρο της επιστήμης, θα διαπιστώσει κανείς την τεράστια πορεία και εξέλιξη που έχει σημειώσει. Μέχρι και τον 20ο αιώνα, σημαντικά ονόματα έχουν πραγματοποιήσει ήδη άλματα σε διάφορα ζητήματα που απασχολούν την ανθρωπότητα, κατορθώνοντας τα επιτεύγματα τους να αποτελέσουν σταθμό στο πέρασμα του χρόνου. Όλα αυτά, πάνω-κάτω, είναι σε όλους γνωστά. Το άγνωστο της υπόθεσης είναι η απάντηση στην εξής απορία: «τελικά, γιατί στον τομέα της επιστήμης υπερνικά το αντρικό φύλλο;». Ποσοτικά, μπορεί να ισχύει και να διατηρείται μέχρι σήμερα αυτό έμφυλο χάσμα, ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν επαληθεύεται σε υποθέσεις και απόψεις περί ανδρικής υπεροχής που διατυπώνονται συχνά. Οι λόγοι που διατηρούν αυτά τα ποσοστά «αντρικής νίκης» στα στατιστικά ενασχόλησης με την επιστήμη και άλλους σπουδαίους κλάδους, όπως αυτός της υγείας, κρύβονται βαθιά, ριζωμένοι στα στερεότυπα και τις απαρχαιωμένες αντιλήψεις που, δυστυχώς, ακόμα «ταλαιπωρούν» την αγορά εργασίας και όχι μόνο.
Όπως έχει αποδείξει η ιστορία, δεν έχει υπάρξει μέχρι σήμερα κάποιο επάγγελμα που πρακτικά να μην μπορεί να εκτελεστεί τόσο από το γυναικείο σώμα όσο και από το γυναικείο μυαλό. Σχετικά με την επιστημονική κοινότητα, ειδικότερα, υπάρχει αυτή η αντανάκλαση της κοινωνίας, η οποία όχι απλώς διατηρεί δέσμια την προκατάληψη, αλλά την πολλαπλασιάζει. Όλα αυτά λειτουργούν σαφώς αποτρεπτικά στο να μπορέσει μία γυναίκα να κυνηγήσει τις φιλοδοξίες της και τελικώς να καταφέρει να ασχοληθεί με τον τομέα που πραγματικά ενδιαφέρεται και που πολύ πιθανόν να αποδειχθεί και καλύτερη από έναν άνδρα. Ας μην παραλείπεται το γεγονός πως στις γυναικείες πλάτες τοποθετείται, επιπρόσθετα, και ο φόρτος της οικογενειακής φροντίδας, η οποία συνεπάγεται την αναπαραγωγή και την ανατροφή των παιδιών. Πολλές γυναικείες φιγούρες παρά την στερεοτυπική μάστιγα κατάφεραν να λάμψουν μέσα στο χρόνο και να ξεχωρίσουν για το μυαλό και την προσωπικότητα τους. Ας δούμε μερικές από αυτές!
Alice Ball
Προερχόμενη από μια ανδροκρατούμενη κοινωνία, κατάφερε να σπάσει κάθε στερεότυπο που επικρατούσε για το γυναικείο φύλο να αποδείξει το πάθος και την αγάπη της για την επιστήμη. Η Alice κατάφερε να δημιουργήσει μια θαυματουργή θεραπεία για τη λέπρα για να σώσει χιλιάδες ζωές.
Margaret Hamilton
Χαρακτήρας σύμβολο για τον χώρο των μαθηματικών. Η συμβολή της στην ανάπτυξη του λογισμικού της Nasa αποδείχθηκε καθοριστική για την αποστολή Apollo 11. Κατάφερε να καλύψει το μαθηματικό πλαίσιο εντός του οποίου αναπτύχθηκε το λογισμικό της μηχανής του διαστημόπλοιου.
Αθηνά Κουστένη
Το άγνωστο κομμάτι της ιστορίας είναι πως υπάρχουν πολλές γυναικείες προσωπικότητες στην Ελλάδα που έχουν ξεχωρίσει στον ανδροκρατούμενο χώρο της επιστήμης. Έμπρακτο παράδειγμα είναι η Αθηνά Κουστένη, μια σπουδαία αστροφυσικός και Διευθύντρια ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής έρευνας. Μια γυναίκα με μεγάλο βιογραφικό και ακόμα μεγαλύτερες φιλοδοξίες, έχει καταφέρει να εντρυφήσει στον κόσμο του σύμπαντος και κάνει το στίγμα της ανεξίτηλο.
Αυτές οι γυναικείες παρουσίες, ας λειτουργήσουν ως κίνητρο και ας παροτρύνουν τα νέα κορίτσια να κυνηγήσουν το όνειρο τους χωρίς φόβο και αναστολές. Ας γίνουν η απάντηση σε κάθε «αν» που πιθανόν να μεσολαβεί ανάμεσα σε ένα όνειρο και στην πραγματοποίηση του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Alice Ball, biography.com, διαθέσιμο εδώ
- Margaret Hamilton: ‘They worried that the men might rebel. They didn’t’, theguardian.com, διαθέσιμο εδώ
- Αθηνά Κουστένη, η Ελληνίδα αστροφυσικός που περνάει τη ζωή της μελετώντας τον πλανήτη Τιτάνα, iefimerida.gr, διαθέσιμο εδώ
