Του Γιώργου Πασσά,
Στις 26 Ιανουαρίου 2021, ο Ιωάννης Κτιστάκις εξελέγη ως δικαστής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για την Ελλάδα με θητεία εννέα ετών, λαμβάνοντας την απόλυτη πλειοψηφία των ψήφων. Ο επίκουρος καθηγητής Νομικής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης αποτελεί την πλέον πρόσφατη προσθήκη στη λίστα των Ελλήνων που φιγουράρουν σε ανώτατα αξιώματα διεθνών οργανώσεων, οργανισμών και δικαστηρίων.
Ξεκινώντας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (εφ’ εξής Ε.Δ.Δ.Α.) αξίζει να κάνουμε μία αναφορά στον νεοδιορισθέντα Ιωάννη Κτιστάκι. Διατελώντας μέλος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, αλλά και του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου ενάντια στον ρατσισμό και την ξενοφοβία, ο Κτιστάκις ειδικεύεται στη διεθνή προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου, ενώ ως δικηγόρος, πέραν των εγχώριων υποθέσεων που έχει αναλάβει σε Άρειο Πάγο και ΣτΕ, έχει πλούσιο παλμαρέ και ενώπιον του Ε.Δ.Δ.Α., με πάνω από 50 κερδισμένες υποθέσεις. Βεβαίως, η επιλογή του ως δικαστή για την Ελλάδα ήταν περισσότερο ένας «εμφύλιος» διαγωνισμός (οι δύο άλλοι υποψήφιοι ήταν η Φωτεινή Παζαρτζή, αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Νομική του ΕΚΠΑ, και ο Μιχαήλ Πικραμένος, αναπληρωτής καθηγητής αντιστοίχως στο ΑΠΘ), παρ’ όλα αυτά η αναγνώριση του συγκεκριμένου αξιώματος είναι αδιαμφισβήτητη.
Κορυφαίο παράδειγμα, πάντως, καταξιωμένου Έλληνα νομικού στον ίδιο τομέα είναι αυτό του Αλέξανδρου-Λίνου Σισιλιάνου, καθηγητή Διεθνούς Δικαίου, ο οποίος διετέλεσε, πέραν από δικαστής του Ε.Δ.Δ.Α., και Πρόεδρος του Δικαστηρίου, μέχρι την ολοκλήρωση της θητείας του και την αντικατάστασή του, τον Απρίλιο του 2020, από τον Ισλανδό Robert Spano.
Ο Σισιλιάνος ήταν ο πρώτος Έλληνας που εκλέχθηκε για το εν λόγω αξίωμα, ήτοι για τη θέση της Προεδρίας σε αυτόν τον θεσμό, που είναι, όχι μόνο ο εμβληματικότερος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, αλλά και ο κατεξοχήν εγγυητής της προάσπισής τους. Χαρακτηριστικό είναι δε πως η καριέρα του Σισιλιάνου παρουσιάζει πολλά κοινά σημεία με αυτή του Κτιστάκι, όπως τη θητεία στην Εθνική Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και, κυρίως, το ότι αμφότεροι εξελέγησαν ως δικαστές του Ε.Δ.Δ.Α. (σ.σ. ο Σισιλιάνος το 2011, με τη θητεία του να ολοκληρώνεται το 2020, όταν έληξε και η προεδρική του θητεία).
Προφανώς, η δυναμική ελληνική παρουσία στη διεθνή σκηνή δεν περιορίζεται στο Ε.Δ.Δ.Α. Ο Μαργαρίτης Σχοινάς, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είναι ένα ακόμη όνομα, ίσως και το ευρύτερα γνωστό από τη σχετική λίστα. Απόφοιτος της Νομικής του ΑΠΘ και του London School of Economics, ο Σχοινάς εντάχθηκε σχεδόν αμέσως στους κύκλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κερδίζοντας, κατά τη δεκαετία του ’90, μια θέση στο Γραφείο της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα. Έκτοτε περνάει από ποικίλα πόστα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ το 2007 αντικαθιστά τον Αντώνη Σαμαρά ως ευρωβουλευτής. Ολοκλήρωσε ταυτοχρόνως τις σπουδές του στο Harvard το 2011, όταν και αποφοίτησε από το πρόγραμμα “High Potential Leadership”, σχετικά με τη διοίκηση επιχειρήσεων (σ.σ. με έξοδα αποκλειστικά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), ενώ προσφάτως ήταν ο εκλεκτός της εν ενεργεία Προέδρου, Ursula von der Leyen, για Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με αντικείμενο την προώθηση και προάσπιση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής.
Άλλο τρανό παράδειγμα του έντονου ελληνικού χρώματος στα διεθνή τεκταινόμενα είναι η Άννα Διαμαντοπούλου, η οποία, επί του παρόντος, βρίσκεται μία ανάσα από το αξίωμα του Γενικού Γραμματέα του ΟΟΣΑ (σ.σ. Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης). Με πλούσια καριέρα στην εγχώρια πολιτική σκηνή, η Διαμαντοπούλου έχει διατελέσει Νομάρχης, βουλευτής, Υπουργός Παιδείας επί πρωθυπουργίας Γεωργίου Παπανδρέου, ενώ, μετά την παραίτηση του Παπουτσή, ανέλαβε και το Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας.
Μάλιστα, στο Υπουργείο Ανάπτυξης είχε εργαστεί και τη δεκαετία του ‘90 ως υφυπουργός, θέση που εγκατέλειψε, προκειμένου να αποδεχθεί τη θέση της Επιτρόπου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (1999-2004). Τώρα διεκδικεί τη θέση του Γενικού Γραμματέα του ΟΟΣΑ, έχοντας φτάσει στο top 5 των υποψηφίων, στον τελευταίο γύρο αξιολόγησης, με τους υποψηφίους της Τσεχίας, της Πολωνίας, των Η.Π.Α. να έχουν αποσυρθεί, ενώ οι πλέον πρόσφατες αποχωρήσεις είναι αυτές της νυν Προέδρου της Εσθονίας και του πρώην Υπουργού Οικονομικών του Καναδά. Είναι περιττό να αναλυθεί το γιατί η κατάληψη του εν λόγω αξιώματος από τη Διαμαντοπούλου θα είναι μία πρωτοφανούς βεληνεκούς αναγνώριση για τη χώρα μας.
Τέλος, δεν μπορεί να παραλείψει κανείς από τη συγκεκριμένη λίστα τον Γιώργο Παπανδρέου. Έχοντας διατελέσει Υπουργός Εθνικής Παιδείας, Υπουργός Εξωτερικών, πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Πρωθυπουργός της χώρας και πολλάκις βουλευτής, ο Παπανδρέου βρίσκεται στο προσκήνιο της ελληνικής πολιτικής σκηνής τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Εντός των συνόρων, η φήμη του δικαίως ή αδίκως δεν είναι πλέον και η καλύτερη, καθώς πολλοί τον κατηγορούν για λάθη στην κυβέρνηση 2009-2011, που επιδείνωσαν την κρίση της χώρας. Παρ’ όλα αυτά, η αγαγνώρισή του στο εξωτερικό είναι ευρύτατη, ιδίως από ομοϊδεάτες, μιας και ο ίδιος κατέχει επί ετών το αξίωμα του Προέδρου στη Σοσιαλιστική Διεθνή.
Η ελληνική παρουσία σε διεθνείς οργανώσεις και θεσμούς είναι ιδιαίτερα έντονη, με τα ανωτέρω παραδείγματα να είναι απλώς η επιτομή αυτής. Το ενθαρρυντικό είναι δε πως, ιδίως τα τελευταία χρόνια, ενισχύεται ολοένα και παραπάνω, όχι μόνο ποσοτικά, αλλά και ποιοτικά. Ιδίως στη συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία, τόσο αναφορικά με την επίμονη τουρκική προκλητικότητα, όσο και με την, πρώτον, πορεία ανάκαμψης της χώρας από την κρίση και, δεύτερον, με τα τεράστια εμπόδια, που θα κληθεί ελέω πανδημίας και οικονομικής αστάθειας να προσπελάσει η χώρα, η επιρροή στη λήψη αποφάσεων από Έλληνες πιθανότατα θα αποδειχθεί νευραλγική για το μέλλον της χώρας, καθώς και για το κατά πόσο αυτή λαμβάνεται υπόψιν ως ένας αξιόλογος και άρα υπολογίσιμος παίκτης στη διεθνή πολιτική σκακιέρα. Και με τόσα πλήγματα που έχει δεχθεί η χώρα μας την περασμένη δεκαετία, όχι μόνο στην εσωστρεφή «εθνική υπερηφάνεια» της, αλλά κυρίως στην εικόνα που σχηματίζεται για την Ελλάδα από την υπόλοιπη υφήλιο, η αναγνώριση Ελλήνων διεθνώς, πολιτικά, νομικά, αλλά και σε άλλους επιστημονικούς κλάδους, είναι ελπιδοφόρα και γι’ αυτό υπερπολύτιμη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ο κ. Ιωάννης Κτιστάκις είναι ο νέος Έλληνας δικαστής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Lawspot, διαθέσιμο εδώ
- Ο Αλέξανδρος-Λίνος Σισιλιάνος εξελέγη Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Lawspot, διαθέσιμο εδώ
- Ο.Ο.Σ.Α.: Στην τελική πεντάδα η Α. Διαμαντοπούλου, Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
- Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς επανεξελέγη ο Γιώργος Παπανδρέου, Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
