Του Τάσου Μοσχονά,
O Παναμερικανικός Αυτοκινητόδρομος έχει αφετηρία το Prudhoe Bay της Alaska των Ηνωμένων Πολιτειών και καταλήγει στην Ushuaia της Χιλής, στην καρδιά της Παταγονίας. Όμως, αυτός ο μνημειώδης δρόμος, που καλύπτει 30.000 χιλιόμετρα από το Βορρά μέχρι το Νότο της Αμερικανικής ηπείρου, διακόπτεται ξαφνικά στη μέση.
Ο λόγος; Μια πυκνή ζούγκλα με το όνομα Darién Gap, που καλύπτει το νότο του Παναμά και μέρος του βορρά της Κολομβίας, ακριβώς στη μέση της ηπείρου. Ως αποτέλεσμα, ένας ταξιδιώτης που επιδιώκει να διασχίσει ολόκληρη την αμερικανική ήπειρο, θα πρέπει να χρησιμοποιήσει ferry boat για μια απόσταση που οδικώς θα κάλυπτε μόλις 96 χιλιόμετρα.
Σχεδόν 100 χιλιόμετρα που, όμως, είναι αρκετά για να χωρίσουν την ήπειρο στα δύο. Γιατί το Darién Gap είναι κάτι περισσότερο από μία ζούγκλα. Είναι μια νησίδα γης στην οποία καθίσταται σχεδόν πρακτικά αδύνατη η ανθρώπινη επιβίωση, μια έκταση που φιλοξενεί χλωρίδα και πανίδα απίστευτης ποικιλομορφίας, αλλά και δυστυχώς, μερικές από τις σκοτεινότερες όψεις της ανθρωπότητας. Η πραγματικότητα της περιοχής την έχει καταστήσει τόσο απλησίαστη, που αρκετοί δε διστάζουν να την αποκαλέσουν «το πιο επικίνδυνο μέρος στον πλανήτη». Γιατί, όμως;
Η πρώτη μεγάλη απειλή για τον ταξιδιώτη είναι φυσική. Στη ζούγκλα του Darién κατοικούν μόνιμα δηλητηριώδη ζώα σε μεγάλους αριθμούς, όπως φίδια και σκορπιοί. Αλλά ακόμα και αν κάποιος καταφέρει να γλιτώσει από τα ερπετά, μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος με αγριόχοιρους και ταχύτατα jaguar. Οι καιρικές συνθήκες, δε, στην περιοχή, δεν ευνοούν την επιβίωση. Τα νερά συχνά είναι μολυσμένα, ενώ η υγρασία ποσοστού 95% και οι συνεχείς βροχές καθιστούν τον τόπο εχθρικό.
Η δεύτερη απειλή δυστυχώς, είναι ανθρώπινη. Βλέποντας πως οι γνωστές οδοί διακίνησης των ναρκωτικών προς τις Η.Π.Α έχουν πλέον διακοπεί αποτελεσματικά, πολλοί διακινητές, με τη βοήθεια κατοίκων της Κολομβίας που ειδικεύονται στη δύσβατη ζούγκλα, χρησιμοποιούν το Darién ως μονοπάτι που θα τους οδηγήσει με κόπο αλλά χωρίς κίνδυνο σύλληψης στην Κεντρική και έπειτα στη Βόρεια Αμερική. Συχνά, μάλιστα, η «οδός» ελέγχεται από μια παρηκμασμένη επαναστατική και αντάρτικη οργάνωση που έχει κηρύξει πόλεμο με την Κολομβία τα τελευταία 56 χρόνια.
Αυτή δεν είναι άλλη από τις «Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας», στα Ισπανικά FARC, πρώην μαρξιστική-λενινιστική οργάνωση που πολεμά από το 1964 μέχρι και σήμερα την Κολομβιανή Κυβέρνηση. Ακόμα και μετά τη συνθηκολόγησή των δύο πλευρών το 2016, που «χάρισε» στον πρώην Κολομβιανό Πρόεδρο Juan Manuel Santos το Νόμπελ Ειρήνης, μερικές χιλιάδες εναπομείναντα μέλη της έχουν καταφύγει στη ζούγκλα ως ιδανικό κρησφύγετο. Οι «στρατιώτες» αυτοί αποτελούν αρωγούς στη διακίνηση μεγάλου μέρους κοκαΐνης που καταλήγει στις Η.Π.Α. Δε διστάζουν, μάλιστα, μαζί με άλλες ακροδεξιές παραστρατιωτικές οργανώσεις που δρουν στην περιοχή, να απαγάγουν και να σκοτώσουν ανυποψίαστους τουρίστες.
Εκτός, όμως, από την έντονη εγκληματική δραστηριότητα, η ζούγκλα έχει και μια διαφορετική όψη, σκοτεινή, μα γεμάτη ελπίδα για χιλιάδες ανθρώπους. Εκμεταλλευόμενοι τα χαλαρά σύνορα και των δύο χωρών, χιλιάδες πρόσφυγες, εκ των οποίων το 16% παιδιά, καταφεύγουν στη ζούγκλα με κίνδυνο της ζωής τους και μόνη την ελπίδα, πως κάποτε θα καταφέρουν να εισέλθουν στις Η.Π.Α. Πολλοί από αυτούς θα συλληφθούν και θα απελαθούν πίσω στις χώρες τους. Οι λίγοι που θα πετύχουν το στόχο τους θα έχουν ήδη ξοδέψει τις πενιχρές τους οικονομίες σε διακινητές-ειδικούς της ζούγκλας, που θα τους βοηθήσουν να περάσουν τα δύσβατα περάσματα. Κανείς τους, όμως, δεν είναι κατάλληλα προετοιμασμένος με ειδικό εξοπλισμό και ρουχισμό, και ως αποτέλεσμα, εκατοντάδες είναι αυτοί που αφήνουν την τελευταία τους πνοή στην περιοχή χωρίς κανείς να τους αναζητήσει.
Μπροστά στην έντονα παραβατική πραγματικότητα της περιοχής, δεν είναι λίγοι αυτοί που καλούν σε καταστροφή μέρους της ζούγκλας, ώστε ο αυτοκινητόδρομος, επιτέλους, να ολοκληρωθεί. Οι αντιδράσεις, όμως, είναι έντονες και ποικίλες. Αφενός από περιβαλλοντικές οργανώσεις, καθώς μια πιθανή διάνοιξη δρόμου είναι πιθανό να καταστρέψει την πλούσια βιοποικιλότητα της περιοχής, αφετέρου από τις Κυβερνήσεις των δύο χωρών, καθώς θα χρειαστούν πολλά δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή σηραγγών στα πολλαπλά δύσβατα σημεία.
Κυρίως, όμως, η κατασκευή του δρόμου στο Darién θα συμβολίσει κάτι άλλο. Την ένωση της Αμερικανικής ηπείρου, κάτι το οποίο δε θέλει κατ’ ανάγκη ο «βορράς». Μαζί με το δρόμο που θα καλύπτει τη ζούγκλα, πολλοί φοβούνται μια νέα οδό διακίνησης ναρκωτικών και μεταφοράς ασθενειών από το νότο, ένα «φαρ ουέστ», όπου συμμορίες θα ελέγχουν όποιον και ό,τι περνάει από το δρόμο και θα δρουν ανεξέλεγκτα. Με τις προοπτικές για αυτή τη λύση μηδαμινές, το σίγουρο είναι πως το Darién Gap θα παραμείνει στο άμεσο μέλλον ως έχει. Ένα μέρος αποκομμένο από τον κόσμο, αλλά γεμάτο με μερικές από τις χειρότερες πτυχές του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Why adventure travelers are obsessed with this tiny patch of jungle, Fodors Travel, διαθέσιμο εδώ
- 5 things to know about the Darién Gap, Wall Street Journal, διαθέσιμο εδώ
- Τhe Darien Gap: Desperate Journey to America, CBS News, διαθέσιμο εδώ
- Inside the Darien Gap, one of the world’s most dangerous jungles, The Manual, διαθέσιμο εδώ
- A terrifying journey through the world’s most dangerous jungle, Outside Online, διαθέσιμο εδώ
