Της Ευαγγελίας Τσόχα,
«Δεν υπάρχει φίλος, τόσο πιστός, όσο ένα βιβλίο», Έρνεστ Χέμινγουεϊ
Υπάρχουν βιβλία που διαβάζουμε και ξεχνάμε, βιβλία που μας ψυχαγωγούν, αλλά και βιβλία που χαράζονται μέσα μας. Είναι αυτά που, όταν κλείσουμε την τελευταία τους σελίδα, νιώθουμε ότι δεν είμαστε πια οι ίδιοι άνθρωποι που ήμασταν όταν ξεκινήσαμε να τα διαβάζουμε. Είτε πρόκειται για κλασικά έργα είτε για μια φαινομενικά απλή ιστορία, αυτά τα βιβλία γίνονται σταθμοί της ζωής μας.
Κάθε χρόνο στις 23 Απριλίου, γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου, μια ημέρα αφιερωμένη στον πολύτιμο κόσμο του βιβλίου, στους συγγραφείς που μας ταξιδεύουν με τις λέξεις και τις σκέψεις τους και στους αναγνώστες που αναζητούν στα βιβλία την έμπνευση, τη γνώση και την παρηγοριά. Η ημερομηνία αυτή δεν επιλέχθηκε τυχαία, αλλά συμπίπτει με την ημέρα θανάτου δύο σημαντικών λογοτεχνών, του Ουίλιαμ Σαίξπηρ και του Μιγκέλ ντε Θερβάντες, δύο φιγούρες που αναμφίβολα άφησαν το αποτύπωμα τους στην παγκόσμια λογοτεχνία.
Μία γιορτή για τη δύναμη των λέξεων και της φαντασίας, θεσπισμένη από την UNESCO, αποτελεί την κατάλληλη αφορμή για να στραφούμε ξανά στις βιβλιοθήκες μας, να ανακαλύψουμε νέες ιστορίες ή ακόμη και να ξαναδιαβάσουμε παλιές που αγαπήσαμε.
Ένα κλασικό έργο σε διαφορετικές φάσεις της ζωής
Πόσες φορές έχουμε πιάσει στα χέρια μας ένα βιβλίο που διαβάσαμε χρόνια πριν, μόνο και μόνο για να συνειδητοποιήσουμε ότι τώρα το βλέπουμε με μία διαφορετική ματιά; Κάποια έργα έχουν τη μοναδική ικανότητα να μας ακολουθούν και να εξελίσσονται μαζί μας, όπως «Ο Μικρός Πρίγκιπας» του Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ. Ως παιδιά, μπορεί να μας φανεί μια απλή ιστορία· μα όταν την διαβάσουμε ξανά ως ενήλικες, μας αποκαλύπτεται μία νέα διάσταση, γεμάτη νοσταλγία, φιλοσοφία και υπαρξιακές αναζητήσεις.
Στα παιδικά μας χρόνια, ο Μικρός Πρίγκιπας μάς συστήνεται ως ένας τρυφερός ήρωας από έναν μακρινό αστεροειδή, που ταξιδεύει σε διαφορετικούς κόσμους και συναντά βασιλιάδες χωρίς υπηκόους, ματαιόδοξους που διψούν για θαυμασμό, επιχειρηματίες που μετρούν άστρα χωρίς να τα χαίρονται. Μέσα από τις περιπέτειές του, το παιδί αντιλαμβάνεται τη σημασία της φιλίας, της φαντασίας και της ενσυναίσθησης.
Ως ενήλικες, όμως, διαβάζουμε και επιζητούμε τα νοήματα πίσω από τις λέξεις. Αναγνωρίζουμε στο μικρό αγόρι ένα διαχρονικό παρατηρητή, που νοσταλγεί την αγνότητα, την απλότητα και την ουσία των πραγμάτων –όλα όσα οι μεγάλοι έχουν ξεχάσει στο κυνήγι της επιτυχίας και της λογικής. Σε μια εποχή όπου η αποξένωση, η ταχύτητα και ο υλισμός κυριαρχούν, ο Μικρός Πρίγκιπας μας καλεί να σταθούμε, να κοιτάξουμε γύρω μας και να αναρωτηθούμε: τι είναι αυτό που δίνει νόημα στη ζωή μας και έχει στα αλήθεια σημασία; Ως αναγνώστες καλούμαστε να σκεφτούμε ποιο είναι το δικό μας «λουλούδι», που περιμένει και αξίζει να του αφιερώσουμε χρόνο και προσοχή, όπως ακριβώς κάνει και ο Μικρός Πρίγκιπας με το αγαπημένο του τριαντάφυλλο, που αγάπησε, προστάτεψε και φρόντισε.
«Ο Μικρός Πρίγκιπας» είναι από εκείνα τα βιβλία που δεν διαβάζει κάποιος ποτέ μία φορά. Αντιθέτως, το επισκεπτόμαστε ξανά και ξανά, σε κάθε στάδιο της ζωής μας, ανακαλύπτοντας κάθε φορά κάτι νέο, κατανοώντας καλύτερα όχι μόνο αυτό, αλλά και τον ίδιο τον εαυτό μας. Άλλωστε, αυτό είναι και το μαγικό στοιχείο της λογοτεχνίας: δεν είναι στατική, αλλά ζωντανή, προσαρμόζεται στον κάθε αναγνώστη και δίνει πάντα αυτό που χρειάζεται τη δεδομένη στιγμή.
Επομένως, η Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου μάς υπενθυμίζει ότι η ανάγνωση δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα. Είναι ένα ταξίδι που μας κάνει καλύτερους ανθρώπους, ένα ταξίδι αυτογνωσίας που διαρκεί μια ζωή, επιθυμώντας να διευρύνει τους ορίζοντές μας και μας φέρνει πιο κοντά στις ιστορίες άλλων. Να τιμούμε, λοιπόν, όλα εκείνα τα βιβλία που μπορεί να διαβάσαμε ως παιδιά, άλλα επιστρέψαμε να διαβάσουμε ξανά ως ενήλικες, βρίσκοντας σε αυτά νέα νοήματα και συναισθήματα.
Ας γιορτάζουμε με ένα βιβλίο στο χέρι.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Παγκόσμια Ημέρα βιβλίου, sansimera.gr, διαθέσιμο εδώ
