Της Μαρίας Μαυρομανωλάκη,
Η αναζωπύρωση της ρωσικής στρατιωτικής επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας συνιστά μια σαφή εντατικοποίηση της σύγκρουσης, που πλήττει την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Το τρέχον κύμα ρωσικών επιθέσεων έπεται μίας σειράς διπλωματικών μεσολαβητικών προσπαθειών εκ μέρους των ΗΠΑ και συμφωνιών, οι οποίες, παρά τις προσδοκίες, απέτυχαν να αναχαιτίσουν την κλιμάκωση της σύρραξης. Αμφότερες πλευρές εξέφρασαν τη βούληση προς διαπραγμάτευση για την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός, ενώ ανακοίνωσαν συμφωνία για την αναστολή των εχθροπραξιών σε ενεργειακές υποδομές και στη Μαύρη Θάλασσα. Ωστόσο, η ανανέωση των ρωσικών στρατιωτικών επιχειρήσεων υπονομεύει τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης και οδηγεί εκ νέου στην περαιτέρω αποσταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής.
Οι πρόσφατες επιθέσεις με τη χρήση πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) στην πρωτεύουσα και σε άλλες πληγείσες περιοχές ήταν οι πρώτες μεγάλης κλίμακας ενέργειες μετά τη συνάντηση του Donald Trump και του Volodymyr Zelenskyy στον Λευκό Οίκο τον προηγούμενο μήνα. Οι πυραυλικές επιθέσεις στοχεύουν αστικά κέντρα και κρίσιμες μη στρατιωτικές υποδομές, όπως δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, κόμβους μεταφορών και μέσα ενημέρωσης. Τέτοια είναι η περίπτωση του Κιέβου (6/4/2025), όπου τα στρατιωτικά χτυπήματα προκάλεσαν εκτεταμένες ζημιές σε μη οικιστικά κτίρια και ιδιωτικές περιουσίες, ενώ σημειώθηκαν τραυματισμοί και ανθρώπινες απώλειες. Μεταξύ των στόχων συγκαταλέγεται και η αίθουσα ειδήσεων του τηλεοπτικού καναλιού Freedom, η οποία υπέστη σοβαρές καταστροφές. Στις περιοχές Sumy, Kharkiv, Khmelnytskyi, Cherkasy και Mykolaiv παρατηρήθηκαν αντίστοιχα επεισόδια, ενισχύοντας την αίσθηση επιδείνωσης της ήδη τεταμένης σύγκρουσης.
Παράλληλα, η φονική επίθεση στη γενέτειρα του Ουκρανού Προέδρου, την πυκνοκατοικημένη Kryvyi Rih (4/4/2025), με βαλλιστικούς πυραύλους, είχε τραγικό απολογισμό 20 νεκρούς — εκ των οποίων 9 παιδιά — και τουλάχιστον 75 τραυματίες, προκαλώντας ανυπολόγιστες καταστροφές σε πολυκατοικίες, σχολεία και παιδικές χαρές. Η ουκρανική πλευρά κατηγόρησε τη Ρωσία για σκόπιμη στοχοποίηση αμάχων και παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, ενώ η Μόσχα ισχυρίστηκε πως στόχος ήταν στρατιωτική συγκέντρωση, κάτι που δεν επιβεβαιώθηκε.
Επιπλέον, στις 13 Απριλίου 2025, νέα φονική πυραυλική επίθεση σημειώθηκε στην πόλη Σούμι, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 36 άτομα και να τραυματιστούν 119, μεταξύ των οποίων 15 παιδιά. Το χτύπημα, που συνέπεσε με την Κυριακή των Βαΐων, προκάλεσε σοκ, καθώς οι επιθέσεις στόχευσαν πολίτες που συμμετείχαν σε θρησκευτικές τελετές. Η Ουκρανία κατήγγειλε τη χρήση βαλλιστικών πυραύλων διασποράς και κατέθεσε νέο φάκελο για εγκλήματα πολέμου στους διεθνείς οργανισμούς.
Στις 24 Απριλίου 2025, η Ρωσία εξαπέλυσε μια ακόμα μαζική επίθεση με drones και πυραύλους σε πολλές ουκρανικές περιοχές. Από τα 149 drones που εξαπολύθηκαν, η ουκρανική αεροπορία ανέφερε ότι 57 καταρρίφθηκαν και 67 παρεμποδίστηκαν. Παρ’ όλα αυτά, υπήρξαν τουλάχιστον τέσσερις θάνατοι και δεκάδες τραυματισμοί, εντείνοντας τις ανησυχίες για περαιτέρω κλιμάκωση.
Στο διπλωματικό μέτωπο, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρότειναν ένα αμφιλεγόμενο σχέδιο ειρήνης που περιλαμβάνει την αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία και άλλες κατεχόμενες περιοχές, με αντάλλαγμα την επίτευξη εκεχειρίας. Η πρόταση αυτή απορρίφθηκε αμέσως από την Ουκρανία, με τον Πρόεδρο Zelenskyy να δηλώνει ότι η χώρα του δεν πρόκειται να αναγνωρίσει ποτέ νομικά καμία απώλεια εδαφών και να ζητά ισχυρότερες εγγυήσεις ασφαλείας.
Η τρέχουσα δυναμική της σύρραξης αφήνει ελάχιστα περιθώρια αισιοδοξίας για άμεση ειρηνευτική διέξοδο. Η επίμονη προσφυγή στη στρατιωτική ισχύ, σε συνδυασμό με την αποτυχία ουσιαστικού διπλωματικού διαλόγου και την αδυναμία εφαρμογής προσωρινών συμφωνιών, επιτείνουν την αίσθηση μιας παρατεταμένης σύγκρουσης χωρίς σαφή πολιτική προοπτική. Συνεπώς, καθίσταται επιτακτική η υιοθέτηση ενιαίας και στρατηγικής προσέγγισης στη διεθνή διαμεσολάβηση και στην επιβολή κυρώσεων, μέσα από την ενίσχυση των μηχανισμών λογοδοσίας, την προάσπιση του διεθνούς δικαίου και την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μόνο έτσι μπορεί να ανακοπεί η πορεία προς περαιτέρω αποσταθεροποίηση, διαφυλάσσοντας τη διεθνή ειρήνη, ασφάλεια και ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Death toll from Russian attack on Kryvyi Rih rises to 19, one dead after overnight strikes in Kyiv, euronews, διαθέσιμο εδώ
- Russia bombs Kyiv after missile strikes in Ukraine’s south, Al Jazeera, διαθέσιμο εδώ
- Ukraine war briefing: Russian missile attack in Zelenskyy’s home town kills 18, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
