Του Χάρη Οικονόμου,
Σε μια περίοδο κατά την οποία οι γεωπολιτικές ισορροπίες μεταβάλλονται ραγδαία και ο προστατευτισμός επανέρχεται στο προσκήνιο, ο πρόεδρος της Κίνας, Xi Jinping, πραγματοποίησε σημαντική περιοδεία σε τρεις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας—Βιετνάμ, Μαλαισία και Καμπότζη—με βασικό στόχο την ενίσχυση των οικονομικών δεσμών και τη διεύρυνση της κινεζικής επιρροής σε μια στρατηγικής σημασίας περιοχή.
Η περιοδεία ήρθε σε μια κρίσιμη συγκυρία, καθώς οι σχέσεις της Κίνας με τις Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται υπό πίεση, με την Ουάσινγκτον να επιβάλλει νέους δασμούς σε κινεζικά προϊόντα και να εντείνει την παρουσία της στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Ο Xi Jinping επέλεξε να επιδιώξει ένα αφήγημα συνεργασίας, ανάπτυξης και «αμοιβαίου σεβασμού», υπογραμμίζοντας ουσιαστικά ότι η Κίνα δεν επιδιώκει ηγεμονικό ρόλο, αλλά συμμετοχική πρόοδο.
Δεκάδες συμφωνίες με Βιετνάμ, Μαλαισία και Καμπότζη
Η περιοδεία συνοδεύτηκε από την υπογραφή δεκάδων διμερών συμφωνιών. Συγκεκριμένα, στο Βιετνάμ, υπογράφηκαν 45 συμφωνίες που καλύπτουν τομείς όπως οι υποδομές, η ψηφιακή οικονομία και η τεχνολογία. Η Μαλαισία υπέγραψε 31 συμφωνίες που αφορούν κυρίως την εφοδιαστική αλυσίδα, τους ημιαγωγούς και τις πράσινες επενδύσεις.
Στην Καμπότζη, ο Xi και ο πρωθυπουργός Hun Manet υπέγραψαν 37 διμερείς συμφωνίες, με επίκεντρο την εκπαίδευση, την ενέργεια, τις κατασκευές και τη συνεργασία στους τομείς της υγείας και του τουρισμού. Αξίζει να αναφερθεί και το έργο του καναλιού Funan Techo—ένα φιλόδοξο υδροδοτικό και μεταφορικό έργο ύψους 1,7 δισ. δολαρίων, για το οποίο η Καμπότζη έχει ζητήσει κινεζική χρηματοδότηση. Αν και αρχικά είχε ανακοινωθεί ότι η Κίνα θα καλύψει πλήρως το έργο, νεότερες δηλώσεις της καμποτζιανής κυβέρνησης δείχνουν ότι το Πεκίνο ίσως περιοριστεί στο 49% της χρηματοδότησης.
Στόχος: Σταθερότητα και ανάπτυξη χωρίς «προστατευτισμό»
Σε όλες τις στάσεις της περιοδείας του, ο Xi Jinping δε δίστασε να κατακρίνει έμμεσα τη στρατηγική των ΗΠΑ στην περιοχή, τονίζοντας ότι ο «προστατευτισμός και ο ηγεμονισμός δεν οδηγούν σε πρόοδο». Αντίθετα, πρόβαλε την Κίνα ως «πυλώνα σταθερότητας», που επιδιώκει να οικοδομήσει «μια κοινότητα κοινού μέλλοντος για την Ασία».
Ο πρόεδρος της Κίνας επισήμανε ότι, σε μια εποχή αστάθειας και γεωπολιτικών συγκρούσεων, η Νοτιοανατολική Ασία έχει ανάγκη από οικονομική συνεργασία, διασύνδεση και σεβασμό στην κυριαρχία των κρατών. Αυτό το μήνυμα στόχευε προφανώς τόσο στις τοπικές ηγεσίες όσο και σε μια διεθνή κοινότητα που παρακολουθεί με ανησυχία τον ανταγωνισμό ΗΠΑ–Κίνας.
Η Κίνα επεκτείνει το “Belt and Road”
Η περιοδεία αυτή του Προέδρου εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της πρωτοβουλίας “Belt and Road”, με βάση τις αρχές του οποίου η Κίνα επενδύει σε σιδηροδρομικά, λιμενικά και ενεργειακά έργα στην Ασία, την Αφρική και την Ευρώπη. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί εμβληματικά έργα, όπως ο σιδηρόδρομος Κίνας–Λάος, ενώ συνεχίζονται επενδύσεις στην Ινδονησία, την Ταϊλάνδη και τη Μυανμάρ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κίνα είναι πλέον ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος για τις περισσότερες χώρες της ASEAN, ξεπερνώντας παραδοσιακές δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία. Η διεύρυνση της επιρροής της δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και διπλωματική, καθώς το Πεκίνο καλλιεργεί συμμαχίες βασισμένες σε κοινές αναπτυξιακές ανάγκες.
Τι υπάρχει στον ορίζοντα
Αυτές οι επισκέψεις του Xi Jinping στέλνουν ένα σαφές μήνυμα: η Κίνα δεν γίνεται να απομονωθεί, αντιθέτως όμως ενισχύει τη θέση της ως κινητήρια δύναμη της περιφερειακής ανάπτυξης. Με όπλο την οικονομική συνεργασία και το στρατηγικό σχεδιασμό, επιχειρεί να αντικρούσει τις πιέσεις της Δύσης και να σταθεροποιήσει τις σχέσεις της με κράτη–κλειδιά στη Νοτιοανατολική Ασία.
Αν το μέλλον της περιοχής θα καθοριστεί από την οικονομική επιρροή ή από γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς, παραμένει ανοιχτό ερώτημα. Το μόνο σίγουρο πάντως είναι ότι η Κίνα παίζει το παιχνίδι μεθοδικά—και με αυτοπεποίθηση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
China’s leader Xi Jinping holds talks in Cambodia to wrap up his 3-nation Southeast Asia tour, AP, διαθέσιμο εδώ
-
Cambodia eyes more China help as Xi visits amid US tariff tensions, The Straits Times, διαθέσιμο εδώ
- Xi’s Southeast Asia visit opens up for greater regional development, CGTN, διαθέσιμο εδώ
