Της Γεωργίας Σαχινίδου,
Η μόδα μεταβάλλεται συνεχώς εξαιτίας των αλλαγών και των προβλημάτων του κόσμου, ώσπου δεν αφήνει άλλη εναλλακτική στα άτομα παρά να κατακλυστούν από υπερβολικές επιλογές ρούχων, παπουτσιών και αξεσουάρ. Όσο περνάει ο καιρός παρατηρούμε την αναστολή του προσωπικού στυλ και όλο και περισσότερα άτομα ντύνονται απλά για να ντυθούν. Γιατί, όμως, έχει επικρατήσει έστω και λίγο το προσωπικό στυλ και εκτιμάται, ενώ στην εποχή της τεχνολογίας έχουμε χώρο για την πολιτική πλευρά της μόδας;
Η πιο κοινότοπη απάντηση σε όποιον αναρωτηθεί στον εαυτό του ή και για τους άλλους γιατί το προσωπικό στυλ παίζει τόσο μεγάλο ρόλο, είναι ότι το προσωπικό στυλ πάνω απ’ όλα είναι προσωπικό, δηλαδή εκφράζει την ιδιοσυγκρασία και τις ιδιορρυθμίες αυτών που το φορούν. Ειδικότερα, η σημασία του πηγάζει από την αυθεντικότητα που προσδίδει στο άτομο, καθώς όταν κάποιος έχει δοκιμάσει, πειραματιστεί και εν τέλει έχει ανακαλύψει τι του ταιριάζει καλύτερα απ’ όλα, τότε μόνο μπορεί να βρει σε τι νιώθει πραγματικά καλά. Μέσω της διαδικασίας αυτής γεννιέται η έμπνευση, ώστε να συνδυάσει και να χρησιμοποιήσει κομμάτια που ίσως θα φαινόντουσαν είτε έντονα είτε επιδεικτικά στους άλλους, οδηγώντας στην προτίμηση της δικής του αίσθησης του στυλ.
Ακόμη εμφανίζεται συχνά πως τα άτομα που έχουν κατασταλάξει στο δικό τους στυλ ήταν έρμαια των τάσεων και ήθελαν να αναζητούν κομμάτια ρούχων ευρείας προτίμησης. Πιο αναλυτικά, πάντοτε στα άτομα αυτά υπήρχε η αίσθηση ότι δεν ανήκαν, γι’ αυτό και ένας εύκολος τρόπος ήταν η αποφυγή της προσωπικής τους αίσθησης του στυλ. Για τον λόγο αυτό η ευρεία προτίμηση ρούχων, οι άσκοπες τάσεις που αλλάζουν ταχύτατα και ο κομφορμισμός δε μπορούν να γίνονται για πάντα, άρα αναγκαστικά η εύρεση του δικού μας στυλ είναι αναπόφευκτη. Έτσι, μας βάζει σε σκέψεις, ποιοι είμαστε εμείς χωρίς να έχουμε ένα κοινό να μας κοιτά; Είμαστε οι αυθεντικότεροι εαυτοί μας ή ασυνείδητα κρυβόμαστε για να μην κριθούμε;
Πλέον εκτός από την προσωπική έκφραση της μόδας έγκειται και μία άλλη πλευρά, αυτή της πολιτικής. Πιο συγκεκριμένα, από τον Μεσαίωνα τα ρούχα αντικατόπτριζαν την κοινωνική τάξη του καθενός και απαγόρευαν τα κατώτερα στρώματα να ντυθούν με από την ανώτερη τάξη ρούχα. Στη σημερινή εποχή όπου ένα απ’ τα προβλήματα που υπάρχουν είναι αυτό του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής, η κίνηση της αποτροπής της ταχείας μόδας μέσα από το thrifting αποτελεί διαμαρτυρία για την ηθική δημιουργία των ρούχων. Οι σχεδιαστές μόδας, διότι ο καθένας απ’ αυτούς προέρχεται και έχει διαφορετικό υπόβαθρο και συνάμα διαφορετική παιδική ηλικία, λίγες δεν είναι οι φορές που οι διαφορές αυτές τους έχουν αποτυπωθεί στα ρούχα που δημιουργούν. Επιπρόσθετα, κάθε εποχή είχε τα δικά της ρούχα, όπως ιδιαίτερα διαφαίνεται στην άνοδο των φασιστικών καθεστώτων, όπου τα ρούχα δεν έχουν διαφορετικότητα και όλοι φοράνε πανομοιότυπα, κάτι που αντιπροσωπεύει το κοινωνικοπολιτικό καθεστώς, της απαγόρευσης της προσωπικής και διαφορετικής γνώμης.
Η μόδα χρησιμεύει ως έκφραση της πολιτιστικής ταυτότητας, αφού οι επιλογές των ρούχων εκπορεύονται από την εθνική σύσταση του ατόμου λόγω των παραδόσεων και της κληρονομιάς του. Αναλυτικότερα, οι εθνικότητες αυτές τυχαίνει να έχουν υποταχθεί και υποδουλωθεί σε κάποιον κατακτητή και γι’ αυτό η έκφραση της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι σημαντική. Εξαιτίας της συνθήκης αυτής η κληρονομιά πολλές φορές εξαφανίζεται και εκλείπει, εφόσον θεωρείται ως υπολείμματα της προηγούμενης κουλτούρας. Για τους λόγους αυτούς τα ρούχα και γενικότερα η μόδα λειτουργούν ως πολιτιστικά σήματα κατατεθέντα για τους λαούς που η ύπαρξή τους ήταν εύκολο να εξαφανιστεί αλλά μπόρεσαν και επικρατούν όσο είναι το δυνατόν εφικτό ακόμη.
Συνάγεται, λοιπόν, εύλογα το συμπέρασμα, πως το προσωπικό στυλ δεν είναι μία πορεία χωρίς δυσκολίες, αλλά αναγκάζει το άτομο να γίνει ειλικρινής στον εαυτό του, ενώ στο πλαίσιο της μόδας επικρατεί και η κοινωνικοπολιτική πλευρά της. Επομένως, συγκαταλέγεται ότι η μόδα ήταν και θα είναι πολιτικά φορτισμένη, άρα οι άνθρωποι θα αντιδρούν και συνεπώς θα δημιουργούν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Fashion and Identity: An Exploration of Clothing’s Role in Shaping Personal and Cultural Identities, iiad.edu.in, διαθέσιμο εδώ
- Power Dressing: Charting the Influence of Politics on Fashion, vogue.com, διαθέσιμο εδώ
