Της Ευδοκίας Μαρκούλα,
Από την ημέρα που ο στρατηγός Μαμαντί Ντουμπούγια κατέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα τον Σεπτέμβριο του 2021, η Γουινέα βιώνει μια παρατεταμένη πολιτική κρίση. Ενώ αρχικά η απομάκρυνση του Άλφα Κοντέ, ο οποίος είχε παρατείνει τη θητεία του μέσω συνταγματικών τροποποιήσεων, αντιμετωπίστηκε θετικά από αρκετούς πολίτες, πλέον κυριαρχεί κλίμα φόβου, καταπίεσης και αβεβαιότητας για το μέλλον της δημοκρατίας στη χώρα.
Η υπόσχεση που δεν τηρήθηκε
Αμέσως μετά την κατάληψη της εξουσίας, η χούντα δεσμεύτηκε να προχωρήσει σε μεταβατική περίοδο που θα οδηγούσε σε εκλογές και επιστροφή στη συνταγματική τάξη. Ωστόσο, αυτές οι δεσμεύσεις έμειναν στα λόγια. Το 2024, που είχε αρχικά καθοριστεί ως έτος εκλογών, πέρασε χωρίς καμία σχετική πρόοδο. Αντί για αυτό, παρατηρήθηκε μια σειρά ενεργειών που υποδηλώνουν πρόθεση του Ντουμπούγια να εδραιώσει μακροπρόθεσμα την εξουσία του.
Τον Ιανουάριο του 2025, ενώ η χούντα είχε ήδη υπερβεί το δικό της χρονοδιάγραμμα για εκλογές, ο Ντουμπούγια σε πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του αναφέρθηκε στο 2025 ως «κρίσιμο εκλογικό έτος». Όμως λίγες ημέρες αργότερα, ο εκπρόσωπός του, Ουσμάν Ντιαλό, δήλωσε ότι είναι «αδύνατον» να διεξαχθούν όλες οι εκλογικές διαδικασίες μέσα στο ίδιο έτος. Η θολή αυτή στάση εντείνει τις ανησυχίες πως δεν υπάρχει καμία πραγματική πρόθεση για αποχώρηση των στρατιωτικών από την εξουσία.
Καταστολή και σιωπή
Στην πολιτική σκηνή της Γουινέας επικρατεί εκκωφαντική σιωπή. Πολιτικοί ηγέτες, δημοσιογράφοι, πανεπιστημιακοί και ακτιβιστές φοβούνται να μιλήσουν. «Ο καθένας μας φοβάται για την ασφάλειά του», δήλωσε ο Αμπντουλαγέ Κουρούμα, επικεφαλής του κόμματος Αναγέννησης και Ανάπτυξης. Πολλοί έχουν φυλακιστεί ή οδηγηθεί στα δικαστήρια, ενώ άλλοι έχουν εξοριστεί. Ο ηγέτης του βασικού κόμματος της αντιπολίτευσης, UFDG, Σελού Νταλέν Ντιαλό, βρίσκεται σε εξορία λόγω κατηγοριών για διαφθορά από το μακρινό παρελθόν του.
Οι πολίτες που διαμαρτύρονται αντιμετωπίζουν βίαιη καταστολή. Τον Ιανουάριο, μία διαδήλωση κατά της κυβέρνησης και της ακρίβειας κατέληξε με έναν νεκρό. Έκτοτε, η πρωτεύουσα Κονακρί έχει στρατιωτικοποιηθεί πλήρως, με σημεία ελέγχου και αστυνομική παρουσία σε γειτονιές της αντιπολίτευσης.
Πέρα από αυτό, περισσότεροι από 50 πολιτικοί σχηματισμοί διαλύθηκαν από τη χούντα και αρκετά μέσα ενημέρωσης έκλεισαν. Δημοσιογράφοι και ακτιβιστές όπως οι Ουμάρ Σύλλα και Μαμαντού Μπίλο Μπα αγνοούνται από τον Ιούλιο του 2024, ενώ ο ρεπόρτερ Χαμπίμπ Μαρουάν Καμαρά απήχθη τον Δεκέμβριο και έκτοτε δεν έχει εμφανιστεί.
Η προπαγάνδα και το «καθεστώς λατρείας»
Η κυβέρνηση του Ντουμπούγια έχει επενδύσει έντονα σε καμπάνιες προπαγάνδας για να καλλιεργήσει λαϊκή υποστήριξη. Η εικόνα του βρίσκεται παντού στην πόλη: σε πινακίδες, αφίσες και δημόσιους χώρους. Εμφανίζεται να ανταλλάσσει χειραψίες με ηγέτες όπως ο Σι Τζινπίνγκ και να παρουσιάζεται ως «περηφάνια του λαού». Παράλληλα, καλλιτέχνες που τον υποστηρίζουν ανταμείβονται με πολυτελή δώρα – όπως ακριβό τζιπ που χάρισε στον τραγουδιστή Singleton.
Εκδηλώσεις υπέρ του επιτρέπονται, ενώ κάθε αντιπολιτευόμενη συγκέντρωση απαγορεύεται. Η κρατική τηλεόραση προβάλλει συνεχώς μηνύματα που υμνούν τον στρατηγό και προβάλλουν την εικόνα του ως σωτήρα της χώρας.
Σκάνδαλα και διεθνής σιωπή
Παρά τις δεσμεύσεις για πάταξη της διαφθοράς, η Γουινέα έχει δει τεράστια σκάνδαλα τον τελευταίο χρόνο. Έχουν χαθεί 4 τόνοι χρυσού αξίας 400 εκατομμυρίων δολαρίων και περισσότεροι από 12 τελωνειακοί έχουν τεθεί υπό κράτηση για υποθέσεις διαφθοράς. Η κυβέρνηση, όμως, δείχνει να προστατεύει τα δικά της στελέχη και να αποφεύγει τη διαφάνεια.
Σε διεθνές επίπεδο, η Γουινέα φαίνεται να παραμένει εκτός των προβολέων, καθώς η προσοχή έχει στραφεί σε άλλες κρίσεις στην περιοχή, όπως στο Μάλι και τον Νίγηρα. Ο Ντουμπούγια έχει επίσης αποφύγει να ασκήσει κριτική στη Γαλλία — πιθανώς λόγω προσωπικών του δεσμών — και έχει στραφεί προς στενότερη συνεργασία με τη Ρουάντα του Πολ Καγκάμε.
Το μέλλον
Πολλοί πολίτες και πολιτικοί παρατηρητές στη Γουινέα δεν περιμένουν ουσιαστική αλλαγή σύντομα. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο Ζοακίμ Μιλιμόνο της UFDG: «Οι άνθρωποι γύρω από τον Ντουμπούγια παλεύουν για τα προσωπικά τους συμφέροντα. Θέλουν αυτοκίνητα, βίλες και διπλωματικά διαβατήρια. Όχι δημοκρατία».
Με την αντιπολίτευση φιμωμένη και τη διεθνή κοινότητα αδιάφορη, ο δρόμος για την επιστροφή στη δημοκρατία φαίνεται πιο μακρινός από ποτέ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τίτλος: Guinea’s junta sets September vote on new constitution after missed deadline, RFI, διαθέσιμο εδώ
- Τίτλος: ‘Each of us is afraid’: Guinea’s junta leader tightens grip as opposition lies low, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Τίτλος: A ‘bridge to prosperity’? Guinea’s junta touts opening of mining megaproject, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
