Της Μαρίας Μπότη,
Σε μια εποχή που η πραγματικότητα συχνά φαντάζει ψυχρή και απογοητευτική, ένα αισθητικό trend με ρίζες στον κόσμο του animation έχει καταφέρει να προσφέρει παρηγοριά, νοσταλγία και μια πιο ρομαντική ματιά στην καθημερινότητα.
Ο λόγος για το Ghiblification —έναν όρο που προέρχεται από τα στούντιο Ghibli— και χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη μετατροπή του κόσμου μας σε κάτι που μοιάζει να βγήκε κατευθείαν από τις ταινίες του εμβληματικού ιαπωνικού στούντιο. Το Ghiblification δεν είναι απλώς ένα καλλιτεχνικό ύφος· είναι μια πολιτισμική και συναισθηματική τάση, που αναζητά την ομορφιά στο απλό, στο ονειρικό, στο καθημερινό και την ευγένεια σε έναν κόσμο που συχνά ξεχνά την τρυφερότητα.
Η έννοια της Ghiblification μπορεί να θεωρηθεί πως γεννήθηκε ασυνείδητα με την ίδρυση του Studio Ghibli το 1985 από τον Hayao Miyazaki και τον Isao Takahata, δημιουργούς που χάραξαν ένα μοναδικό μονοπάτι στον κόσμο του animation. Οι ταινίες τους, όπως My Neighbor Totoro, Spirited Away και Howl’s Moving Castle, δεν έμειναν μόνο στις καρδιές των παιδιών, αλλά μεταφέρθηκαν και στις συλλογικές φαντασιώσεις γενεών. Με τα χρόνια, αυτό το ιδιαίτερο οπτικό και αφηγηματικό ύφος έγινε σημείο αναφοράς και σταδιακά πέρασε από την οθόνη στη σύγχρονη κουλτούρα.
Το φαινόμενο του Ghiblification απογειώθηκε με την άνοδο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, και ιδίως του TikTok, όπου οι χρήστες άρχισαν να μετατρέπουν βίντεο της καθημερινότητάς τους σε «σκηνές από Ghibli». Μέσω φίλτρων, μουσικών θεμάτων, χρωματικών ρετουσαρισμάτων και slow motion λήψεων, καθημερινές στιγμές, όπως η βόλτα με ποδήλατο σε ένα καταπράσινο μονοπάτι ή η προετοιμασία ενός απλού γεύματος αποκτούν μια σχεδόν μαγική διάσταση.
Το Ghiblification δεν είναι απλώς αισθητικό, είναι και ιδεολογικό. Εστιάζει στην απλότητα, την οικολογία, την ενσυναίσθηση και τη συναισθηματική σύνδεση με τον κόσμο γύρω μας. Ο τρόπος με τον οποίο ένα φλιτζάνι τσάι αχνίζει σε ένα ξύλινο τραπέζι με φυσικό φως, ή το πώς ένας άνεμος κουνάει τα στάχυα σε ένα λιβάδι, μετατρέπονται σε πράξεις σχεδόν ιερές. Αυτή η οπτική αποτελεί στην ουσία, μια αντίδραση στην ταχύτητα, την υπερβολή και τον κυνισμό της σύγχρονης ζωής.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ghiblification λειτουργεί και ως ψυχολογικό καταφύγιο. Πολλοί νέοι, κουρασμένοι από τις απαιτήσεις της καθημερινότητας και τη συνεχή υπερπληροφόρηση, βρίσκουν στην απεικόνιση της «Ghibli—ζωής» μια αίσθηση ελέγχου, γαλήνης και νοήματος.
Το trend αυτό έχει πλέον ξεπεράσει το animation και την αισθητική των social media. Το βρίσκουμε σε βιβλία, βιντεοπαιχνίδια, εικονογραφήσεις, διαφημίσεις, εσωτερική διακόσμηση, ακόμα και στην αρχιτεκτονική. Σπίτια με απλή, φυσική αισθητική, με ξύλινες λεπτομέρειες, μεγάλες τζαμαρίες και θέα σε πράσινες εκτάσεις χαρακτηρίζονται ως «Ghibli homes». Παράλληλα, η μόδα υιοθετεί στοιχεία, όπως ρούχα σε παστέλ αποχρώσεις, φαρδιά φορέματα, φυσικά υφάσματα και vintage κομμάτια που παραπέμπουν σε μια πιο «αθώα» εποχή.
Ωστόσο, όπως κάθε trend, έτσι και η Ghiblification μπορεί να εγκλωβίσει τον καταναλωτή σε μια ψευδαίσθηση. Η συνεχής ανάγκη για «αισθητικά όμορφες» στιγμές μπορεί να οδηγήσει σε αποξένωση από την πραγματική εμπειρία, ενώ η εξιδανίκευση της απλής ζωής συχνά αγνοεί τις κοινωνικές και οικονομικές δυσκολίες που τη συνοδεύουν. Η υπερεκμετάλλευση του ύφους από brands και influencers δημιουργεί και ένα είδος «αισθητικής υπερκόπωσης», με αποτέλεσμα η Ghibli—ματιά να χάνει την αυθεντικότητά της.
Δεν είναι απαραίτητο να «αποφύγουμε» το Ghiblification. Αντίθετα, μπορεί να αποτελεί μια πρόσκληση για βαθύτερη σύνδεση με την καθημερινότητά μας. Όμως, είναι σημαντικό να το αντιμετωπίζουμε συνειδητά, χωρίς να παρασυρόμαστε σε μια ωραιοποιημένη εικόνα που αποκόπτει την πραγματικότητα. Δεν είναι ανάγκη να φωτογραφίζουμε κάθε γεύμα σαν σκηνή από Kiki’s Delivery Service, ούτε να αποζητάμε συνεχώς το τέλειο φως για ένα ρομαντικό timelapse. Το σημαντικό είναι να μπορούμε να βλέπουμε την ομορφιά, ακόμη κι όταν δεν έχουμε κάμερα στα χέρια.
Το Ghiblification μάς θυμίζει κάτι πολύ απλό και βαθιά ανθρώπινο: ότι κάτω από τα layers της ταχύτητας, της τεχνολογίας και της ψηφιακής κόπωσης, υπάρχει ακόμη ο κόσμος όπως τον βλέπαμε παιδιά. Ίσως τελικά η πιο σημαντική διάσταση του Ghiblification να μην είναι η αισθητική του, αλλά η υπενθύμιση ότι ο κόσμος δε χρειάζεται να είναι φανταστικός για να είναι όμορφος. Αρκεί να σταθούμε, να τον παρατηρήσουμε και για μια στιγμή, να τον δούμε με άλλα μάτια.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Studio Ghibli, ghibli.jp, διαθέσιμο εδώ
- The AI-Generated Studio Ghibli Trend, Explained, forbes.com, διαθέσιμο εδώ
