Του Μάριου Δεστούνη,
O Πρόεδρος των ΗΠΑ δέχεται ήδη σκληρές πιέσεις στο εσωτερικό, από ισχυρά άτομα που τον στήριξαν προεκλογικά. Οι δασμοί που έχει επιβάλει έχουν προκαλέσει «αιμορραγία» στις αγορές, με αποτέλεσμα σημαντικές εταιρείες και βιομηχανίες των ΗΠΑ να πλήττονται σφόδρα. Οι δασμοί ως όπλο πολιτικής πίεσης, δεν προξενούν προβλήματα μόνο στη χώρα που επιβάλλονται, αλλά και στην πλευρά που τους επιβάλλει, καθιστώντας τους ένα μέτρο που πάντα πρέπει να αντιμετωπίζεται με πολλή προσοχή.
Δεν είναι μόνο η ελίτ που θα πληγεί· και ο αμερικανικός λαός αρχίζει να αισθάνεται τις συνέπειες των δασμών. Στο εσωτερικό του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος επικρατεί αναταραχή, με ορισμένες φωνές να ζητούν περιορισμό των εξουσιών του Προέδρου ως προς την επιβολή δασμών. Ενδεικτικά, ακόμα και ο στενός και επιτυχημένος συνεργάτης του, Elon Musk, εξέφρασε δημόσια τη δυσαρέσκειά του, προτείνοντας τη δημιουργία ελεύθερης οικονομικής ζώνης μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ.
Αντιμέτωπος με τις πιέσεις, ο Trump ανέστειλε προσωρινά την επιβολή δασμών για τρεις μήνες—με εξαίρεση την Κίνα. Βέβαια, η στρατηγική αυτή δεν είναι τυχαία, ούτε καθορίζεται κυρίως από τις αντιδράσεις. Η ακραία επιθετική στάση του και έπειτα η απόφαση για τρίμηνο πάγωμα των δασμών, εξυπηρετεί απόλυτα το σχέδιο Trump καθώς επιθυμεί να προκαλέσει αστάθεια και αβεβαιότητα στις αγορές. Στόχος είναι να εξαναγκαστούν οι χώρες να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Στην παρούσα περίπτωση, το οικονομικό σοκ που προκαλείται φαίνεται να εξυπηρετεί ένα συγκεκριμένο στόχο, που είναι η υποτίμηση του δολαρίου. Αν και παράδοξο για μια χώρα που επιδιώκει το νόμισμά της να παραμείνει το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, για την κυβέρνηση αποτελεί επιλογή προώθησης της βιομηχανίας. Ένα ισχυρό δολάριο δεν καθιστά την αμερικανική βιομηχανία ανταγωνιστική. O Trump επιδιώκει να διατηρήσει το status του δολαρίου και, ταυτόχρονα, να μετατρέψει τις ΗΠΑ σε βιομηχανική υπερδύναμη. Το γεγονός αυτό αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό, αν και οι στενοί του σύμβουλοι το θεωρούν ρεαλιστικό.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ αναμένεται να υποχωρήσει μόνο εφόσον εξασφαλίσει συμφωνίες υπό τους όρους του με τα υπόλοιπα κράτη, όσο το δυνατόν πιο άμεσα, ώστε να εξαλειφθεί η εσωτερική πίεση. Ωστόσο, στην περίπτωση της Κίνας, το ενδεχόμενο επίτευξης συμφωνίας φαίνεται εντελώς απίθανο, καθώς από τις δύο πλευρές δεν είναι διατεθειμένη να κάνει πίσω στις απαιτήσεις της.
Ο Trump γνωρίζει καλά πώς να κλείνει συμφωνίες όντας εξαιρετικός επιχειρηματίας. Ωστόσο, η επιθετική του τακτική δημιουργεί κλίμα καχυποψίας και δυσπιστίας. Αν και οι πιο αδύναμες χώρες ίσως αναγκαστούν να συνεργαστούν μαζί του, κάτι τέτοιο δεν ισχύει για την Κίνα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Την ίδια στιγμή, πέρα από το ότι εφαρμόζει όσα προεκλογικά υποσχέθηκε στο λαό, στέλνοντας ταυτόχρονα το μήνυμα του παντοδύναμου ηγέτη.
Το ζήτημα θα οξυνθεί σε περίπτωση που η οικονομική αστάθεια που επικρατεί παραταθεί και οι πολίτες αρχίσουν να βιώνουν έντονα τον αρνητικό αντίκτυπο. Σε ένα τέτοιο σενάριο, πέρα από την ελίτ, θα δυσαρεστηθεί και ο λαός. Το σχέδιο είναι παρά πολύ τολμηρό, καθώς αποσκοπεί στη δημιουργία ενός νέου παγκόσμιου οικονομικού συστήματος, το οποίο απαιτεί χειρουργική ακρίβεια για να εφαρμοστεί. Προς το παρόν, η επιτυχία του κρίνεται εξαιρετικά αβέβαιη.
Η ελίτ των ΗΠΑ είχε επίγνωση πού πόνταρε τα χρήματά της και δεν αιφνιδιάζεται, αλλά πλέον κρίνει ότι ο Trump είναι ασύμφορος πολιτικά και οικονομικά και καλείται να ρίξει νερό στο κρασί του. Το ερώτημα είναι εάν ο αμερικανικός λαός αντιλαμβανόταν τα όσα υποσχέθηκε ο Αμερικανός Πρόεδρος και αν είναι έτοιμος να αποδεχτεί τις θυσίες που απαιτούνται για την υλοποίηση αυτών των υποσχέσεων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Η μεγάλη αποεπένδυση: Πώς ο Τραμπ μετατράπηκε από «στοίχημα» των δισεκατομμυριούχων σε «επισφαλές ενεργητικό», H Ναυτεμπορική, διαθέσιμο εδώ
-
BBC για δασμούς: Οι 5 κύριοι στόχοι του Τραμπ και τι τελικά έχει καταφέρει, Newsit, διαθέσιμο εδώ
