Της Αναστασίας Στανίτσα,
H Απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, υπ’ αριθμόν 146/2013, αφορά υπόθεση παράλειψης πρόσληψης εκ μέρους της Διοίκησης στη θέση του ειδικού ενστόλου προσωπικού στη δημοτική αστυνομία ατόμου αρσενικού φύλου, κατόπιν κηρύξεως διαγωνισμού με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας στον δήμο Κοζάνης. Ειδικότερα, με τον νόμο 3013/2002 στο άρθρο 27 είχε προβλεφθεί ποσόστωση 15% για τις γυναίκες υποψήφιες, ώστε το υπολειπόμενο ποσοστό 85% μπορούσε να «επανδρωθεί» μόνο από άντρες υποψηφίους. Ωστόσο, η παραπάνω διάταξη αντίκειται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 του Συντάγματος, σύμφωνα με το οποίο «Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου», καθώς με τον τρόπο αυτό ο νομοθέτης έθετε περιορισμούς στη γενική αρχή της ισότητας, σύμφωνα με την οποία όλοι οι Έλληνες είναι ίσοι απέναντι στο νόμο αλλά και ο ίδιος ο νόμος είναι ίσος απέναντι στους πολίτες. Πρόκειται για μία ουσιαστική, αναλογική ισότητα, με την οποία επιβάλλεται η όμοια μεταχείριση των ομοίων καταστάσεων και ανόμοια μεταχείριση των ανόμοιων. Σε κάθε περίπτωση είναι δυνατή από τον νομοθέτη η ρυθμιστική παρέμβασή του, εφόσον αυτή δικαιολογείται από λόγους δημοσίου ή γενικότερου συμφέροντος.
Ταυτόχρονα, όμως, θίγεται και η «δημιουργική» ισότητα που κατοχυρώνεται στο άρθρο 4 παράγραφος 2 του Συντάγματος σύμφωνα με το οποίο «Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις». Ειδικότερα, πρόκειται για δημιουργική ισότητα, καθώς δημιουργεί δικαίωμα τόσο στους Έλληνες όσο και στις Ελληνίδες να αξιώσουν δικαστικά την επέκταση των ευνοϊκών διατάξεων που ισχύει για το ένα φύλο. Βέβαια στο άρθρο 116 παράγραφος 2 του Συντάγματος προβλέπεται η δυνατότητα του κράτους να παρεμβαίνει με την λήψη θετικών μέτρων για την άρση των υφιστάμενων ανισοτήτων υπέρ του εκάστοτε υπο-αντιπροσωπευομένου φύλου και επομένως απόκλιση από τον γενικό κανόνα της δημιουργικής ισότητας, εφόσον αυτό δικαιολογείται από κριτήρια συνυφασμένα με τις συνθήκες και τη φύση της εκάστοτε δραστηριότητας. Επιπλέον, με τον τρόπο αυτό θίγεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης μεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά την πρόσβαση σε απασχόληση, επαγγελματική εκπαίδευση, προώθηση και συνθήκες εργασίας, που κατοχυρώνεται στην Οδηγία 76/207/ΕΟΚ. Ειδικότερα, στο άρθρο 3 παράγραφος 1 και 2 ορίζεται ότι η εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης συνεπάγεται την απουσία κάθε διακρίσεως που βασίζεται στο φύλο είτε άμεσα είτε έμμεσα, καθώς και κάθε διάκριση στα κριτήρια επιλογής για πρόσβαση σε θέσεις εργασίας.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την σκέψη 7 της υπ’ αριθμόν 146/2013 απόφασης, στο άρθρο 2 του προεδρικού διατάγματος 23/2002 καθορίζονται οι αρμοδιότητες του ειδικού ενστόλου προσωπικού της δημοτικής αστυνομίας, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο κατά βάση τον έλεγχο και τη τήρηση των διατάξεων που αφορούν την κυκλοφορία, στάθμευση, οικοδόμηση, άρδευση, ύδρευση, αποχέτευση, τη λειτουργία κοινόχρηστων και πράσινων χώρων κλπ. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι δεν απαιτείται καμία ιδιαίτερη σωματική ή φυσική δεξιότητα και ικανότητα, η οποία να δικαιολογεί το μεγαλύτερο ποσοστό πρόσληψης υπέρ των ανδρών αντί των γυναικών αστυνομικών.
Επομένως, γι’ αυτό το λόγο η προηγούμενη απόφαση του Γ τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας παραπέμφθηκε βάσει του άρθρου 100 παράγραφος 5 του Συντάγματος στην Ολομέλεια για την επίλυση του ζητήματος που ανέκυψε ως προς το αν η συγκεκριμένη ρύθμιση του άρθρου 27 του νόμου 3013/2002, αντίκειται στα άρθρα 4 παράγραφος 1 και 2 του Συντάγματος, καθώς και στο άρθρο 116 παράγραφος 2 του Συντάγματος. Βέβαια, όλα τα συνταγματικά κατοχυρωμένα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα επιδέχονται περιορισμούς, εφόσον αυτοί ακολουθούν τους «περιορισμούς των περιορισμών», τίθενται κατά τρόπο γενικό και αντικειμενικό, προβλέπονται από διάταξη νόμου είτε από το Σύνταγμα και τηρούν την αρχή της αναλογικότητας που προβλέπεται στο άρθρο 25 του Συντάγματος.
Καταληκτικά, δεδομένου ότι το άρθρο 93 παράγραφος 4 του Συντάγματος επιβάλλει και κατοχυρώνει τον έλεγχο αντισυνταγματικότητας των νόμων, ο οποίος είναι συγκεκριμένος, διάχυτος, παρεμπίπτων, διαπιστωτικός, από τα δικαστήρια καθώς αυτά «υποχρεούνται να μην εφαρμόζουν νόμο που το περιεχόμενο του είναι αντίθετο προς το Σύνταγμα», ήταν ορθή η παράλειψη πρόσληψης στο σώμα των ειδικών ενστόλων στη δημοτική αστυνομία Κοζάνης του αιτούντα, καθώς αυτή θα επιχειρούνταν εις βάρος των γυναικείων αστυνομικών και θα οδηγούσε στη παραβίαση της αρχής της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών και στην διαιώνιση των ανισοτήτων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
-
Κώστας Χρυσόγονος – Σπύρος Βλαχόπουλος, Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα, 4η Έκδοση, Νομική Βιβλιοθήκη, 2017
