Της Αριάδνης – Παναγιώτας Φατσή,
Τα μυθιστορήματα και οι ταινίες εναλλακτικής ιστορίας συναρπάζουν πάντα το κοινό. Τι θα είχε γίνει αν κάποια γεγονότα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά; Αν, ας πούμε, ο Χίτλερ είχε κερδίσει τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο; Αν η Ελληνική Επανάσταση δεν είχε πετύχει ποτέ τον στόχο της ή αν είχε πετύχει ήδη πριν από τον 19ο αιώνα; Παρόλα αυτά, δεν επιζητούν όλα αυτά τα μυθιστορήματα να απαντήσουν σε τόσο μεγάλα ιστορικά ερωτήματα. Το έργο που παρουσιάζουμε σήμερα καταφέρνει να μας συναρπάσει με πολύ πιο μικρής κλίμακας γεγονότα — αλλά ιδιαίτερα σημαίνοντα πρόσωπα της ελληνικής και της διεθνούς δημοσιότητας, που συνέδεσαν το όνομά τους με τον θρύλο, το μεγαλείο αλλά και τον πόνο και τη ματαιότητα.
Το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα αφηγείται πολλά παραπάνω από μια εναλλακτική διήγηση των γεγονότων. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Πρόκειται για το Ομέρο, ο κρυφός γιος του Χρήστου Μαρκογιαννάκη, το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Ψυχογιός. Ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης, γεννημένος στο Ηράκλειο της Κρήτης, έχει ακολουθήσει σπουδές Νομικής και Εγκληματολογίας, ενώ ζει και εργάζεται στο Παρίσι. Τα μυθιστορήματά του έχουν γίνει ιδιαίτερα αγαπητά στο κοινό, ενώ έχει κερδίσει το βραβείο Méditerranée Αστυνομικού Μυθιστορήματος.
Παρά την επιτυχία του στα αστυνομικά μυθιστορήματα, ο συγγραφέας στο νέο του έργο τολμά κάτι εντελώς διαφορετικό. Ας μεταφερθούμε λοιπόν μαζί του —ή μάλλον με τον ήρωα του βιβλίου του— πίσω στον χρόνο, γύρω στα 1960. Οι φήμες που έχουν διατηρηθεί σε έναν βαθμό μέχρι σήμερα έλεγαν ότι η Μαρία Κάλλας είχε μείνει έγκυος από τον δεσμό της με τον Αριστοτέλη Ωνάση. Κάτι τέτοιο δεν έχει επιβεβαιωθεί, αλλά αυτή ακριβώς η φήμη έδωσε το έναυσμα για την ιστορία του βιβλίου. Κι αν αυτό το παιδί υπήρξε; Αν όλος ο κόσμος, ακόμη και η ίδια του η μητέρα, θεωρούσαν ότι είχε πεθάνει στη γέννα, αλλά αυτό ήταν ψέμα;
Αυτήν ακριβώς την αφήγηση θα παρακολουθήσουμε μέσα από τον ίδιο τον Ομέρο, τον επινοημένο πρωταγωνιστή της ιστορίας, ο οποίος εμπιστεύεται τα απομνημονεύματα και την εξομολόγηση ουσιαστικά της ζωής του σε έναν επίσης επινοημένο συγγραφέα. Ο Ομέρο γεννήθηκε τον Μάρτιο του 1960 στο Μιλάνο και πέθανε στη γέννα — ή μάλλον, όχι ακριβώς. Στην εξιστόρησή του, ο αναγνώστης ακολουθεί την πορεία του με μια θετή οικογένεια και τα ευτυχισμένα παιδικά του χρόνια, μέχρι τη στιγμή που μαθαίνει την αλήθεια για τους φυσικούς του γονείς, την οποία μάλιστα ο βιολογικός του πατέρας γνώριζε. Αυτή η αποκάλυψη κλονίζει τον κόσμο του Ομέρο, ο οποίος, παρόλο που θα μπορούσε να έχει απλώς δεχθεί να ζει με οικονομική ασφάλεια, σαν άλλος Οδυσσέας —όπως και ο αγαπημένος του ομηρικός ήρωας— ξεκινά ένα ταξίδι ανακάλυψης της αλήθειας και της ίδιας του της ταυτότητας. Το ταξίδι του είναι γλυκόπικρο, δεδομένου ότι θα βρει αρκετές από τις αλήθειες που ψάχνει, αλλά εν τέλει η έρευνά του μοιάζει περισσότερο με μια μάταιη αναζήτηση ενός χαμένου παρελθόντος.
Ο αναγνώστης που θα επιλέξει αυτό το βιβλίο για να μάθει παράλληλα περισσότερα για τη Μαρία Κάλλας, τον Ωνάση και τις ιστορίες γύρω από αυτούς δεν θα απογοητευθεί. Η έρευνα του συγγραφέα για τα πρόσωπα που δρουν γύρω από τον Ομέρο υπήρξε ασφαλώς ενδελεχής, δεδομένου ότι μεταφέρει τον αναγνώστη αβίαστα στην εποχή και δίνει μια πειστική εικόνα για τους χαρακτήρες του, που αποδίδουν τα πραγματικά ιστορικά πρόσωπα του περιβάλλοντος της Κάλλας και του Ωνάση. Παρόλα αυτά, το πιο δυνατό σημείο του βιβλίου είναι αδιαμφισβήτητα η ίδια η ιστορία της αυτοανακάλυψης του Ομέρο, της πάλης του να ξορκίσει το κακό και να βρει ένα μέρος όπου ανήκει πραγματικά. Ο Μαρκογιαννάκης με λιτό και γλαφυρό τρόπο αποδίδει τα άλλοτε όμορφα και άλλοτε καταστροφικά συναισθήματα ενός ανθρώπου που ξεκίνησε τη ζωή του μέσα από την απόρριψη από την ίδια του την οικογένεια.
Τελικά, είμαστε προϊόντα του περιβάλλοντός μας; Πόσα κληρονομούμε στ’ αλήθεια από τους γονείς μας; Θα μπορούσε ο Ομέρο να έχει χαράξει τη δική του πορεία στη ζωή, χωρίς να καθορίζεται από τα τιτάνια ονόματα αλλά και τις τραγικές μοίρες των βιολογικών του γονέων; Αυτά τα ερωτήματα πραγματεύεται το βιβλίο, μέσα από την άρνηση του χαρακτήρα σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της ζωής του να αφήσει το παρελθόν στην τύχη του και να βρει τη δική του ταυτότητα, χωρίς να καθορίζεται από τις προσωπικότητες των γονέων του.
