Της Ελπίδας Γιατρά,
Μεγάλη δυσαρέσκεια έχει προκαλέσει εκ νέου η κυβέρνηση Orbán στην Ουγγαρία, μετά την απαγόρευση της ετήσιας παρέλασης Pride, αφού φαίνεται πως αψήφισε τις επικρίσεις από οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα που υποστηρίζουν ότι ο νόμος περιορίζει την ελευθερία του συναθροίζεσθαι.
Το κλίμα των διαδηλώσεων
Την Τρίτη 25 Μαρτίου 2025, χιλιάδες διαδηλωτές μπλόκαραν μια γέφυρα στην κεντρική Βουδαπέστη, ώστε να διαμαρτυρηθούν για το γεγονός ότι το κυβερνών κόμμα Fidesz χρησιμοποίησε την κοινοβουλευτική του πλειοψηφία για να επιβάλει έναν νόμο-καταστολή, που καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Από το πλήθος ακούστηκαν συνθήματα όπως «Δημοκρατία!» και «Η συνάθροιση είναι θεμελιώδες δικαίωμα!», ενώ παράλληλα, οι διαδηλωτές κρατούσαν πανό υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο Benedek Lakos, 27 ετών και μέλος της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας που συμμετείχε στην διαμαρτυρία, δήλωσε πως «Η δημοκρατία παρακμάζει. Αν δε δείξουμε αντίσταση, τότε απλά θα αρχίσουμε να σκάβουμε τους δικούς μας τάφους».
Το αφήγημα περί «προστασίας των παιδιών»
Ο νόμος απαγορεύει την Παρέλαση Υπερηφάνειας (Pride) με την αιτιολογία ότι μπορεί να είναι επιβλαβής για τα παιδιά. Συγκεκριμένα, οι νέοι κανόνες καθιστούν παράνομη οποιαδήποτε εκδήλωση θεωρείται ότι παραβιάζει τη νομοθεσία «προστασίας των παιδιών». Η ίδια νομοθεσία απαγορεύει την «απεικόνιση ή προώθηση» της ομοφυλοφιλίας σε ανηλίκους. Για την κυβέρνηση Orbán, η οποία υπήρξε ανέκαθεν επικριτική απέναντι στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, ο νόμος στοχεύει στην προστασία των παιδιών. Για τους υπόλοιπους όμως, πρόκειται ξεκάθαρα για ακόμη μία κίνηση φίμωσης και καταπάτησης δικαιωμάτων.
«Προπαγάνδα» κατά της ομοφυλοφιλίας;
Αρκετοί ήταν εκείνοι που έθιξαν το γεγονός ότι αυτή η κίνηση της Ουγγαρίας, φέρει ομοιότητες με την ρωσική πολιτική. Οι αυστηροί περιορισμοί στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα θυμίζουν τις πρακτικές της Μόσχας, όπου η «προπαγάνδα» κατά της ομοφυλοφιλίας τιμωρείται αυστηρά. «Δεν πρόκειται για την προστασία παιδιών. Είναι καθαρή καταστολή», δηλώνουν οι διαδηλωτές.
Εργαλεία παρακολούθησης και αυστηρά πρόστιμα
Το αυταρχικό πλαίσιο παραμένει, αφού προβλέπεται πως οι αρχές θα αποκτήσουν νέα εργαλεία ελέγχου. Η αναγνώριση προσώπου θα χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό όσων συμμετέχουν σε απαγορευμένες συγκεντρώσεις, ενώ οι παραβάτες θα βρίσκονται αντιμέτωποι με πρόστιμα που αγγίζουν τις 200.000 φιορίνια (περίπου 546 δολάρια).
Η κυβέρνηση του Viktor Orbán δεν φαίνεται να σταματά εδώ. Σχεδιάζει συνταγματική τροπολογία για τον Απρίλιο που θα απαγορεύει και επίσημα όλες τις δημόσιες εκδηλώσεις ΛΟΑΤΚΙ+, με στόχο να περιορίσει την παρουσία και την έκφραση αυτής της κοινότητας. Όλα αυτά τα μέτρα, δημιουργούν νέες φοβίες, όπως το ενδεχόμενο συλλήψεων όσων εκφράζουν ανοιχτά την ταυτότητά τους ή την υποστήριξή τους στην κοινότητα.
Αντιδράσεις από την Ευρώπη
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταδίκασαν τον νέο νόμο, αφού «Αντιβαίνει τις θεμελιώδεις αρχές της Ε.Ε.» όπως ανέφεραν αξιωματούχοι των Βρυξελλών. Γίνεται λόγος ακόμη και για κυρώσεις κατά της Ουγγαρίας, αν δεν υπάρξει αλλαγή πορείας.
Η ευρωπαία επίτροπος ανθρωπιστικής βοήθειας και διαχείρισης κρίσεων, Hadja Lahbib έγραψε στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Χ ότι «το δικαίωμα του συναθροίζεσθαι με ειρηνικό τρόπο είναι ένα θεμελιώδες δικαίωμα, το οποίο θα πρέπει να γίνεται σεβαστό σε όλη την Ευρώπη». Ο Michael O’Flaherty, Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης, ενός ανεξάρτητου θεσμού που προασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ευρώπη, δήλωσε «εξαιρετικά ανήσυχος» για τον νέο νόμο και αργά χθες το βράδυ κάλεσε τον Ούγγρο πρόεδρο Tamás Sulyok να ασκήσει βέτο. Από την πλευρά του, ο φιλελεύθερος δήμαρχος της Βουδαπέστης Gergely Karácsony επίσης άσκησε κριτική εναντίον του νόμου λέγοντας ότι, «η φετινή παρέλαση θα είναι μεγαλύτερη από ποτέ».
Θα πραγματοποιηθεί φέτος η παρέλαση παρά την απαγόρευση;
Το Pride της Βουδαπέστης φέτος κλείνει τα 30 χρόνια. Οι διοργανωτές υποστηρίζουν ότι σχεδιάζουν να προχωρήσουν με τη φετινή παρέλαση, η οποία είναι προγραμματισμένη για τις 28 Ιουνίου, παρά την απαγόρευση. Στο πλευρό τους, βρίσκεται ο δήμαρχος της Βουδαπέστης ο οποίος δήλωσε πως «Η Βουδαπέστη είναι η πόλη της ελευθερίας, θα υπάρξει παρέλαση».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ο Ορμπάν απαγορεύει με νόμο τo Pride στην Ουγγαρία, protothema.gr, διαθέσιμο εδώ
- Protesters in Hungary block roads, bridges in opposition to new law banning LGBTQ+ Pride events, apnews.com, διαθέσιμο εδώ
- Ουγγαρία: Αντιδράσεις για τον νόμο που περιορίζει την ΛΟΑΤΚΙ+ Κοινότητα, euronews.com, διαθέσιμο εδώ
