Του Κώστα Πασχάλη,
Οι υπουργοί του Ηνωμένου Βασιλείου ξανάρχισαν τις διαπραγματεύσεις με την Ινδία, σε μια προσπάθεια να κλείσουν μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου πολλών δισεκατομμυρίων λιρών, η οποία ελπίζουν ότι θα τονώσει τη βρετανική οικονομία που παρουσιάζει στασιμότητα. Ο Τζόναθαν Ρέινολντς, υπουργός Επιχειρήσεων και Εμπορίου, ταξίδεψε πρόσφατα στο Νέο Δελχί προκειμένου να συναντήσει τον Ινδό ομόλογό του, Πιγιούς Γκόγιαλ, για πρώτη φορά από τότε που οι Εργατικοί κέρδισαν τις εκλογές. Το ταξίδι σηματοδότησε την έναρξη του 15ου γύρου εμπορικών διαπραγματεύσεων με την Ινδία (μια αναπτυσσόμενη οικονομία 1,4 δισεκατομμυρίων ανθρώπων) αφού οι συνομιλίες είχαν διακοπεί το Μάιο, όταν ο Ρίσι Σούνακ προκήρυξε πρόωρες εκλογές.
Οι διαδοχικοί συντηρητικοί πρωθυπουργοί προσπάθησαν να εξασφαλίσουν μια εμπορική συμφωνία με την Ινδία, που θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα βραβεία του Brexit. Ο Ρέινολντς δήλωσε στον Guardian ότι η σφράγιση της συμφωνίας αποτελούσε «ύψιστη προτεραιότητα» για τον ίδιο και ότι «δεν φοβάται να λάβει τις δύσκολες αποφάσεις που απαιτούνται. Είδαμε υπουργούς εμπορίου να έρχονται και να φεύγουν, και ενώ οι προσπάθειές τους ήταν ειλικρινείς, δεν είναι μυστικό ότι οι βρετανικές επιχειρήσεις δεν έχουν να επιδείξουν τίποτα όσον αφορά το τελικό προϊόν», δήλωσε. «Χρειάζονται μια εμπορική συμφωνία που να μπορούν πραγματικά να χρησιμοποιήσουν για να μειώσουν το κόστος, να αναπτύξουν την επιχείρησή τους και να επεκταθούν στην τεράστια αγορά της Ινδίας. Αυτό πρόκειται να τους προσφέρει αυτή η κυβέρνηση».
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ινδία, ο Ρέινολντς και ο Γκόγιαλ θα επισκεφθούν τα γραφεία της BT India στην πόλη Γκουρουγκράμ. Η Πόπι Γκούσταφσον, υπουργός Επενδύσεων, αναμένεται να έχει συνομιλίες για επιχειρηματικές δεσμεύσεις στη Μουμπάι και το Μπενγκαλούρου. Ο Saif Malik, διευθύνων σύμβουλος της Standard Chartered, η οποία δραστηριοποιείται στην Ινδία για περισσότερα από 160 χρόνια, δήλωσε ότι οι ευκαιρίες μιας εμπορικής συμφωνίας για τις επιχειρήσεις είναι «σημαντικές». «Είτε πρόκειται για καλύτερη πρόσβαση στη διαρκώς αναπτυσσόμενη καταναλωτική αγορά της Ινδίας, είτε για ευκαιρίες στη βιομηχανία, τις υποδομές και την καινοτομία, είτε για συνεργασία στο τομέα των χρηματοοικονομικών και επαγγελματικών υπηρεσιών, η επανεκκίνηση των εμπορικών συνομιλιών μπορεί να ξεκλειδώσει ακόμη μεγαλύτερο εμπόριο, επενδύσεις και ευημερία στον άξονα Ηνωμένου Βασιλείου – Ινδίας», δήλωσε.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ινδία είναι η έκτη και η πέμπτη μεγαλύτερη παγκόσμια οικονομία αντίστοιχα, με εμπορικές σχέσεις αξίας 41 δισεκατομμυρίων λιρών. Η Ινδία προβλέπεται να γίνει η τρίτη μεγαλύτερη παγκόσμια οικονομία μέχρι το 2028.
Ωστόσο, η Ινδία είναι γνωστή για τη σκληρή στάση της στις εμπορικές διαπραγματεύσεις. Η κυβέρνηση του Ναρέντρα Μόντι υπέγραψε την άνοιξη συμφωνία ύψους 79 δισ. λιρών με την Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελευθέρων Συναλλαγών (ένα μπλοκ που περιλαμβάνει τη Νορβηγία, την Ελβετία, την Ισλανδία και το Λιχτενστάιν) έπειτα από 16 χρόνια συνομιλιών. Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε αυτόν το μήνα ότι ο Μόντι ήταν «πολύ πιο σκληρός» διαπραγματευτής από τον ίδιο. Ο Μπόρις Τζόνσον και η Λιζ Τρας είχαν και οι δύο θέσει ως προθεσμία τη γιορτή Ντιβάλι για την ολοκλήρωση της συμφωνίας, αλλά απέτυχαν να την επιτύχουν. Επί Σούνακ, οι διαπραγματευτές έφτασαν κοντά στην τελική συμφωνία, αλλά η διαδικασία πάγωσε όταν προκηρύχθηκαν οι εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει ζητήσει χαμηλότερους δασμούς για προϊόντα όπως τα αυτοκίνητα και το ουίσκι, καθώς και αυξημένη πρόσβαση για Βρετανούς δικηγόρους και χρηματοοικονομικές εταιρείες στην ινδική αγορά. Σε αντάλλαγμα, η Ινδία έχει ζητήσει ταχύτερες και ευκολότερες διαδικασίες για την αποστολή εργαζομένων της στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ένα σημείο τριβής είναι η ανησυχία του Νέου Δελχί ότι οι Ινδοί που εργάζονται προσωρινά στο Ηνωμένο Βασίλειο με επιχειρηματικές βίζες υποχρεούνται να πληρώνουν εθνική ασφάλιση, παρότι δεν είναι δικαιούχοι συντάξεων ή κοινωνικών παροχών στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο Guardian αποκάλυψε την άνοιξη ότι η Ινδία έχει ζητήσει επίσης εξαίρεση από το σχεδιαζόμενο μηχανισμό προσαρμογής άνθρακα στα σύνορα του Ηνωμένου Βασιλείου (CBAM) (έναν φόρο στις εισαγωγές προϊόντων με υψηλό αποτύπωμα άνθρακα, όπως ο χάλυβας, το γυαλί και τα λιπάσματα) με το επιχείρημα ότι είναι αναπτυσσόμενη χώρα. Οποιαδήποτε απόφαση για την εξαίρεση της Ινδίας από αυτόν το φόρο άνθρακα θα ήταν αμφιλεγόμενη. Το σχέδιο αυτό έχει στόχο τη μείωση των εκπομπών ρύπων και την υποστήριξη των Βρετανών παραγωγών χάλυβα, εξισώνοντας τους όρους ανταγωνισμού με χώρες που έχουν χαμηλότερο ή καθόλου φόρο άνθρακα.
Οι υπουργοί έχουν αναφερθεί πρόσφατα σε αρκετές εταιρείες βιοεπιστημών και τεχνολογίας που αυξάνουν τις εξαγωγές τους προς την Ινδία. Περίπου 17 δισ. λίρες σε αγαθά και υπηρεσίες εξήχθησαν συνολικά από βρετανικές επιχειρήσεις στην Ινδία κατά τους 12 μήνες έως το Σεπτέμβριο του 2024. Μεταξύ των βρετανικών επιχειρήσεων που εξάγουν στην Ινδία είναι η Radio Design, με έδρα στο Shipley του West Yorkshire, η οποία έχει ανοίξει μονάδα παραγωγής στην Ινδία, και η τεχνολογική εταιρεία marcusevans group, η οποία έχει δημιουργήσει την παγκόσμια τεχνολογική της βάση στη Μουμπάι. Η ApplianSys, μια εταιρεία τεχνολογίας με έδρα το Κόβεντρι που προσφέρει διαδικτυακές εκπαιδευτικές υπηρεσίες, έχει αναπτύξει ένα πιλοτικό πρόγραμμα που θα χρησιμοποιηθεί σε σχεδόν 5.000 ινδικά σχολεία.
Ο Ρέινολντς δήλωσε ότι η τεχνολογία και οι βιοεπιστήμες είναι «δύο τεράστιοι αναπτυξιακοί τομείς για το Ηνωμένο Βασίλειο» και ότι οι εξαγωγές τους στην ινδική αγορά «θα αποφέρουν δεκάδες εκατομμύρια λίρες για τη βρετανική οικονομία». Το Υπουργείο Επιχειρήσεων και Εμπορίου δημοσίευσε ενημερωτικό δελτίο των εμπορικών σχέσεων μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ινδίας, το οποίο έδειξε ότι η Ινδία ήταν ο 11ος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ηνωμένου Βασιλείου. Κατά τα τέσσερα τρίμηνα έως το τέλος του τρίτου τριμήνου του 2024 και αντιπροσώπευε το 2,4% του συνολικού εμπορίου του Ηνωμένου Βασιλείου.
Το υπουργείο ανέφερε επίσης ότι το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών (εξαγωγές συν εισαγωγές) μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ινδίας ανήλθε σε 40,9 δισ. στερλίνες κατά τα τέσσερα τρίμηνα έως το τέλος του τρίτου τριμήνου του 2024, σημειώνοντας αύξηση 8,6% ή 3,2 δισ. στερλίνες σε τρέχουσες τιμές σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Οι συνολικές εξαγωγές του Ηνωμένου Βασιλείου προς την Ινδία ανήλθαν σε 17,5 δισ. λίρες στις τέσσερις συνεχόμενες οικονομικές περιόδους έως το τέλος του τρίτου τριμήνου του 2024, σημειώνοντας αύξηση 16,1% ή 2,4 δισ. λιρών σε τρέχουσες τιμές σε σύγκριση με τις τέσσερις περιόδους έως το τέλος του τρίτου τριμήνου του 2023.
Από το σύνολο των εξαγωγών του Ηνωμένου Βασιλείου προς την Ινδία στο ίδιο διάστημα, τα 7,6 δισ. λίρες (43,6%) αφορούσαν αγαθά και τα 9,8 δισ. λίρες (56,4%) υπηρεσίες. Οι εξαγωγές αγαθών προς την Ινδία αυξήθηκαν κατά 38,9% ή 2,1 δισ. λίρες, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 3,1% ή 297 εκατ. λίρες σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Οι συνολικές εισαγωγές του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ινδία ανήλθαν σε 23,4 δισ. λίρες στις τέσσερις περιόδους έως το τέλος του τρίτου τριμήνου του 2024, σημειώνοντας αύξηση 3,6% ή 812 εκατ. λιρών σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους. Από το σύνολο των εισαγωγών, τα 10,1 δισ. λίρες (43%) ήταν αγαθά και τα 13,3 δισ. λίρες (57%) υπηρεσίες. Οι εισαγωγές αγαθών από την Ινδία μειώθηκαν κατά 0,4% ή 38 εκατ. λίρες, ενώ οι εισαγωγές υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 6,8% ή 850 εκατ. λίρες σε τρέχουσες τιμές.
Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο κατέγραψε συνολικό εμπορικό έλλειμμα ύψους 6,0 δισ. λιρών με την Ινδία, σε σύγκριση με έλλειμμα 7,6 δισ. λιρών στις τέσσερις συνεχόμενες περιόδους έως το τέλος του τρίτου τριμήνου του 2023. Το εμπορικό έλλειμμα σε αγαθά ανήλθε σε 2,5 δισ. λίρες στις τέσσερις περιόδους έως το τέλος του τρίτου τριμήνου του 2024, σε σύγκριση με 4,6 δισ. λίρες την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους, ενώ το εμπορικό έλλειμμα σε υπηρεσίες διαμορφώθηκε στα 3,5 δισ. λίρες, έναντι 2,9 δισ. λιρών. Οι τάσεις στο διμερές εμπόριο Ηνωμένου Βασιλείου – Ινδίας από το 2014 παρουσιάζονται στο γράφημα 1 (παρακάτω). Το γράφημα δείχνει ότι τόσο οι εισαγωγές όσο και οι εξαγωγές έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά το Ηνωμένο Βασίλειο συνεχώς εισάγει περισσότερα από την Ινδία απ’ όσα εξάγει προς αυτήν.
Επιπλέον, αναφέρεται ότι το 2023, το απόθεμα άμεσων ξένων επενδύσεων (FDI) του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ινδία ανήλθε σε 17,4 δισ. λίρες, αντιπροσωπεύοντας το 0,9% του συνολικού αποθέματος εξωτερικών επενδύσεων του Ηνωμένου Βασιλείου. Την ίδια χρονιά, το απόθεμα άμεσων ξένων επενδύσεων από την Ινδία στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν 13,1 δισ. λίρες, που αντιστοιχούσε στο 0,6% του συνολικού αποθέματος εισερχόμενων επενδύσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η πιθανή εμπορική συμφωνία μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ινδίας δεν αφορά μόνο την οικονομία, αλλά και τη σταδιακή ενίσχυση μιας στρατηγικής συνεργασίας με ιστορικό βάθος και κοινά συμφέροντα. Αν καταλήξει με επιτυχία, μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για το πώς δύο μεγάλες χώρες μπορούν να εμβαθύνουν τους δεσμούς τους προς όφελος όχι μόνο των κυβερνήσεων, αλλά και των ίδιων των πολιτών τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- UK ministers head to India in search of trade deal they hope will boost economy, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Free trade agreements with India and Southeast Asian Nations, UK Parliament, διαθέσιμο εδώ
