Της Σταυρούλας Κυριάκου,
Η γρίπη αποτελεί μία μεταδοτική ιογενή νόσο που προσβάλλει την ανώτερη και κατώτερη αναπνευστική οδό. Προκαλείται από ένα ευρύ φάσμα ιών της γρίπης μερικοί από τους οποίους μπορούν να μολύνουν τον άνθρωπο ενώ άλλοι προσβάλλουν διαφορετικά είδη. Οι παραπάνω ιοί μεταδίδονται κυρίως μέσω των σταγονιδίων που αποβάλλονται από τη στοματική και ρινική κοιλότητα και συγκεκριμένα:
- Με τον βήχα.
- Την ομιλία.
- Το φτάρνισμα.
- Αγγίζοντας μολυσμένες επιφάνειες.
Ο χρόνος επώασης της γρίπης είναι 1-4 ημέρες, ενώ οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν πλήρως μετά από λίγες ημέρες. Φυσικά, δεν μπορεί να παραληφθεί και το γεγονός πως μπορεί να προκύψουν σοβαρές επιπλοκές (ακόμη και θάνατος), κυρίως σε περιπτώσεις συννοσηρότητας.
Αιτιολογία της γρίπης
Υπάρχουν 4 τύποι ιών γρίπης: A, B, C και D. Οι άνθρωποι προσβάλλονται κυρίως από τους ιούς της γρίπης Α και Β, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τις εποχικές επιδημίες. Η γρίπη Α διακρίνεται σε διάφορους υποτύπους, ανάλογα με τον συνδυασμό των πρωτεϊνών αιμοσυγκολλητίνης (Η) και νευραμινιδάσης (Ν) που εκφράζονται στην επιφάνεια των ιών. Υπάρχουν 18 διαφορετικοί υπότυποι αιμοσυγκολλητίνης και 11 διαφορετικοί υπότυποι νευραμινιδάσης (Η1-18 και Ν1-11). Με αυτόν τον τρόπο, οι ιοί της γρίπης μπορούν να χαρακτηριστούν από τους τύπους Η και Ν όπως για παράδειγμα: Η1Ν1, Η3Ν2 οι οποίοι ευθύνονται και για τα περισσότερα κρούσματα στη χώρα μας τον φετινό χειμώνα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της γρίπης τύπου Α;
- Υψηλός πυρετός.
- Πόνοι μυών και αρθρώσεων.
- Κεφαλαλγίες.
- Έντονη κόπωση.
- Καταρροή.
- Πονόλαιμος.
- Βήχας.
Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα το ανοσοποιητικό σύστημα του κάθε ασθενούς και μπορεί να παρουσιαστούν απότομα ή πιο ήπια σε κάθε περίπτωση. Επιπρόσθετα, τα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα και στο γαστρεντερικό, όπως ναυτία, εμετούς, διάρροια, ενώ στους ενήλικες τα συμπτώματα αυτά είναι σπάνια.
Ποια άτομα ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου;
Σήμερα, έχει αποδειχθεί πλήρως πως η Γρίπη τύπου Α μπορεί να προσβάλλει όλες τις ηλικιακές ομάδες καθώς καθίστανται ευάλωτες στα στελέχη Η1Ν1 και Η3Ν2. Ωστόσο, τον υψηλότερο κίνδυνο για σοβαρή νόσηση και εμφάνιση επιπλοκών διατρέχουν συγκεκριμένα:
- Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω.
- Παιδιά > 6 μηνών.
- Ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες: άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες, καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές, ανοσοκαταστολή, μεταμόσχευση οργάνων, δρεπανοκυτταρική αναιμία (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες), σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα, χρόνια νεφροπάθεια και νευρολογικά νοσήματα.
- Έγκυες γυναίκες.
- Θηλάζουσες.
- Άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI) >40 kg/m².
- Επαγγελματίες και εργαζόμενοι στον χώρο της υγείας.
Πώς γίνεται η διάγνωση της νόσου;
Η διάγνωση γίνεται κατόπιν κλινικής εξέτασης από τον γενικό ιατρό ή τον παιδίατρο, αξιολογώντας τα συμπτώματα του ασθενούς. Τα γρήγορα τεστ ανίχνευσης αντιγόνων (Ag tests) παρέχουν άμεσα αποτελέσματα, αλλά έχουν χαμηλότερη αξιοπιστία. Αντιθέτως, η πλέον αξιόπιστη μέθοδος που χρησιμοποιείται σήμερα είναι η αναζήτηση του γενετικού υλικού του ιού σε δείγμα από τον ρινοφάρυγγα (μοριακή ανίχνευση PCR). Η διαδικασία αυτή, παρότι κοστίζει περισσότερο και τα αποτελέσματα είναι διαθέσιμα μετά από 24 ώρες συνήθως, αποτελεί τον πιο αξιόπιστο τρόπο διάγνωσης.
Πώς μπορούμε να προφυλαχθούμε από τη γρίπη;
- Αποφεύγουμε τους πολυσύχναστους χώρους.
- Πλένουμε επιμελώς τα χέρια μας με σαπούνι και νερό ή αλκοολούχα καθαριστικά χεριών.
- Εμβολιαζόμαστε έγκαιρα έναντι της γρίπης κάθε χρόνο.
- Εάν έρθουμε σε επαφή με ασθενή, επικοινωνούμε αμέσως με τον προσωπικό μας ιατρό, ώστε να μας συμβουλεύσει για την έναρξη προφυλακτικής αγωγής.
- Οι ασθενείς, ανεξαρτήτου ηλικίας, πρέπει να παραμένουν στο σπίτι μέχρι να πάψουν να μεταδίδουν τον ιό, πριν επιστρέψουν στο σχολείο ή την εργασία τους.
Συμπερασματικά, ο ιός της γρίπης τύπου Α μεταδίδεται γρήγορα και εύκολα χωρίς να «κοιτάει» ηλικίες. Όλοι είναι ευάλωτοι σε αυτόν και πολύ περισσότερο οι ομάδες υψηλού κινδύνου. Για τον λόγο αυτό, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο κύριος τρόπος για να προστατευθεί κανείς από τη γρίπη είναι ο έγκαιρος εμβολιασμός.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Influenza, StatPearls, διαθέσιμο εδώ
- Γρίπη H1N1, ΙΑΣΩ, διαθέσιμο εδώ
- Εποχική γρίπη – Ερωτήσεις & απαντήσεις για το κοινό, ΕΟΔΥ, διαθέσιμο εδώ
