Της Άντζελας Μανώλακα,
Ο Donald Trump, ο οποίος έχει καταστήσει σαφή την πρόθεσή του να ακολουθήσει σκληρή γραμμή απέναντι στη μετανάστευση, φέρεται να εξετάζει την ενεργοποίηση του Alien Enemies Act για τη μαζική απέλαση μεταναστών, σύμφωνα με δημοσιεύματα του Guardian. Αυτή η προσέγγιση έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, καθώς εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη νομιμότητα και τις συνέπειες μιας τέτοιας απόφασης στη δημοκρατία και στα ανθρώπινα δικαιώματα στις ΗΠΑ.
Ο Νόμος Alien Enemies Act θεσπίστηκε το 1798 ως μέρος των Alien and Sedition Acts και παραμένει μέχρι σήμερα σε ισχύ. Πρόκειται για έναν νόμο που επιτρέπει στον Πρόεδρο να απελάσει ή να περιορίσει αλλοδαπούς που προέρχονται από εχθρικές χώρες σε περιόδους πολέμου ή διεθνούς κρίσης. Στην αμερικανική ιστορία, ο νόμος αυτός χρησιμοποιήθηκε σε σπάνιες περιπτώσεις, κυρίως κατά τον Α’ και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν Γερμανοί, Ιταλοί και Ιάπωνες υπήκοοι θεωρούνταν ύποπτοι για κατασκοπεία ή προδοσία.
Η πρόθεση του Trump να εφαρμόσει αυτόν τον νόμο σήμερα, σε μια περίοδο κατά την οποία οι ΗΠΑ δεν βρίσκονται σε επίσημο πόλεμο με κάποια χώρα από την οποία προέρχονται οι μετανάστες, αποτελεί πρωτοφανή και αμφιλεγόμενη κίνηση. Πολλοί νομικοί αναλυτές εκτιμούν ότι μια τέτοια ερμηνεία του νόμου θα οδηγήσει σε πολυάριθμες δικαστικές προσφυγές και πιθανές ακυρώσεις από τα ομοσπονδιακά δικαστήρια.
Η πιθανή εφαρμογή αυτού του νόμου από τον Trump αναμένεται να έχει βαθιές κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες. Από τη μία πλευρά, η βάση υποστηρικτών του, που ευνοεί αυστηρότερες πολιτικές μετανάστευσης, ενδέχεται να ενισχυθεί, θεωρώντας την κίνηση αυτή ως ένα μέτρο που προστατεύει την αμερικανική οικονομία και ασφάλεια. Από την άλλη πλευρά, οι αντιδράσεις από φιλελεύθερους κύκλους, υπέρμαχους των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της διεθνούς κοινότητας αναμένονται σφοδρές.
Η πρακτική εφαρμογή της πολιτικής αυτής θα μπορούσε να οδηγήσει σε ευρεία σύγχυση και πανικό στις κοινότητες των μεταναστών. Το ερώτημα παραμένει· πώς θα καθοριστεί ποιοι άνθρωποι είναι «εχθρικοί αλλοδαποί» και κατά πόσο η διαδικασία απέλασης θα σέβεται τα συνταγματικά δικαιώματα των ατόμων που βρίσκονται υπό απειλή απέλασης. Υπάρχουν, επίσης, φόβοι για την εκτεταμένη χρήση κυβερνητικής εξουσίας χωρίς τη δέουσα νομική εποπτεία, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε παραβιάσεις θεμελιωδών ελευθεριών.
Δημοκρατικοί πολιτικοί και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν ήδη εκφράσει την έντονη ανησυχία τους για το σχέδιο του Trump, χαρακτηρίζοντάς το ως αυταρχική παρέμβαση που θυμίζει πιο σκοτεινές περιόδους της αμερικανικής ιστορίας. Ορισμένοι νομικοί επισημαίνουν ότι το Ανώτατο Δικαστήριο μπορεί να κληθεί να αποφανθεί για τη συνταγματικότητα της εφαρμογής του νόμου σε μη εμπόλεμες συνθήκες, δημιουργώντας ένα νέο προηγούμενο στη νομολογία των ΗΠΑ.
Ακόμη και μεταξύ των Ρεπουμπλικανών, η προσέγγιση αυτή δεν είναι πλήρως αποδεκτή. Ορισμένοι πιο μετριοπαθείς συντηρητικοί ανησυχούν ότι η εφαρμογή ενός τόσο παρωχημένου και ακραίου μέτρου μπορεί να αποξενώσει τους ανεξάρτητους ψηφοφόρους στις επερχόμενες εκλογές. Παράλληλα, υπάρχει και ο προβληματισμός για το πώς θα αντιδράσουν άλλες χώρες, καθώς ενδεχόμενες μαζικές απελάσεις θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τις διπλωματικές σχέσεις των ΗΠΑ με κράτη που θεωρούν ότι θίγονται από τέτοιες ενέργειες.
Είναι σαφές ότι η πρόταση αυτή συνδέεται με την προεκλογική στρατηγική του Trump, ο οποίος επιχειρεί να κεφαλαιοποιήσει τον φόβο και την ανασφάλεια γύρω από το μεταναστευτικό ζήτημα. Μια τόσο ακραία πολιτική κίνηση ενδέχεται να αποσκοπεί στην κινητοποίηση της βάσης του, η οποία παραμένει πιστή στις σκληροπυρηνικές θέσεις του. Ωστόσο, μια τόσο αμφιλεγόμενη προσέγγιση μπορεί, επίσης, να οδηγήσει σε αντίθετα αποτελέσματα, καθώς πολλοί ψηφοφόροι ενδέχεται να τη θεωρήσουν υπερβολική και επικίνδυνη για τη δημοκρατία. Αν ο Trump επιμείνει σε αυτήν την πολιτική, θα μπορούσε να πυροδοτήσει μαζικές διαδηλώσεις, νομικές μάχες και ενδεχομένως, να ενισχύσει την εικόνα του ως ηγέτη που επιδιώκει τον αυταρχισμό.
Η πιθανότητα του Donald Trump να χρησιμοποιήσει τον Νόμο περί Εχθρικών Αλλοδαπών για μαζικές απελάσεις, αποτελεί σοβαρή απειλή για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα στις ΗΠΑ. Πρόκειται για μια στρατηγική που, αν εφαρμοστεί, μπορεί να δημιουργήσει ένα προηγούμενο κυβερνητικής υπερεξουσίας, θέτοντας σε κίνδυνο θεμελιώδεις συνταγματικές αρχές.
Είναι σίγουρο ότι η πολιτική αυτή θα αποτελέσει ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα της προεκλογικής περιόδου. Το αν θα υλοποιηθεί ή αν θα απορριφθεί από το νομικό σύστημα και τις κοινωνικές αντιδράσεις, μένει να φανεί. Ωστόσο, είναι σαφές ότι η απόπειρα του Trump να χρησιμοποιήσει έναν ξεπερασμένο νόμο για να επιβάλλει τις μεταναστευτικές του πολιτικές, αποτελεί ένα σοβαρό τεστ για την αντοχή των δημοκρατικών θεσμών των ΗΠΑ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Judge blocks Trump from using 18th century wartime act for deportations, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- What is the Alien Enemies Act of 1798 and how is Trump using it, CBS News, διαθέσιμο εδώ
