Του Κωνσταντίνου Καρατζά,
Δύο μήνες έχουν περάσει από τότε που ο Ντόναλντ Τραμπ ανέλαβε τα καθήκοντά του ως Πρόεδρος των Η.Π.Α. και είναι χαρακτηριστικό ότι ο απρόβλεπτος χαρακτήρας του στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής έχει ανατρέψει τα δεδομένα στην παγκόσμια τάξη, όπως τη γνωρίζαμε. Πλέον, ο Πρόεδρος μετατρέπεται σε γρίφο για τους αναλυτές οι οποίοι δυσκολεύονται να αποκωδικοποιήσουν τις αποφάσεις, ενώ συχνά τις αλλάζει λίγο μετά την ανακοίνωσή τους. Με το συνθημά “Make America Great Again”, που λειτουργεί ως κατευθυντήρια γραμμή της αμερικανικής κυβέρνησης, ο Τραμπ δε διστάζει να έρθει σε ευθεία σύγκρουση με τους άλλοτε στενούς συμμάχους των Η.Π.Α. όπως ο Καναδάς, η Ε.Ε. και πρόσφατα η Αυστραλία, επιβάλλοντας δασμούς σε πολλά προϊόντα κι επιφέροντας οικονομικές επιπτώσεις σε αυτές τις χώρες.
Η Αυστραλία, όπως ανακοινώθηκε από τον Τραμπ, θα είναι μία από τις χώρες στην οποία θα επιβληθούν δασμοί στο χάλυβα και στο αλουμίνιο συγκεκριμένα. Η απόφαση αυτή πυροδότησε άμεσα αντιδράσεις στην πολιτική σκηνή με τον Αυστραλό πρωθυπουργό Anthony Albanese, να χαρακτηρίζει αυτή την κίνηση ως αδικαιολόγητη και μη φιλική πράξη, ένα μήνα μετά την αποτυχημένη προσπάθεια να λάβει την εξαίρεση που είχε αφήσει να αιωρείται ο αμερικανός Πρόεδρος σε τηλεφωνική τους επικοινωνία.
Ο Αυστραλός πρωθυπουργός, πάντως, σε δηλώσεις του τόνισε ότι η κυβέρνησή του θα συνεχίσει να πιέζει για εξαίρεση στους δασμούς, αποκαλώντας τα εμπορικά εμπόδια που ευνοούν τον Τραμπ ως «μια μορφή οικονομικού αυτοτραυματισμού». Ουσιαστικά συνιστά μια πράξη που αντιτίθεται στις φιλικές σχέσεις μεταξύ των δύο εθνών και ενατιώνεται με το όφελος της εταιρικής οικονομικής σχέσης που απέφερε στις χώρες εδώ και δεκαετίες. Ο υπουργός βιομηχανίας της Αυστραλίας Ed Husic προχωρώντας σε περαιτέρω κριτική αποκάλεσε την επιβολή δασμών ως “dog act”, τη στιγμή που αρκετοί βουλευτές αντιδρούν σοκαρισμένοι. Μάλιστα ο Husic, επεσήμανε ότι οι Αυστραλοί στάθηκαν δίπλα στους Αμερικανούς για πολλές δεκαετίες σε διαφορετικές συγκρούσεις από άποψη εθνικής και οικονομικής ασφάλειας, ενώ οι δύο λαοί «έχυσαν αίμα» για παραπάνω από έναν αιώνα φιλίας.
Ο Τραμπ πάντως, εμμένοντας στην απόφασή του, τόνισε πως απέρριψε το αίτημα για εξαίρεση από τους δασμούς. Όπως ήταν αναμενόμενο ο Αυστραλός πρωθυπουργός δέχτηκε σφοδρά πυρά από την αντιπολίτευση και τον ηγέτη της Peter Dutton, επειδή δεν κατόρθωσε να γεφυρώσει το χάσμα και να αποτρέψει αυτή την απόφαση. Ωστόσο, όπως επισημάνθηκε κι από τον πρώην πρέσβη της Αυστραλίας στις Η.Π.Α. Arthur Sinodinos, η πιθανότητα εξαίρεσης ήταν λιγότερο από 50%. Η αυστραλιανή κυβέρνηση προς το παρόν απέκλεισε τυχόν αντίποινα με την υπουργό Εξωτερικών Penny Wong, να τονίζει πως κάτι τέτοιο θα έβλαπτε τον Αυστραλό καταναλωτή και θα προέκυπτε αύξηση στο κόστος ζωής και στο κόστος της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Στο ίδιο μήκος κύματος ο Sinodinos, χαρακτήρησε ως σοφή την πράξη της κυβέρνησης να μην κλιμακώσει το θέμα, προσθέτοντας ότι πρέπει να διατηρηθεί η ψυχραιμη αντιμετώπιση. Σε συζήτηση που έγινε στο κοινοβούλιο, όπως αναμενόταν, υπήρξαν αλληλοκατηγορίες μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης με τον Dutton, να επικρίνει τον αυστραλό Πρωθυπουργό για την αδυναμία του να εξασφαλίσει ένα τηλεφώνημα με τον αμερικανό Πρόεδρο, πόσο μάλλον μια συνάντηση μεταξύ τους στο μέλλον, ενώ επικαλέστηκε ότι μια κυβέρνηση συνασπισμού θα μπορούσε να επιτύχει την εξαίρεση. Από την πλευρά του ο Αυστραλός πρωθυπουργός προσπάθησε να υπερασπιστεί την πολιτική του τονίζοντας ότι καμία χώρα δεν έχει λάβει εξαιρέσεις από τους δασμούς. Σημαντική παρέμβαση υπήρξε κι από τον πρώην πρωθυπουργό της Αυστραλίας Malcolm Turnbull, ο οποίος σημείωσε ότι «οι ηγέτες δεν πρέπει να ενδώσουν στους νταήδες», τονίζοντας ότι η Αυστραλία θα πρέπει να είναι ελεύθερη να λέει την αλήθεια για τον Τραμπ, απορρίπτοντας τις προτάσεις ότι δεν ήταν συνετό να επικρίνει κανείς τον πρόεδρο των Η.Π.Α. τη στιγμή που η κυβέρνηση προσπαθούσε να εξασφαλίσει εξαίρεση από τους δασμούς.
Η Αυστραλία διασχίζει τη γραμμή μεταξύ του μεγαλύτερου εμπορικού της εταίρου, που είναι η Κίνα και του μακροχρόνιου συμμάχου της, που είναι οι Η.Π.Α. Αυτή η γραμμή εξισορρόπησης με τον πρόεδρο Τραμπ έχει γίνει αρκετά επισφαλής. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσω της συμφωνίας Aukus η Αυστραλία έχει συνδεθεί πιο κοντά από ποτέ με τις Η.Π.Α. στο πλαίσιο των αυξανόμενων περιφερειακών εντάσεων, ενώ επίκειται να αποκτήσει στόλο πυροκίνητων υποβρυχίων. Οι προκλήσεις για την Αυστραλία είναι αρκετές εξαιτίας της έντασης Η.Π.Α.-Κίνας και καλείται να βρει άμεσα ισορροπίες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The new reality dawning in Australia: It can no longer rely on the US, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Penny Wong defends government’s Trump tariff stance, warns of Dutton’s at all cost deal, The Nighty, διαθέσιμο εδώ
- The Trump effect reaches all the way to Australia, Bloomberg, διαθέσιμο εδώ
