Της Άννας Φάκλαρη,
Το στρες είναι σαν ένας ανεπιθύμητος επισκέπτης που εισβάλλει στη ζωή μας και μας στερεί την ικανότητα να απολαμβάνουμε τις μικρές, πολύτιμες στιγμές. Ζούμε σε έναν κόσμο που τρέχει με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, γεμάτο προθεσμίες, ευθύνες και διαρκή πίεση. Το αποτέλεσμα; Ξεχνάμε να χαμογελάσουμε, να πάρουμε μια βαθιά ανάσα και να εκτιμήσουμε την ομορφιά της καθημερινότητας.
Όταν βρισκόμαστε σε μια κατάσταση συνεχούς ανησυχίας, το μυαλό μας γίνεται ένα πεδίο μάχης γεμάτο με «πρέπει» και φόβους για το μέλλον. Πόσες φορές έχεις καθίσει να πιείς έναν καφέ και, αντί να απολαύσεις το άρωμα και τη ζεστασιά του, έχεις χαθεί στις σκέψεις για τη δουλειά, τις υποχρεώσεις, τα άλυτα προβλήματα; Η αγωνία και η υπερένταση μας μετατρέπουν σε ρομπότ που εκτελούν καθημερινές δραστηριότητες μηχανικά, χωρίς να τις ζουν πραγματικά.
Η συνεχής ένταση δεν επηρεάζει μόνο το πώς νιώθουμε, αλλά και το πώς λειτουργεί το σώμα μας. Σύμφωνα με έρευνες, το χρόνιο στρες αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης στο αίμα, επηρεάζοντας αρνητικά το καρδιαγγειακό σύστημα, το ανοσοποιητικό και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Όταν το νευρικό μας σύστημα βρίσκεται σε κατάσταση «συναγερμού» για μεγάλο χρονικό διάστημα, η κόπωση γίνεται μόνιμος σύντροφός μας. Ακόμα και όταν προσπαθούμε να χαλαρώσουμε, συχνά αισθανόμαστε μια μόνιμη ένταση, σαν κάτι να μη μας αφήνει να ηρεμήσουμε.
Ένας ακόμα τομέας που πλήττεται σημαντικά είναι οι σχέσεις μας. Οι άνθρωποι που βιώνουν έντονο άγχος συχνά γίνονται ευερέθιστοι, νευρικοί ή ακόμα και απόμακροι. Αντί να απολαμβάνουν τον χρόνο με τους αγαπημένους τους, κατακλύζονται από ανησυχίες που τους κάνουν να «απουσιάζουν» συναισθηματικά. Το μυαλό τους ταξιδεύει αλλού, σκέφτονται τι πρέπει να γίνει μετά, ποια προβλήματα δεν έχουν λυθεί ακόμα, πώς θα ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της επόμενης μέρας.
Το στρες, επίσης, καταστρέφει τη δημιουργικότητα και την παραγωγικότητα. Παρόλο που πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η πίεση τους βοηθά να αποδώσουν καλύτερα, η αλήθεια είναι ότι όταν το σώμα και ο νους βρίσκονται διαρκώς σε κατάσταση άγχους, η ικανότητά μας να σκεφτόμαστε καθαρά μειώνεται. Αυτό σημαίνει περισσότερα λάθη, περισσότερη αναβλητικότητα και λιγότερη πραγματική απόδοση. Ένα διαρκώς φορτισμένο μυαλό είναι σαν έναν υπολογιστή που δεν έχει ποτέ την ευκαιρία να κάνει επανεκκίνηση — γίνεται αργός και δυσλειτουργικός.
Είναι εφικτό να σπάσουμε το φαύλο κύκλο και να μάθουμε να ζούμε το παρόν; Η απάντηση είναι ναι, αρκεί να κάνουμε συνειδητές επιλογές. Αντί να χανόμαστε στις σκέψεις μας, μπορούμε να εξασκήσουμε την ενσυνειδητότητα, δηλαδή να δίνουμε προσοχή σε κάθε στιγμή. Έρευνες έχουν δείξει ότι η πρακτική της ενσυνειδητότητας μπορεί να μειώσει σημαντικά τα επίπεδα στρες και να βελτιώσει τη συνολική ευεξία. Δοκίμασε να αφιερώσεις λίγα λεπτά κάθε μέρα σε συνειδητές αναπνοές και παρατήρηση των αισθήσεών σου. Ένα χαμόγελο, μια αγκαλιά, ένας περίπατος στη φύση — όλα αυτά είναι δώρα που συχνά θεωρούμε δεδομένα. Ας αρχίσουμε να τα εκτιμάμε ξανά.
Ακόμη, σημαντικό ρόλο παίζει και η χρήση των κοινωνικών δικτύων. Η συνεχής έκθεση σε περιεχόμενο που προβάλλει μια «τέλεια» ζωή μπορεί να εντείνει την ανησυχία και να μας κάνει να νιώθουμε ανεπαρκείς. Έρευνες δείχνουν ότι η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης συνδέεται με αυξημένα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης. Η ψηφιακή αποτοξίνωση, έστω και για λίγες ώρες την ημέρα, μπορεί να συμβάλει στη μείωση της ψυχολογικής πίεσης και στην επανασύνδεση με τον πραγματικό κόσμο.
Επιπλέον, δεν πρέπει να υποτιμούμε τη σημασία του ύπνου, της διατροφής και της άσκησης. Ο ανεπαρκής ύπνος εντείνει την ευερεθιστότητα και μειώνει την ικανότητά μας να διαχειριστούμε τις δυσκολίες. Μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, βοηθά στην ομαλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Παράλληλα, η φυσική δραστηριότητα αποδεδειγμένα μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και αυξάνει τις ενδορφίνες, τις ορμόνες της χαράς.
Η ψυχολογική πίεση μπορεί να είναι πανίσχυρη, αλλά δεν είναι ανίκητη. Ας μάθουμε να την ελέγχουμε, αντί να μας ελέγχει εκείνη. Η ζωή είναι πολύτιμη και οι όμορφες στιγμές βρίσκονται παντού, αρκεί να είμαστε παρόντες για να τις ζήσουμε. Δεν χρειάζεται να περιμένουμε τις μεγάλες επιτυχίες ή τις τέλειες συνθήκες για να αισθανθούμε χαρά, η ευτυχία κρύβεται στις πιο απλές στιγμές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Stress effects on the body, apa.org, διαθέσιμο εδώ
- The impact of social media on mental health and well-being. ResearchGate, διαθέσιμο εδώ
-
Mindfulness-based interventions for mental health in children and adolescents: A systematic review,pcori.org, διαθέσιμο εδώ
