Της Έλενας Κουλοπούλου,
Ο Mark Carney ανέλαβε επίσημα τα καθήκοντά του ως Πρωθυπουργός του Καναδά το πρωί της Παρασκευής 14 Μαρτίου, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή στον πολιτικό βίο της χώρας, στο ξημέρωμα της οποίας τίποτε δεν είναι το ίδιο με χθες.
Μετά την ανακοίνωση της παραίτησης του Justin Trudeau νωρίτερα τον Ιανουάριο, ο Mark Carney συγκεντρώνοντας ποσοστό 86% των ψήφων στην εσωκομματική αναμέτρηση που προηγήθηκε, επικράτησε της πρώην υπουργού Οικονομικών, Chrystia Freeland, και ανέλαβε την ηγεσία του Φιλελεύθερου κόμματος.
Γιατί ο Carney;
Ο 59χρονος νέος Πρωθυπουργός είναι πρώην κεντρικός τραπεζίτης και διετέλεσε διοικητής της Τράπεζας του Καναδά από το 2008 έως το 2013 και της Τράπεζας της Αγγλίας από το 2013 έως το 2020, διαχειριζόμενος αυτήν την περίοδο μεγάλες χρηματοπιστωτικές κρίσεις. Δεδομένου, λοιπόν, του εκτεταμένου οικονομικού του υποβάθρου και της πολυετούς εμπειρίας του, ο Carney κρίθηκε μάλλον ως η πιο αξιόπιστη λύση προκειμένου ο Καναδάς να βγει νικητής από την τρέχουσα εμπορική κρίση. Θυμίζουμε ότι μόλις πριν από δύο εβδομάδες ο αμερικανός Πρόεδρος ανακοίνωσε φόρο 25% σε όλα τα καναδικά προϊόντα, με εξαίρεση —προς το παρόν— τους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας και της ενέργειας.
Η ορκωμοσία του σηματοδοτεί μια κρίσιμη καμπή, καθώς ο Καναδάς βρίσκεται σε μια εύθραυστη θέση, εν μέσω εντάσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Carney είναι μόλις ο 2ος καναδός Πρωθυπουργός στην ιστορία της χώρας που δεν κατέχει έδρα στη Βουλή των Κοινοτήτων. Αν και η κατοχή έδρας δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την άσκηση των καθηκόντων του, η πολιτική παράδοση επιβάλλει την προσπάθειά του να εξασφαλίσει μια έδρα το συντομότερο δυνατό. Όπως πιθανολογείται, η προκήρυξη πρόωρων εκλογών θα γίνει γρήγορα, έτσι ώστε οι Φιλελεύθεροι να εκμεταλλευτούν την αυξανόμενη δημοτικότητά τους και επιπλέον, να μη δώσουν την ευκαιρία στα κόμματα της αντιπολίτευσης να καταθέσουν πρόταση δυσπιστίας.
Οι δημοσκοπήσεις πάντως δείχνουν ότι ούτε οι Φιλελεύθεροι ούτε οι Συντηρητικοί θα καταφέρουν να σχηματίσουν κυβέρνηση πλειοψηφίας.
Η χρονική σημασία της αλλαγής της σκυτάλης στην πολιτική ηγεσία
Η νίκη του Carney έρχεται να δώσει τέλος στην 9ετή θητεία του Justin Trudeau, ο οποίος είχε αρχίσει να χάνει ολοένα και περισσότερο τη δημοτικότητά του, αντανακλώντας την πυρακτωμένη απαίτηση του λαού για αλλαγή και δίνοντας έτσι μια μεγάλη ανάσα στο Φιλελεύθερο Ομοσπονδιακό Κόμμα. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι στις αρχές του 2025 το κόμμα βρισκόταν πίσω με διαφορά 20+ μονάδων, ενώ με αυτήν την πρόσφατη αλλαγή, καταδεικνύεται στατιστικά ισόπαλο με το Συντηρητικό του Pierre Poilievre, σύμφωνα με αρκετές δημοσκοπήσεις.
Μια δήλωση του Αμερικανού Προέδρου, ότι ο Καναδάς μπορεί να γίνει η 51η πολιτεία των ΗΠΑ προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων και εξόργισε τους Καναδούς πολίτες, εκδηλώνοντας μια υπαρξιακή κρίση και διαρρηγνύοντας για τα καλά την άλλοτε φιλική σχέση των δύο χωρών.
Σε μια διαμαρτυρία έξω από το κτίριο του κοινοβουλίου του Καναδά στην Οτάβα την περασμένη Κυριακή, δεκάδες Καναδοί σήκωσαν πινακίδες διαμαρτυρίας για τον Trump χωρίς καμία αναφορά στην εσωτερική πολιτική, πράγμα που κατέδειξε μια τάση συνασπισμού και κινητοποίησης του λαού έναντι μιας εξωτερικής απειλής.
«Υπάρχει μια στιγμή συσπείρωσης γύρω από τη σημαία που δεν θα είχαμε προβλέψει ποτέ πριν από έναν χρόνο», δήλωσε ο καθηγητής πολιτικής επιστήμης του Πανεπιστημίου British Columbia Richard Johnston.
Ενόψει των γεγονότων αυτών, ο νέος Πρωθυπουργός δήλωσε ότι «Η Αμερική δεν είναι ο Καναδάς. Και ο Καναδάς ποτέ, μα ποτέ, δεν θα αποτελέσει μέρος της Αμερικής με οποιονδήποτε τρόπο».
Ο Justin Trudeau σε ομιλία του προειδοποίησε πως η χώρα είναι αντιμέτωπη με μεγάλους κινδύνους. «Αυτή είναι μια στιγμή που καθορίζει το έθνος. Η δημοκρατία δεν είναι δεδομένη. Η ελευθερία δεν είναι δεδομένη. Ακόμη και ο Καναδάς δεν είναι δεδομένος» είπε.
Εντός των ημερών αναμένουμε μια τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Αμερικανού Προέδρου και του Mark Carney, με τον τελευταίο, μάλιστα, να δηλώνει ότι είναι έτοιμος να συνομιλήσει με τον Donald Trump αλλά η όποια επαφή οφείλει να γίνει με σεβασμό στην εθνική κυριαρχία του Καναδά.
Το νέο Υπουργικό Συμβούλιο
Ο Carney διατήρησε βασικά στελέχη από την ομάδα Α του Trudeau –έμπειρους πολιτικούς με ισχυρούς δεσμούς στην κυβέρνηση Trump. Ωστόσο, το υπουργικό του συμβούλιο είναι περίπου στο μισό μέγεθος εκείνου του πρώην Πρωθυπουργού, μια επιλογή που υπογραμμίζει την αφοσίωσή του σε θέματα δασμών, οικονομίας και διαφύλαξης της κυριαρχίας του Καναδά.
Η Mélanie Joly παραμένει στη θέση της ως υπουργός Εξωτερικών, συνεχίζοντας τον ρόλο της ως η κορυφαία διπλωμάτης του Καναδά που διατηρεί στενές σχέσεις με τον υπουργό Εξωτερικών Marco Rubio, καθώς και με τον γερουσιαστή Lindsey Graham (R-SC), στενό σύμμαχο του Trump.
Ο Dominic LeBlanc θα είναι ο υπουργός Εμπορίου του Καναδά και ήδη συνομιλεί τακτικά με τον ομόλογό του στην αμερικανική κυβέρνηση, υπουργό Εμπορίου Howard Lutnick.
Οι δύο τους συναντήθηκαν την Πέμπτη στην Ουάσινγκτον, μαζί με τον François-Philippe Champagne, τον τώρα υπουργό Οικονομικών του Carney, για να συζητήσουν σχετικά με το «παιχνίδι δασμών» της κυβέρνησης Trump.
Ωστόσο, όπως όλα δείχνουν, η ανωτέρω σύνθεση δεν θα παραμείνει ως έχει για καιρό, αφού ο νέος Πρωθυπουργός πρόκειται να προκηρύξει ομοσπονδιακές εκλογές σύντομα – ίσως και πριν από τις 24 Μαρτίου σύμφωνα με άλλα δημοσιογραφικά μέσα.
Είναι πλέον σαφές ότι τίποτε δεν είναι δεδομένο και κάλλιστα αυτό το πρόχειρα και χαοτικά ενορχηστρωμένο «παιχνίδι των δασμών» θα μπορούσε να εξελιχθεί σε «παιχνίδι των λυγμών» –μια αντιπαράθεση με αβέβαιο τέλος, χωρίς ξεκάθαρο νικητή και με θύμα την ευημερία των Δυτικών Κοινωνιών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Mark Carney is Canada’s next prime minister — for now, Politico, διαθέσιμο εδώ
- Mark Carney wins race to replace Trudeau as Canada’s prime minister, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Mark Carney to be next Canada PM after winning Liberal leadership race, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
