Της Ανδριάνας-Μιχαέλας Βιολέτη,
«Μέσα σε 4 μέρες στο λιμάνι του νησιού επτά γάτες βρέθηκαν νεκρές, πεταμένες στη θάλασσα», «Συνέβη άγρια κακοποίηση ενός σκύλου στην Αράχοβα», «Δηλητηριάστηκε άλογο στην Κάρπαθο», «Εκτελέστηκε σκύλος κατ’ ανθρώπινη εντολή», «Πυροβόλησαν γάτα στη Σύμη», «58χρονος πέταξε γάτα από ύψος 8 μέτρων», «40χρονος είχε δεμένα με αλυσίδα δύο σκυλιά»….
Πόσα τέτοια περιστατικά έχουμε ακούσει τα τελευταία χρόνια; Πόσο ακόμα μπορούμε να αδιαφορούμε για τέτοια περιστατικά κακοποίησης ζώων και να τα θεωρούμε ακόμα «μεμονωμένα» περιστατικά; Σχεδόν καθημερινά παρατηρείται αποτρόπαιη συμπεριφορά εις βάρος των ζώων που είναι ικανά να βιώνουν τον σωματικό πόνο, αλλά και να συναισθάνονται εξίσου με τον άνθρωπο δυσφορία, άγχος, θυμό και θλίψη από την απουσία στοργής και φροντίδας. Ας μην ξεχνάμε, λοιπόν, πως τα ζώα έχουν εξίσου γνωστική και συναισθηματική ικανότητα, με μόνη διαφορά ότι δεν κάνουν περίπλοκους συλλογισμούς, όπως οι άνθρωποι.
Είτε πρόκειται, λοιπόν, για ζώα συντροφιάς είτε για ζώα εργασίας ή παραγωγικά, η εικόνα που παρουσιάζει η Ελλάδα είναι δυστυχώς μόνο μία και είναι αποκαρδιωτική: κακοποίηση, παραμέληση, εγκατάλειψη. Φτάσαμε σε ένα σημείο να λέμε οι περισσότεροι «Οι άνθρωποι πλέον δαγκώνουν τα ζώα». Δυστυχώς, αυτή η «λαϊκή» φράση μπορεί όντως να επιβεβαιωθεί πολλαπλώς. Αναλυτικότερα, όταν μιλάμε για βασανισμό, επιβολή σωματικής βίας, τραυματισμό, πρόκληση επώδυνου θανάτου μιλάμε για κακοποίηση. Όταν μιλάμε για παραμέληση, εγκατάλειψη, καταπόνηση, μεταφορά τους με ενδεχόμενη έκθεση σε κίνδυνο μιλάμε για κακοποίηση. Όμως, όλες οι υπο-περιπτώσεις της κακοποίησης έχουν έναν κοινό παρονομαστή: τον άνθρωπο.
Καλώς—κακώς είμαστε η γενιά του «εγώ» μεγαλωμένη στο κράτος του «πάμε και όπου βγει». Μεγαλώσαμε με τη φράση «Κοίτα την καμπούρα σου και μη σε νοιάζει», «Εσύ να είσαι καλά και τίποτα άλλο δεν έχει σημασία. Και μετέπειτα δικαιολογημένα ειπώνεται τούτο: «Δεν είμαι φιλόζωος άρα γιατί να ενδιαφερθώ;» Μήπως τελικά τα ζώα σκέφτονται περισσότερο από εμάς; Έχουμε συνηθίσει να τα βλέπουμε όλα ή άσπρα ή μαύρα, ας τα δούμε και λίγο γκρι. Ο Μαχάτμα Γκάντι είχε πεί πως «Ο πολιτισμός ενός έθνους διακρίνεται από τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι συμπεριφέρονται στα ζώα». Αναλογίζοντας τα λόγια του θα μπορούσαμε να πούμε πως η συμπεριφορά του ανθρώπου έναντι των ζώων είναι ένας δείκτης του τρόπου λειτουργίας της κοινωνίας και βλέποντας καθημερινά ζώα κακοποιημένα θα ρωτήσω: «Που βαδίζουμε ως κοινωνία κυρίες και κύριοι…;» Πέρα από τον κοινωνικό και πολιτιστικό μαρασμό που επιφέρει γενικότερα η ειδεχθής συμπεριφορά προς τα ζώα, ειδικότερα είναι και δείκτης της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης, άρα και επακολούθως η αρχή του κύκλου της βίας που κλιμακώνεται σε εγκλήματα κατά της ανθρώπινης ζωής.
Υπάρχουν πολλές μελέτες και θεωρίες για τους κακοποιητές ζώων. Πιο αναλυτικά, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για δύο κατηγορίες ανθρώπων. Πρώτον, μπορούμε να μιλήσουμε για συναισθηματικά ανώριμα άτομα που δεν έχουν την ικανότητα να συνειδητοποιήσουν το κακό που προκαλούν στα ζώα. Δεύτερον, μπορούμε να μιλήσουμε για άτομα που αντλούν ικανοποίηση και αισθάνονται ηδονή από τη βλάβη και την οδύνη που προκαλούν στα ζωντανά όντα, νιώθοντας ισχυροί και πως έτσι έχουν το «πάνω χέρι». Ωστόσο, υπάρχει ανησυχητική συσχέτιση, όπως προαναφέρθηκε, μεταξύ της κακοποίησης ζώων και των επακόλουθων εγκλημάτων κατά των ανθρώπων.
Η κακομεταχείριση των ζώων αναδεικνύει τη μηδαμινή ενσυναίσθηση και συμπόνια προς το πρόσωπό τους. Όταν κάποιος επιδεικνύει σκληρότητα προς τα ζώα, υποδηλώνει θεμελιώδη αδιαφορία για τα συναισθήματα των άλλων. Αυτό το έλλειμα ενσυναίσθησης θα επεκταθεί και στις ανθρώπινες σχέσεις, με αποτέλεσμα να υπάρξει καταχρηστική συμπεριφορά προς τους ανθρώπους. Οφείλω να τονίσω πως ένα ακραία επιθετικό άτομο που έφτασε στο σημείο να κακοποιήσει ένα ζώο, δε θα διστάσει να κακοποιήσει και έναν άνθρωπο είτε ψυχικά είτε σωματικά, αφού συνεχώς θα ψάχνει ένα θύμα να καλύψει την προσωπική του ανεπάρκεια και να νιώσει κυρίαρχος του εαυτού του, καθώς βυθίζεται καθημερινά στον ωκεανό των ανασφαλειών του. Ξεχνάει όμως, πως το σωσίβιο δε μπορεί να είναι η βία σε ζωντανά όντα.
Φτάνοντας στο τέλος, δε θα μπορούσα να παραλείψω την προσπάθεια και των ανθρώπων που εξακολουθούν με τις πράξεις τους να αναδεικνύουν την υγιή κοινωνία —όση έχει απομείνει—. Βλέπουμε φιλοζωικές σε αρκετούς δήμους, κτηνιάτρους που κάνουν και νυχτερινές βάρδιες για να γιατρέψουν και να φροντίσουν κακοποιημένα και χτυπημένα ζώα, αλλά και απλούς ανθρώπους που χωρίς κάποια ιδιότητα υιοθετούν αδέσποτα ζώα και τους δίνουν απλόχερα την αγάπη, τη στοργή και τη φροντίδα τους…Αφανείς ήρωες θα λέγαμε… Όπως και ο Έλληνας ποιητής Χ. Λάσκαρης, έτσι και εγώ, λοιπόν, «Επιμένω σε έναν άλλο κόσμο, τον έχω τόσο ονειρευτεί, τόσο πολύ έχω σεργιανίσει μέσα του που πια είναι αδύνατο να μην υπάρχει..».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Μπορεί η κακοποίηση των ζώων να προμηνύει την κακοποίηση των ανθρώπων;, gineanthropos.com, διαθέσιμο εδώ
