Της Αθηνάς Λυμπεροπούλου,
Όπως έχει πει ο Γάλλος συγγραφέας Nicolas Chamfort “La plus perdue de toutes les journées est celle où l’on n’a pas ri”, που σε μετάφραση αυτό σημαίνει: «Η πιο χαμένη από όλες τις μέρες είναι εκείνη που δεν γελάσαμε». Και εάν το δούμε με μια πιο διεισδυτική ματιά το παραπάνω απόφθεγμα δεν είναι παρά μια δόση αλήθειας. Άραγε το γέλιο είναι από μόνο του μια τέχνη; Μα και βέβαια… Πάμε να πάρουμε μια δόση από λίγο… stand up comedy.
Αρχικά, μιλώντας για stand up comedy αναφερόμαστε σε ένα είδος θεατρικής κωμωδίας, στην οποία ο καλλιτέχνης διηγείται μπροστά στο κοινό μία σειρά χιουμοριστικών ιστοριών και καταστάσεων με σκοπό να προκαλέσει γέλιο. Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, πως κατά τη διάρκεια της παράστασης, δεν υπάρχουν περίτεχνα σκηνικά, ο κωμικός βρίσκεται εντελώς μόνος πάνω στη σκηνή και όρθιος κρατώντας ένα μικρόφωνο. Τα κείμενα των παραστάσεων, τα γράφει ο ίδιος.
Δεν είναι λίγες φορές που οι κωμικοί πραγματεύονται θέματα ταμπού, όπως είναι η πολιτική, η θρησκεία, η κοινωνία, η εκπαίδευση κλπ, διατυπώνοντας ακραίες ή ακόμα και αιρετικές απόψεις. Συνήθως οι κωμικοί διηγούνται αστείες ιστορίες χρησιμοποιούν την ειρωνεία ως μέσο πειθούς, ενώ συχνά δανείζονται και προσωπικά τους βιώματα κατά τη διάρκεια του Show.
Η ιστορία της stand up κωμωδίας μπορεί να εντοπιστεί στα βαριετέ σόου και τα θέατρα βαριετέ του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα. Το βαριετέ ήταν μια δημοφιλής μορφή ψυχαγωγίας στις Ηνωμένες Πολιτείες από τα μέσα της δεκαετίας του 1890 έως τις αρχές της δεκαετίας του 1930, αποτελούμενη από 10 έως 15 μεμονωμένες άσχετες πράξεις που περιλάμβαναν μάγους, ακροβάτες, κωμικούς, εκπαιδευμένα ζώα, ζογκλέρ, τραγουδιστές αλλά και χορευτές. Η ποικιλόμορφη φύση αυτών των παραστάσεων έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της stand up κωμωδίας, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Μέχρι τη δεκαετία του 1970 η stand up κωμωδία είχε γίνει τόσο ισχυρή φωνή της γενιάς του πολέμου του Βιετνάμ, όσο η ροκ μουσική.
Ο κωμικός που έκανε τα περισσότερα για να καθιερώσει το stand up comedy ως βασικό στοιχείο της αμερικανικής λαϊκής ψυχαγωγίας ήταν o Bob Hope, γεννημένος στη Βρετανία, o οποίος ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το τραγούδι και τον χορό που παρουσιάζονταν στα βαριετέ σόου.
Στην Ελλάδα, το stand up comedy εισάγεται λίγες δεκαετίες αργότερα, ενώ το 1990 η Λουκία Ρικάκη δημιούργησε ένα comedy club με το όνομα «Νύχτες Κωμωδίας». Σε αυτό, νέοι stand up comedians πραγματοποιούσαν παραστάσεις μπροστά σε κοινό. Από εκεί, ξεκίνησαν την καριέρα τους πολλοί γνωστοί κωμικοί του είδους κάποιοι εκ των οποίων ο Δημήτρης Δημόπουλος, Σίλας Σεραφείμ, ο Γιώργος Χατζηπαύλου κλπ.
Ωστόσο, ο Γιώργος Χατζηπαύλου είναι ο πρώτος που στέγασε μόνιμα σε θέατρο παραστάσεις stand up στην Ελλάδα, ενώ το 2014 δημιούργησε το Stand up for U, ένα θεσμό κωμωδίας που στηρίζει φιλανθρωπικές δράσεις και αποτελεί τη μόνη παράσταση stand up comedy που προβάλλεται ετησίως από την ελληνική τηλεόραση.
Εν κατακλείδι, συμπεραίνουμε πως όταν αναφερόμαστε στο standμup comedy, δεν μιλάμε απλά για ένα είδος διασκέδασης… αλλά για ένα είδος τέχνης που αποσκοπεί στη ψυχαγωγία, δηλαδή στην καλή αγωγή της ψυχής, αφού το είδος αυτής της κωμωδίας είναι ικανό να γεννήσει προβληματισμούς, να οξύνει τη σκέψη και να αποτελέσει ένα ευχάριστο και ταυτόχρονα δημιουργικό θέαμα!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ‘Stand Up Comedy’: Όλα όσα θα θέλατε να μάθετε, ligoapoola.gr, διαθέσιμο εδώ
- The Thrilling Evolution of Stand-Up Comedy: Evolution & Key Moments, διαθέσιμο εδώ
- Τι είναι το stand up xomedy, coolweb.gr, διαθέσιμο εδώ
