Του Κωνσταντίνου Καρατζά,
Το τελευταίο διάστημα επανήλθε στο προσκήνιο ένα ζήτημα που δεν είχε τύχει άξιο προσοχής από τη διεθνή κοινότητα. Όσον αφορά τον πρωταγωνιστή, πρόκειται για τη Σαουδική Αραβία, της οποίας οι δυνάμεις κατηγορούνται για ασύστολη χρήση βίας κατά των μεταναστών στα σύνορά της.
Συγκεκριμένα, Αιθίοπες μετανάστες που προσπάθησαν να περάσουν τα σύνορα από τη γειτονική Υεμένη μεταξύ 2019-2024, δήλωσαν στην εφημερίδα Guardian ότι δέχτηκαν πυρά από πυροβόλα και ότι είδαν να σαπίζουν πτώματα στη συνοριακή περιοχή. Προσωπικές μαρτυρίες μεταναστών που καταγράφονται στον τύπο περιγράφουν πως υπέστησαν επιθέσεις από σφαίρες, οι οποίες τραυμάτισαν αρκετούς και σκότωσαν άλλους, ενώ γίνονται καταγγελίες για βιασμούς σε βάρος γυναικών από την Αιθιοπία από άνδρες συνοριοφύλακες της Σαουδικής Αραβίας.
Αίσθηση προκαλεί η περιγραφή ενός άνδρα που προσπάθησε να διασχίσει τα σύνορα τον Ιανουάριο του 2023, ο οποίος τονίζει πως στη διαδρομή συνάντησε, με άλλους συμπατριώτες του, πολλά σώματα που βρίσκονταν σε αποσύνθεση, τα οποία γίνονταν τροφή σε ζώα. Ταυτόχρονα, παρά την προσπάθειά τους να περάσουν από την επικίνδυνη αυτή ζώνη, δέχονταν πυρά από στρατιώτες. Από αυτήν την επίθεση, δύο γυναίκες χτυπήθηκαν, η μία στο στήθος και η άλλη στον λαιμό, πεθαίνοντας ακαριαία και οι δύο, ενώ πολλοί μετανάστες στην προσπάθεια να ξεφύγουν από τα πυρά, έπεσαν σε έναν γκρεμό. Άλλοι από αυτούς που ήταν παρόντες στο περιστατικό, στη συνέχεια, συνελήφθησαν ή τραυματίστηκαν από τους πυροβολισμούς, με την τύχη πολλών να αγνοείται αργότερα.
Όλες οι παραπάνω μαρτυρίες αντικατοπτρίζουν τα ευρήματα μιας έκθεσης του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW), που δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο του 2023, η οποία διαπίστωσε ότι σαουδάραβες συνοριοφύλακες σκότωσαν εκατοντάδες Αιθίοπες μετανάστες και αιτούντες άσυλο στα νότια σύνορα με την Υεμένη από το Μάρτιο του 2022 έως τον Ιούνιο του 2023 μέσω της χρήσης όπλων. Η ομάδα του Παρατηρητηρίου κατέληξε στο συμπέρασμα πως αυτές οι ενέργειες μπορεί να ισοδυναμούν με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Τα περιστατικά που έχει καταγράψει το HRW είναι άκρως φρικιαστικά και προκαλούν αποτροπιασμό.
Πιο συγκεκριμένα, Σαουδάραβες στρατιώτες πυροβόλησαν έναν Αιθίοπα που αρνήθηκε να βιάσει δύο κορίτσια, που είχαν επιβιώσει όταν η ομάδα τους δέχτηκε επίθεση με εκρηκτικά, αναγκάζοντας στη συνέχεια ένα έφηβο αγόρι να προβεί στην αποτρόπαια πράξη. Η υπεύθυνη Nadia Hardman, που συνέταξε τη συγκεκριμένη έκθεση, κατήγγειλε ότι υπάρχει μια κουλτούρα πλήρους ατιμωρησίας και ακαταλόγιστης ευθύνης στα σύνορα. Τόνισε, επίσης, πως είναι ουσιαστικά αδύνατο να γνωρίζει κανείς των αριθμό των ανθρώπων που έχουν χάσει τη ζωή τους και κανείς δε μπορεί να έχει ανεξάρτητη πρόσβαση σε αυτές τις περιοχές.
Είναι γεγονός ότι περίπου 750.000 Αιθίοπες ζουν και εργάζονται στη Σαουδική Αραβία. Οι περισσότεροι μεταναστεύουν για οικονομικούς λόγους, ενώ άλλοι έχουν αναγκαστεί να διαφύγουν μετά την πρόσφατη βίαιη ένοπλη σύγκρουση στη βόρεια Αιθιοπία. Οι Αιθίοπες μετανάστες επιχειρούν εδώ και χρόνια να περάσουν μια επικίνδυνη μεταναστευτική οδό που έχει την ονομασία «Ανατολική Οδός» ή «Διαδρομή της Υεμένης», από το κέρας της Αφρικής μέσω του κόλπου του Άντεν και μέσω της Υεμένης στη Σαουδική Αραβία. Η διαδρομή αυτή χρησιμοποιείται και από μετανάστες που προέρχονται από τη Σομαλία και την Ερυθραία, ωστόσο, το 90% των μεταναστών αυτής της διαδρομής είναι Αιθίοπες. Η πλειοψηφία των μεταναστών εισέρχονται παράτυπα, έχοντας υπομείνει επικίνδυνες διαδρομές στην έρημο, δεχόμενοι παράλληλα κακομεταχείριση από λαθρέμπορους, ένοπλες συμμορίες και ομάδες ανταρτών από την Υεμένη πριν φτάσουν στα σύνορα με τη Σαουδική Αραβία. Όσοι καταφέρνουν να φτάσουν στη χώρα βρίσκουν χαμηλόμισθη εργασία σε οικοδομές, φάρμες και ως οικιακοί βοηθοί.
Τα τελευταία χρόνια οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας, έχουν ξεκινήσει επιχειρήσεις ασφαλείας για να συλλάβουν χιλιάδες παράνομους μετανάστες και να τους απελάσουν στην Αιθιοπία. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, μεταξύ 2022-2023 οι Αιθίοπες που έκαναν αυτό το επικίνδυνο ταξίδι, αυξήθηκαν κατά 32%, φτάνοντας τους 96.670 και προέρχονται από περιοχές που πλήττονται από εμφύλιο, φτώχεια και κλιματική κρίση. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η Σαουδική Αραβία έχει πάψει να χρησιμοποιεί θανατηφόρα βία για να σταματήσει τις παράτυπες διελεύσεις.
Αυτό που επισημαίνεται είναι ότι εάν τα κράτη που συνορεύουν με τη Σαουδική Αραβία δεν θέσουν όρια ως προς το ότι δε θα γίνουν ανεχτές αυτού του είδους οι καταχρήσεις, δεν πρόκειται να υπάρξει κάποια αλλαγή στάσης. Το παράδοξο σε αυτήν την πραγματικότητα είναι η προσπάθεια σύσφιξης των οικονομικών δεσμών μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Αιθιοπίας, μέσω της σύστασης ενός επιχειρηματικού συμβουλίου που θα στοχεύει στην ενίσχυση των εμπορικών και επενδυτικών ευκαιριών μεταξύ των δύο κρατών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Saudi border forces accused of killing ‘hundreds of Ethiopian migrants’, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Migration crisis: Attacks on Ethiopian refugees at Saudi border raise serious human rights concerns, International Bar Association, διαθέσιμο εδώ
- Saudi Arabia: Ethiopia form business council to boost economic ties, Arab News, διαθέσιμο εδώ
