Της Ευθυμίας Γκαμπέση,
Η ελληνική μουσική σκηνή απαρτίζεται από πολλούς αξιόλογους καλλιτέχνες, των οποίων η επιρροή παραμένει αναλλοίωτη στον χρόνο, καθώς και στις καρδιές μας. Ένας από αυτούς είναι και ο γνωστός σ’ όλους, Σωκράτης Μάλαμας, ο μοναδικός τραγουδοποιός, τραγουδιστής και, αν μη τι άλλο, κιθαρίστας.
Το έργο του, λοιπόν, έχει συγκινήσει στο παρελθόν και εξακολουθεί να προβληματίζει τη στιχουργό και δημοσιογράφο, Φωτεινή Λαμπρίδη, η οποία είναι και η συγγραφέας του σημερινού βιβλίου. Μας «παίρνει», λοιπόν, από το χέρι και μας καθοδηγεί Στον Λαβύρινθο του Σωκράτη Μάλαμα (Εκδόσεις Οξύ), εκεί όπου αναδύονται όλα τα αξιοσημείωτα γεγονότα της σταδιοδρομίας του, αλλά κυρίως της πορείας του και της ίδιας της προσωπικότητάς του. Ακόμα, γίνεται εκτενής αναφορά και στο γενικότερο ρεύμα που «ηλέκτριζε» εκείνη την εποχή, με μία μοναδικά συναισθηματική ατμόσφαιρα να πλανάται στον αέρα.
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η Φωτεινή Λαμπρίδη είναι στιχουργός και δημοσιογράφος. Την υπογραφή της έχει βάλει σ’ όλους τους τομείς της δημοσιογραφίας, όπως η εφημερίδα, ο περιοδικός τύπος, το ραδιόφωνο και η τηλεόραση. Παράλληλα, έχει πειραματιστεί και με τη συγγραφή και την ποίηση, εκδίδοντας το ποιητικό κείμενο Ανθίζω λίγο ακόμα, αλλά και το παραμύθι Το μανταλάκι.
Μπορεί το βιβλίο το οποίο παρουσιάζεται σήμερα να αφορά εξ ολοκλήρου τον Σωκράτη Μάλαμα, ωστόσο αυτό δεν θα γινόταν εφικτό χωρίς τις επισημάνσεις και τις πολύτιμες προσθήκες ανθρώπων που τον γνώρισαν και τον γνωρίζουν, που έχουν συνεργαστεί μαζί του, που τον εκτιμούν. Σαφέστερα, μερικοί από τους οποίους εμπλουτίζουν την ιστορία για τον «Λαβύρινθο» είναι η Ντόρα Ρίζου, ο Φοίβος Δεληβοριάς, ο Απόστολος Καπαρουδάκης και ο Ανδρέας Πετρόπουλος, μεταξύ άλλων.
Ιδιαίτερη μνεία δίνεται στον δίσκο του «Λαβύρινθος», όπως φανερώνει και ο τίτλος. Το μουσικό άλμπουμ κυκλοφόρησε το 1998 και τα κομμάτια, από τα οποία αποτελείται, εμπεριέχουν έντονο το ποιητικό στοιχείο και τον λυρικό χαρακτήρα. Άλλοτε με πιο προσωπικές σκέψεις και άλλοτε με πιο φιλοσοφική διάθεση, το άλμπουμ δεν παύει να είναι ένα από τα πιο σπουδαία του καλλιτέχνη. Μάλιστα, και σύμφωνα με τον Γιάννη Πετρίδη, «Ο Λαβύρινθος του Σωκράτη Μάλαμα συγκαταλέγεται στους 20 πιο σημαντικούς δίσκους που αφηγούνται τη Μεταπολίτευση στην Ελλάδα».
Τί είναι όμως αυτός ο περιβόητος «λαβύρινθος» που αναφέρεται ξανά και ξανά; «Λαβύρινθος είναι αυτό που ζούμε τώρα: μέσα σε αδιέξοδα κοινωνικά, ιστορικά, προσωπικά, αδιέξοδα αισθητικής. Καθένας πρέπει να βρει την άκρη μόνος του» έλεγε ο Σωκράτης Μάλαμας στο περιοδικό Δίφωνο. Ο λαβύρινθος, συνεπώς, είναι ένας συμβολισμός, αναδεικνύοντας την προσπάθεια του καθενός να δραπετεύσει από τα δικά του αδιέξοδα και ανησυχίες. Για τον Σ. Μάλαμα, ο Λαβύρινθος είναι ένα γράμμα που έγραψε στον εαυτό του, ασχέτως αν βρήκε και πολλούς ακόμα αποδέκτες, οι οποίοι μπορούν να ταυτιστούν μαζί του.
Για πολλούς ο Σωκράτης Μάλαμας είναι μία φιγούρα που έχει την τρομερή ικανότητα να ξεσηκώνει, να εμπνέει και ταυτόχρονα να παρηγορεί. Έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ταπεινός, αλλά με μία ισχυρογνωμοσύνη που προκύπτει από την ίδια την εμπειρία και τη γνώση σ’ ένα αντικείμενο που αδιαμφισβήτητα γνωρίζει καλά. «Είναι μία φρέσκια πνοή στο ελληνικό τραγούδι» όπως είχε πει και η Χάρις Αλεξίου.
Και εφόσον ο Λαβύρινθος είναι ένα γράμμα, θα κλείσουμε αυτό το άρθρο με ακόμα ένα γράμμα…
«Δεν θέλω πια να μου μιλάς για όσα έχεις ζήσει
δε χάθηκε κι ο κόσμος πια το τζάμι αν ραγίσει
θέλω να ‘ρθεις και να με βρεις, να κάτσεις να τα πούμε
πως νιώθουμε παράφορα
πώς ζούμε έτσι αδιάφορα
–
Δεν θέλω να πικραίνεσαι
τις Κυριακές τα βράδια
χωρίς αυτή τη σκοτεινιά
τα χρόνια μένουν άδεια»
—Το γράμμα (στίχοι και μουσική: Σωκράτης Μάλαμας)
