Της Άντζελας Μανώλακα,
Οι γερμανικές εκλογές του 2025 σηματοδότησαν μια από τις πιο κρίσιμες πολιτικές αναμετρήσεις στην ιστορία της χώρας, με τα αποτελέσματά τους να αποτυπώνουν σημαντικές μετατοπίσεις στο εκλογικό σώμα. Η άνοδος της ακροδεξιάς, η υποχώρηση των παραδοσιακών κομμάτων και οι δύσκολες διαπραγματεύσεις για το σχηματισμό κυβέρνησης συνθέτουν ένα σύνθετο πολιτικό τοπίο που αναμένεται να επηρεάσει τόσο τη Γερμανία όσο και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα, η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU/CSU) επανήλθε δυναμικά, λαμβάνοντας το 28,5% των ψήφων, σημειώνοντας σημαντική άνοδο σε σχέση με το 2021. Ωστόσο, η πραγματική έκπληξη των εκλογών ήταν η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), η οποία κατέγραψε το ιστορικό της υψηλό, αγγίζοντας το 20,8%. Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) υπέστη σημαντική ήττα, πέφτοντας στο 16,4%, ενώ οι Πράσινοι σημείωσαν επίσης απώλειες, κατακτώντας το 11,6%. Η Αριστερά (Die Linke) κέρδισε έδαφος, φτάνοντας το 8,8%, ενώ το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (FDP) υπέστη μεγάλη πτώση, συγκεντρώνοντας μόλις 4,3%. Η εκλογική συμμετοχή έφτασε το 84%, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά των τελευταίων δεκαετιών, μετά τη γερμανική επανένωση. Αυτό δείχνει ότι οι Γερμανοί πολίτες θεωρούν τις πολιτικές εξελίξεις κρίσιμες και επέλεξαν να εκφράσουν την άποψή τους μέσω της κάλπης.
Η Άνοδος της AfD και η Στροφή προς τα Δεξιά
Εάν και το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν υπέρ των Χριστιανοδημοκρατών, η AfD υπήρξε ο μεγάλος νικητής των εκλογών, αυξάνοντας σχεδόν κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες τη δύναμή της. Η επιτυχία της αποδίδεται στην εκμετάλλευση θεμάτων όπως η μετανάστευση, η οικονομική ανασφάλεια και η δυσαρέσκεια προς την παραδοσιακή πολιτική ηγεσία. Η ενίσχυση της AfD προκαλεί ανησυχίες εντός και εκτός Γερμανίας, καθώς το κόμμα έχει κατηγορηθεί για ακραίες θέσεις και λαϊκιστική ρητορική. Παρόλο που τα υπόλοιπα κόμματα έχουν αποκλείσει οποιαδήποτε συνεργασία μαζί της, η ενίσχυσή της αλλάζει τις πολιτικές ισορροπίες και πιέζει τη CDU προς πιο συντηρητικές πολιτικές επιλογές.
Με κανένα κόμμα να μην διαθέτει απόλυτη πλειοψηφία, η διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης είναι περίπλοκη. Ο Φρίντριχ Μερτς, ηγέτης της CDU, επιδιώκει το σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού, με πιθανότερο σενάριο μια συνεργασία με το SPD ή/και τους Πράσινους. Ωστόσο, η ήττα του SPD και οι εσωτερικές διαφωνίες εντός του κόμματος καθιστούν αυτή την προοπτική αβέβαιη.
Μια εναλλακτική επιλογή είναι ένας δεξιότερος συνασπισμός μεταξύ CDU, FDP και Πράσινων, αλλά η πτώση του FDP και οι ιδεολογικές διαφορές μεταξύ των κομμάτων περιπλέκουν τις διαπραγματεύσεις. Οι Πράσινοι έχουν ήδη εκφράσει την αντίθεσή τους σε μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία της CDU χωρίς σημαντικές περιβαλλοντικές δεσμεύσεις.
Αντιδράσεις και Πολιτικές Προοπτικές
Η νίκη της CDU οδήγησε σε ανακούφιση στους συντηρητικούς κύκλους, αλλά η αδυναμία σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης σημαίνει ότι το κόμμα πρέπει να κάνει συμβιβασμούς. Ο Φρίντριχ Μερτς δήλωσε ότι η Γερμανία χρειάζεται σταθερότητα και ισχυρή ηγεσία, ενώ η Άλις Βάιντελ της AfD πανηγύρισε τη μεγάλη άνοδο του κόμματός της, χαρακτηρίζοντας το αποτέλεσμα «νίκη της γερμανικής κοινωνίας απέναντι στο παλιό πολιτικό κατεστημένο». Ο Όλαφ Σολτς ανέλαβε την ευθύνη για την ήττα του SPD, τονίζοντας ότι το κόμμα θα επανεξετάσει τη στρατηγική του. Οι Πράσινοι, αν και διατήρησαν διψήφιο ποσοστό, ανησυχούν για τη μείωση της επιρροής τους, ενώ το FDP βρίσκεται αντιμέτωπο με υπαρξιακή κρίση μετά την απογοητευτική του επίδοση.
Ο Αντίκτυπος στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Οι πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία έχουν άμεσες επιπτώσεις σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πιθανή συντηρητική στροφή της νέας γερμανικής κυβέρνησης θα μπορούσε να επηρεάσει τις πολιτικές της Ε.Ε. σε θέματα όπως η οικονομία, η μετανάστευση και το κλίμα. Μια ισχυρότερη CDU πιθανώς να υιοθετήσει πιο σκληρή στάση απέναντι στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, ενώ η ενίσχυση της AfD ενδέχεται να ενθαρρύνει ακροδεξιά κινήματα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Παράλληλα, η Γαλλία και η Ιταλία παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, καθώς η σταθερότητα της Γερμανίας είναι κρίσιμη για την ευρωπαϊκή συνοχή. Ο Εμανουέλ Μακρόν εξέφρασε την ελπίδα ότι η νέα γερμανική κυβέρνηση θα διατηρήσει την προσήλωσή της στην ευρωπαϊκή συνεργασία, ενώ ο Ιταλός πρωθυπουργός Μελόνι χαιρέτισε την άνοδο των συντηρητικών δυνάμεων. Οι γερμανικές εκλογές του 2025 σηματοδοτούν μια νέα εποχή για τη χώρα, αλλά και γενικότερα για την Ευρώπη, με την άνοδο της ακροδεξιάς να αναδεικνύεται ως μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις. Ο σχηματισμός κυβέρνησης αναμένεται να είναι δύσκολος, με τις διαπραγματεύσεις να διαρκούν εβδομάδες ή και μήνες. Η Ευρώπη παρακολουθεί με ενδιαφέρον τις εξελίξεις, καθώς η πολιτική σταθερότητα στη Γερμανία επηρεάζει ολόκληρη την ήπειρο.
Το επόμενο διάστημα θα είναι καθοριστικό για το μέλλον της γερμανικής πολιτικής και τις σχέσεις της χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ερώτημα που παραμένει είναι αν η νέα κυβέρνηση θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και να διατηρήσει τη Γερμανία ως έναν πυλώνα σταθερότητας στην Ευρώπη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Γερμανικές Εκλογές 2025, dw.com, διαθέσιμο εδώ
- German election 2025: results in full, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
