Της Ιρέμ Μόλλα Μουσταφά,
Στις μέρες μας, όλο και περισσότεροι άνθρωποι δοκιμάζουν μία καινούρια μέθοδο θεραπείας που ονομάζεται «φυσικοθεραπεία». Τι είναι, λοιπόν, η φυσικοθεραπεία για την οποία ακούμε συνέχεια; Η φυσικοθεραπεία, όπως περιγράφεται από την Παγκόσμια Συνομοσπονδία Φυσικοθεραπευτών, είναι ένα επάγγελμα υγειονομικής περίθαλψης που ασχολείται με την ανθρώπινη λειτουργία και κίνηση, καθώς και τη μεγιστοποίηση των σωματικών δυνατοτήτων. Ασχολείται με τη μεγιστοποίηση της ποιότητας ζωής και των δυνατοτήτων της κίνησης στους τομείς της προώθησης, της πρόληψης, της θεραπείας / παρέμβασης και της αποκατάστασης. Χρησιμοποιεί, φυσικά, μέσα για την προώθηση, τη διατήρηση και την αποκατάσταση της σωματικής, ψυχολογικής και κοινωνικής ευεξίας, λαμβάνοντας υπόψη τις διακυμάνσεις στην κατάσταση της υγείας.
Οι φυσικοθεραπευτές εργάζονται με όλους τους ηλικιακούς πληθυσμούς για να βελτιώσουν ένα ευρύ φάσμα σωματικών προβλημάτων που σχετίζονται με διαφορετικά «συστήματα» του σώματος. Ειδικότερα, αντιμετωπίζουν το νευρομυϊκό (εγκέφαλος και νευρικό σύστημα), το μυοσκελετικό (μαλακά μόρια, αρθρώσεις και οστά), το καρδιαγγειακό και το αναπνευστικό σύστημα (καρδιά και πνεύμονες).
Οι φυσικοθεραπευτές εργάζονται αυτόνομα, συχνά ως μέλος μιας ομάδας με άλλους επαγγελματίες υγείας ή κοινωνικής φροντίδας. Η άσκηση της φυσικοθεραπείας χαρακτηρίζεται από στοχαστική συμπεριφορά και συστηματική κλινική σκέψη, που συμβάλλουν και υποστηρίζουν την επίλυση προβλημάτων στη φροντίδα με επίκεντρο τον ασθενή.
Οι άνθρωποι συνηθίζεται να παραπέμπονται για φυσικοθεραπεία από γιατρούς ή άλλους επαγγελματίες υγείας και κοινωνικής φροντίδας. Εντούτοις, ως αποτέλεσμα των αλλαγών στην υγειονομική περίθαλψη, όλο και περισσότεροι άνθρωποι παραπέμπονται απευθείας σε φυσικοθεραπευτές (πρώτη γραμμή πρόσβασης), χωρίς προηγουμένως να έχουν δει άλλον επαγγελματία υγείας. Η τάση αυτή είναι ιδιαίτερα έκδηλη στο εξωτερικό, διευρύνοντας με αυτόν τον τρόπο τον ρόλο του φυσικοθεραπευτή.
Αντιθέτως, στη χώρα μας αγνοείται η σημασία της φυσικοθεραπείας. Ο κόσμος τείνει να έχει μια πολύ περιορισμένη —και συχνά διαστρεβλωμένη— εικόνα για το τι είναι η φυσικοθεραπεία και πότε είναι ωφέλιμη, οπότε και δημιουργούνται οι διάφοροι «μύθοι».
Λοιπόν, ήρθε η ώρα να ξεκαθαρίσουμε την αλήθεια μέσα από μύθους που ακούμε!
Μύθος 1: Όταν πονάμε, καλό είναι να μην κάνουμε τίποτα. Η ακινησία βοηθάει στη μείωση του πόνου.
Αλήθεια: Η άσκηση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αποκατάστασης ασθενών που πάσχουν από ποικίλες χρόνιες μυοσκελετικές παθήσεις. Η τακτική σωματική δραστηριότητα συνιστάται για τη θεραπεία του χρόνιου πόνου και η αποτελεσματικότητά της έχει τεκμηριωθεί σε κλινικές δοκιμές για άτομα με ποικίλες καταστάσεις πόνου. Εν τω μεταξύ, μια ποικιλία βασικών επιστημονικών μελετών που δοκιμάζουν διαφορετικά πρωτόκολλα άσκησης, δείχνουν ότι η αναλγησία που προκαλείται από την άσκηση περιλαμβάνει ενεργοποίηση κεντρικών ανασταλτικών οδών.
Μύθος 2: Στην περιοχή του πόνου, βάζουμε πάντα ζεστά επιθέματα για να μας ανακουφίσουν.
Αλήθεια: Εξαρτάται από την κατάσταση. Ο πάγος είναι βοηθητικός σε διάφορους τύπους τραυματισμών, όπως το διάστρεμμα, η θλάση (τράβηγμα) μυών και ο έντονος πόνος στις αρθρώσεις. Είναι, μάλιστα, ιδιαίτερα χρήσιμος τις πρώτες 2 με 3 ημέρες και πρέπει να τοποθετείται κατευθείαν στο μέρος που τραυματιστήκατε, κάθε 2 ώρες για 20 λεπτά. Έτσι, μειώνεται η φλεγμονή και υποχωρούν οι μώλωπες. Τις δύο πρώτες εβδομάδες μετά από χειρουργικές επεμβάσεις, ο πάγος βοηθάει στην επούλωση της χειρουργημένης περιοχής. Εάν τα συμπτώματα επιμένουν μετά τις πρώτες εβδομάδες, τότε καλό θα ήταν να δοκιμαστεί η θερμότητα για να βοηθήσει τη μυϊκή δυσκαμψία που θα υπάρχει στην περιοχή.
Μπορούμε να βάλουμε θερμά επιθέματα στην προβληματική περιοχή αν ο πόνος είναι χρόνιος ή αν το πρήξιμο έχει υποχωρήσει αρκετά. Ο χρόνιος πόνος αναφέρεται σε πόνο από τραυματισμό με διάρκεια μεγαλύτερη από τέσσερις εβδομάδες ή σε παλιό τραυματισμό ή σε μία κατάσταση που δεν έχει αντιμετωπιστεί σωστά. Η θερμότητα βοηθάει στη χαλάρωση των μυών και παρέχει ανακούφιση στον χρόνιο πόνο των μυών και των αρθρώσεων. Όμως, η θερμότητα δεν πρέπει να χρησιμοποιείται τις πρώτες μέρες του τραυματισμού, γιατί αυτό θα αυξήσει τη φλεγμονή, το πρήξιμο και θα επιδεινώσει την κατάσταση.
Μύθος 3: Η φυσικοθεραπεία είναι μόνο η θεραπευτική μάλαξη.
Αλήθεια: Η μάλαξη είναι μια τεχνική που χρησιμοποιείται αρκετά στη φυσικοθεραπεία, ωστόσο, δεν είναι η μόνη μέθοδος θεραπείας. Ανάλογα με την κατάσταση του ασθενούς και τις ανάγκες του, πολλές φορές η θεραπεία, περιλαμβάνει θερμότητα ή κρύο, ηλεκτροθεραπεία, υπέρηχο, κινησιοθεραπεία. Η εκπαίδευση των φυσικοθεραπευτών περιλαμβάνει την ολοκληρωμένη κατανόηση του μυοσκελετικού συστήματος και τις διάφορες θεραπευτικές προσεγγίσεις για την παροχή αποτελεσματικής και εξατομικευμένης φροντίδας.
Μύθος 4: Στη φυσικοθεραπεία, για να γίνουμε καλά, πρέπει να πονάμε.
Αλήθεια: Η φυσικοθεραπεία στοχεύει στη μείωση του πόνου και όχι στην πρόκληση αυτού. Οι φυσικοθεραπευτές χρησιμοποιούν μια σειρά από εξειδικευμένες προσεγγίσεις, οι οποίες προσαρμόζονται στις εκάστοτε ανάγκες του κάθε ατόμου. Τελικός στόχος αποτελεί η ανακούφιση, η αποκατάσταση και η συνολική ευεξία.
Μύθος 5: Η φυσικοθεραπεία είναι μόνο για όσους πονάνε πολύ.
Αλήθεια: Ο κυριότερος στόχος της φυσικοθεραπείας είναι η εξάλειψη του πόνου, η βελτίωση της κινητικότητας και η καλύτερη ποιότητα ζωής. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι κάποιος με ελάχιστο ή και με καθόλου πόνο δεν θα κάνει φυσικοθεραπείες. Ίσα—ίσα, οι θεραπείες βοηθάνε για την πρόληψη τραυματισμών και καλύτερη αντίληψη του σώματος.
Συνοπτικά, είναι σημαντικό να σταματήσουν να υπάρχουν αυτοί οι μύθοι γύρω από τη φυσικοθεραπεία για να διασφαλιστεί το κύρος της επιστήμης και η αναγκαιότητά της στην υγεία του ανθρώπου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Policy statement: Description of physical therapy, WCPT, διαθέσιμο εδώ
- Does exercise increase or decrease pain? Central mechanisms underlying these two phenomena, National Library of Medicine, διαθέσιμο εδώ
- Πάγος ή ζέστη; Τι είναι καλύτερο για τον πόνο;, Hand to shoulder- Specialist Center, διαθέσιμο εδώ
- 5+1 Μύθοι και αλήθειες για τη φυσικοθεραπεία, PhysioMed, διαθέσιμο εδώ
