Της Κωνσταντίνας Θέου,
Χρόνιες δίαιτες, στερήσεις φαγητού, λιγούρες…
Μπορούμε να παραδεχτούμε ότι καθημερινά δεχόμαστε έναν καταιγισμό πληροφοριών που σχετίζεται με τη διαμόρφωση προτύπων ομορφιάς, καθώς και με τρόπους με τους οποίους μπορούμε να μοιάσουμε σε αυτά. Οι περισσότερες των πληροφοριών αυτών μεταδίδονται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που είναι ευρέως διαδεδομένα και ασκούν μεγάλη επιρροή στον νεανικό πληθυσμό. Με τη συνδρομή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, λοιπόν, πριν λίγο καιρό, μία, δύο και σταδιακά περισσότερες διαδικτυακές προβολές αποτέλεσαν τη βάση για να εμφανιστεί στο φως ένα νέο φάρμακο, το Ozempic. Ένα φάρμακο, που περισσότερο ανήγειρε τον εγωισμό των ανθρώπων που προτιμούσαν να ικανοποιούν τις ενοχικές απολαύσεις τους στο φαγητό, παρά βοήθησε τα άτομα που έπασχαν από διατροφικές διαταραχές.
Το Ozempic (σεμαγλουτίδη) είναι ένα φάρμακο (συνήθως βρίσκεται με τη μορφή ένεσης), το οποίο χρησιμοποιείται με ταυτόχρονη εφαρμογή δίαιτας και άσκησης, κυρίως, για τη ρύθμιση του διαβήτη τύπου 2, κατά τη θεραπεία των ατόμων που πάσχουν από αυτόν. Χορηγείται σε ασθενείς που δεν μπορούν να πάρουν μετφορμίνη (ένα άλλο φάρμακο για τον διαβήτη), ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως επιπρόσθετο άλλων φαρμάκων για τη συγκεκριμένη ασθένεια. Όμοια δράση με τη σεμαγλουτίδη έχει η τιρζεπατίδη (με την επωνυμία Mounjaro), η οποία, ωστόσο, παρά την αποτελεσματικότητά της και στην απώλεια βάρους, η χορήγησή της είναι εγκεκριμένη μόνο για την αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2.
Πώς δρουν, όμως, η σεμαγλουτίδη και η τιρζεπατίδη; Τόσο η σεμαγλουτίδη, όσο και η τιρζεπατίδη είναι «αγωνιστές υποδοχέα GLP-1» και δρουν όπως η ορμόνη GLP-1 (παράγεται στο έντερο). Ρόλος τους είναι να αυξάνουν την ποσότητα της ινσουλίνης που απελευθερώνει το πάγκρεας όταν λαμβάνει φαγητό (η ινσουλίνη ρυθμίζει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα). Ταυτόχρονα, μειώνει την ποσότητα της γλυκόζης που παράγεται από το ήπαρ, με αποτέλεσμα, την απώλεια βάρους (η εγκεκριμένη μορφή της σεμαγλουτίδης για τη διαχείριση του βάρους είναι γνωστή με την ονομασία Wegovy).
Όμως, ποια ουσία είναι πιο αποτελεσματική; Μια μελέτη του 2023 διαπίστωσε ότι η τιρζεπατίδη είχε ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη απώλεια βάρους από τη σεμαγλουτίδη. Αν και κοστίζει περισσότερο, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η τιρζεπατίδη είναι πιο αποτελεσματική. Μια μελέτη του 2021, επίσης, διαπίστωσε ότι η τιρζεπατίδη ήταν πιο αποτελεσματική.
Παρά τα οφέλη τους, τόσο στη θεραπεία του διαβήτη όσο και στην απώλεια βάρους, και οι δύο ουσίες επιφυλάσσουν πολλούς κινδύνους σε περιπτώσεις παρατεταμένης χρήσης. Οι πιο συχνοί από αυτούς, αναφορικά με τη σεμαγλουτίδη, σχετίζονται με προβλήματα του πεπτικού συστήματος, όπως διάρροια, εμετός και ναυτία. Αυτά είναι ήπιας ή μέτριας σοβαρότητας και μικρής διάρκειας. Η σοβαρή επιδείνωση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας (βλάβη στον αμφιβληστροειδή, μία ευαίσθητη στο φως μεμβράνη στο πίσω μέρος του ματιού), είναι επίσης συχνή. Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες της τιρζεπατίδης περιλαμβάνουν κοιλιακό άλγος, δυσκοιλιότητα, διάρροια, δυσπεψία, κόπωση, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, τριχόπτωση, αντιδράσεις υπερευαισθησίας, αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης, ναυτία και εμετό, που επηρεάζει 5% ή περισσότερους ασθενείς.
Σημαντικές είναι, επίσης, οι παρενέργειες που αφορούν ψυχικές ασθένειες όπως η ανορεξία ή άλλες διατροφικές διαταραχές. Η χρήση του φαρμάκου θα μπορούσε να αποβεί μοιραία σε άτομα που δε νιώθουν άνετα με το σωματικό τους βάρος και που οι ποσότητες φαγητού που καταναλώνουν σε καθημερινή βάση είναι ελάχιστες.
Έτσι, με στοιχεία να αποδεικνύουν ότι η απώλεια βάρους εξαιτίας του Wegovy άγγιξε το 25% μετά από χρήση 6 μηνών, κατανοούμε γιατί το φάρμακο αυτό έγινε τόσο δημοφιλές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σε επίπεδο που όλοι έσπευσαν να το προμηθευτούν. Τότε ήταν που άρχισε να εκλείπει κι από τα περισσότερα φαρμακεία, γεγονός που προοιώνισε την απαρχή μιας σειράς προβλημάτων για τα άτομα που έπασχαν από διαβήτη.
Καταλήγοντας, μπορούμε να αντιληφθούμε πως οι πιθανοί κίνδυνοι της χρήσης των δύο ουσιών που προαναφέρθηκαν, εξαρτώνται τόσο από τη φυσική όσο και από την ψυχική κατάσταση κάθε ατόμου. Γι’ αυτό, όπως και σε όλες τις θεραπείες που διαρκούν τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, απαιτείται η συμβουλή κάποιου γιατρού ή ακόμη και ψυχολόγου, έτσι και στις συγκεκριμένες, η παρέμβαση ενός ειδικού μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα χρήσιμη για την αντιμετώπιση οποιουδήποτε προβλήματος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ozempic, European Medicines Agency, διαθέσιμο εδώ
- Marisa Crane, Semaglutide for weight loss (Ozempic), Within, διαθέσιμο εδώ
- Melisa Puckey, Tirzepatide, Drugs.com, διαθέσιμο εδώ
- Μιχάλης Θερμόπουλος, Σεμαγλουτίδη και τιρζεπατίδη: Σύγκριση σε απώλεια βάρους και παρενέργειες, Onmed, διαθέσιμο εδώ
- Ozempic. Τι είναι τελικά αυτή η ένεση?, Κέντρο Μεταβολισμού, διαθέσιμο εδώ
- Τι συμβαίνει με το Ozempic και την απώλεια βάρους;, Παθολογικό Ιατρείο, διαθέσιμο εδώ
