Της Μαρίας Κουλούρη,
Τα περισσότερα παιδιά έρχονται σε επαφή με λογοτεχνικά έργα μέσα από τα σχολικά μαθήματα· κυρίως κείμενα στο μάθημα της γλώσσας στο δημοτικό, καθώς και κείμενα του μαθήματος της λογοτεχνίας σε γυμνάσιο και λύκειο. Μερικά από τα πρώτα κείμενα, τα οποία ένα παιδί μελετά, είναι, φυσικά, της αλησμόνητης Άλκης Ζέη, της συγγραφέως που με την πένα της χάραξε ανεξίτηλα την παιδική μας ηλικία και ώθησε πολλούς από εμάς στο να αγαπήσουμε την ανάγνωση βιβλίων και τη λογοτεχνία εν γένει.
Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 1923 στην Αθήνα και ήταν κόρη του Ζήνωνα Ζέη και της Έλλης Σωτηρίου, έχοντας καταγωγή από την Κρήτη και τη Σάμο. Μάλιστα, θεία της ήταν η μεγάλη συγγραφέας Διδώ Σωτηρίου, η οποία τη μύησε στον κόσμο της λογοτεχνίας. Τα πρώτα της παιδικά χρόνια έζησε στη Σάμο, όμως όταν ξεκίνησε το σχολείο, μετακόμισε στην Αθήνα, όπου και σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, καθώς και στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Οι σπουδές της, βέβαια, δεν σταματούν εκεί, αφού, επίσης, φοίτησε στο τμήμα Σεναριογραφίας στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας. Παντρεύτηκε τον σκηνοθέτη και θεατρικό συγγραφέα Γιώργο Σεβαστίκογλου, με τον οποίο διέμειναν στη Σοβιετική Ένωση από το 1952 έως το 1964, ως πολιτικοί πρόσφυγες· στη Μόσχα απέκτησαν και τα δύο τους παιδιά, την Ειρήνη και τον Πέτρο. Το 1964 επέστρεψαν στην Ελλάδα, από όπου ξανά έφυγαν το 1967, με προορισμό το Παρίσι, λόγω της επιβολής του δικτατορικού καθεστώτος στη χώρα. Εκεί έμειναν έως την πτώση της Δικτατορίας.
Η αγάπη της για το γράψιμο φανερώθηκε από νωρίς. Κατά τα χρόνια του γυμνασίου, ξεκίνησε η συγγραφή της, που περιλάμβανε νουβέλες, διηγήματα και έργα για το κουκλοθέατρο, με διάφορα έργα της να δημοσιεύονται σε ποικίλα λογοτεχνικά περιοδικά. Η Άλκη Ζέη δημιούργησε τον χαρακτήρα «Κλούβιο», ο οποίος αργότερα αποτέλεσε τον ήρωα του διάσημου κουκλοθέατρου «Μπάρμπα Μητούσης». Την ταραγμένη περίοδο της Κατοχής, η νεαρή Άλκη Ζέη δεν αφιερώθηκε μόνο στη συγγραφή, αλλά αγωνίστηκε με ενεργό τρόπο για την πολιτική κατάσταση της χώρας και την ελευθερία της, συμμετέχοντας στο αριστερό κίνημα, γεγονός που καθιέρωσε, όχι μόνο όλη της τη ζωή, αλλά και τη συγγραφική της σταδιοδρομία.
Κάτι ακόμα που αξίζει να σημειωθεί, είναι η γνωριμία της με την έτερη «πένα» της παιδικής μας ηλικίας, Ζωρζ Σαρή. Οι δυο τους, θα μπορούσαμε να πούμε πως, χάρισαν μια νέα διάσταση στα νεανικά μυθιστορήματα, προσδίδοντας στις υποθέσεις έναν αυτοβιογραφικό χαρακτήρα, βασιζόμενες, πάντα, σε ιστορικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες. Το πρώτο της μυθιστόρημα, «Το καπλάνι της βιτρίνας», γραμμένο το 1963, αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα των παραπάνω. Η υπόθεση του έργου είναι εμπνευσμένη από τα παιδικά χρόνια της συγγραφέως στη Σάμο, ενώ το μυθιστόρημα χαρακτηρίζεται ως ιστορικό, αφού λαμβάνει χώρα την περίοδο της Δικτατορίας του Μεταξά. Επιπλέον, το 1971 κυκλοφορεί τον «Μεγάλο Περίπατο του Πέτρου», ένα ακόμα ιστορικό μυθιστόρημα, που διαδραματίζεται στην περίοδο της Κατοχής και της Απελευθέρωσης.
Στο συγγραφικό της έργο συμπεριλήφθηκαν ακόμα πολλά μυθιστορήματα για παιδιά, ενώ κυκλοφόρησε και άλλα μυθιστορήματα όπως: «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» και «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο» (αυτοβιογραφικό). Φυσικά, η σπουδαία αυτή καλλιτέχνης τιμήθηκε με πολλά βραβεία και διακρίσεις, λαμβάνοντας, μάλιστα, το Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής (2015) από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Έφυγε μια μέρα σαν σήμερα, στις 27 Φεβρουαρίου 2020, σε ηλικία 96 ετών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Άλκη Ζέη: Η αγαπημένη συγγραφέας των παιδιών, sansimera.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ζέη Άλκη, blod.gr, διαθέσιμο εδώ
