Της Αριάδνης Τσιγκοπούλου,
Ο 21ος αιώνας, είναι δίχως αμφιβολία ο αιώνας της τεχνολογικής έκρηξης και καινοτομίας σε παγκόσμιο επίπεδο με την τεχνητή νοημοσύνη (A.I.) να αποτελεί ένα από τα πιο χρήσιμα «όπλα» προς αυτή την κατεύθυνση. Η σύγχρονη και πολυεπίπεδη αγορά εργασίας καθώς και η συνακόλουθη γεωπολιτική ισχύς των κρατών, στηρίζονται και ενισχύονται άμεσα από τη χρήση A.I. τεχνολογιών και εφαρμογών. Φυσικά, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχει αναγνωριστεί η κατάσταση αυτή ως σημείο των καιρών, και όπως είναι λογικό αποφασίστηκε να τεθεί σε εφαρμογή ένα αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο προς αυτή την κατεύθυνση. Παρόλα αυτά, η Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχέση με τις δύο υπερδυνάμεις του σήμερα, τις Η.Π.Α. και την Κίνα, έχει ακόμα δρόμο και περιθώρια εξέλιξης, καθώς συγκριτικά υπάρχουν προκλήσεις που μπορούν εύκολα να περιορίσουν τον βαθμό ανταγωνιστικότητας της.
Ειδικότερα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στις 11 Φεβρουαρίου 2025, στοχεύοντας προς μια στρατηγική ενίσχυσης της λειτουργίας της τεχνητής νοημοσύνης στην Ευρωπαϊκή ήπειρο, ανακοίνωσε ένα επενδυτικό σχέδιο ύψους 200 δισεκατομμυρίων ευρώ. Στόχος αυτής της επενδυτικής διαδικασίας είναι ο εκσυγχρονισμός της Ευρώπης, στη χρήση και εφαρμογή της A.I., και φυσικά η μείωση του υπαρκτού χάσματος σε σχέση με τις Η.Π.Α. και την Κίνα, ενώ τα χρήματα για αυτό θα προέλθουν τόσο από δημόσια χρηματοδότηση όσο και από ιδιωτικές επιχειρήσεις. Στην Ε.Ε. ακόμη, έχει ήδη εφαρμοστεί ο Νόμος για την Τεχνητή Νοημοσύνη (A.I. Act), ένα δηλαδή σύνολο κανόνων με στόχο να τεθούν νομικοί και ηθικοί περιορισμοί στην ανάπτυξη αλλά και στη χρήση της A.I. από τους πολίτες και την αγορά εργασίας.
Μέσω αυτού του κανονισμού χωρίζονται οι εφαρμογές της A.I. σε δύο κατηγορίας ανάλογα με τον κίνδυνο που ενέχουν. Οι υψηλού ρίσκου εφαρμογές, όπως είναι λόγου χάριν η αναγνώριση προσώπου και η αξιολόγηση εργαζομένων, περνάνε αυστηρότερους ελέγχους, σχετικά με τις πιο απλουστευμένες μορφές εφαρμογών της, οι οποίες ρυθμίζονται πιο χαλαρά. Παρόλο που η Ευρώπη, εστιάζει στο σεβασμό και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπάρχει μια γενική ανησυχία σχετικά με το πως μπορεί αυτό το νομοθετικό πλαίσιο να τοποθετήσει την Ε.Ε. σε μια θέση λιγότερη ανταγωνιστική στον επενδυτικό τομέα.
Από την άλλη πλευρά, οι Ηνωμένες Πολιτείες, ακολουθώντας πιστά το φιλελευθερισμό και την έννοια της «ελεύθερης αγοράς», υιοθετούν και σε αυτό το επίπεδο μια πιο ελαστική προσέγγιση, δίνοντας της ευκαιρία σε μεγάλες τεχνολογικές εταιρίες να σχηματίσουν την όψη της σύγχρονης αγοράς. Πράγματι λοιπόν, η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί κύρια προτεραιότητα στην ατζέντα της υιοθέτησης πολιτικών των Ηνωμένων Πολιτειών, με αποτέλεσμα εταιρίες όπως η Meta ή η OpenAI, να αναπτύσσονται με ταχύτατο ρυθμό. Συγκεκριμένα για το 2023, οι Η.Π.Α. επένδυσαν το υπέρογκο συγκριτικά ποσό των 62,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην τεχνητή νοημοσύνη και τις εφαρμογές της. Σε γενικές λοιπόν γραμμές, διαφαίνεται η βαρύτητα που δίνεται προς αυτή την κατεύθυνση, γεγονός που αυτομάτως κατατάσσει τις Ηνωμένες Πολιτείες, σε απειλή για την Ευρώπη στον τομέα της αύξησης της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας, καθώς εκτός άλλων, οι πολιτικές που προωθεί ενισχύουν τα τελευταία και κατ΄ επέκταση επιτρέπουν σε νέες και μικρότερες επιχειρήσεις να αναπτυχθούν με μεγαλύτερη ευκολία.
Η Κίνα που σύμφωνα με αρκετούς πολιτικούς και οικονομικούς αναλυτές αναδεικνύεται ως η νέα υπερδύναμη του αιώνα, έχει επιλέξει μια διαφορετική προσέγγιση σε αυτή την κατεύθυνση. Γενικότερα, είναι μια χώρα με εντελώς διαφορετικό πολιτικό και κοινωνικό σύστημα, γεγονός που διαφαίνεται από τις πολιτικές που υιοθετούνται από την κυβέρνηση αλλά και από τη διαφορετική νοοτροπία των πολιτών της. Θα μπορούσε να ειπωθεί, πως η κινεζική κυβέρνηση συγκεντρώνει στον έλεγχο της ένα μεγάλο μέρος των επιχειρήσεων, κάτι το οποίο την φέρνει απέναντι από τις φιλελεύθερες πολίτικες των Η.Π.Α. και της Δύσης και την λεγόμενη εξέλιξη της φιλοσοφίας του “laissez-faire”.
Σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη, η κυβέρνηση της Κίνας έχει επενδύσει δισεκατομμύρια στην A.I., με απώτερο σκοπό την ανάδειξη της ως παγκόσμιο ηγέτη στην τεχνητή νοημοσύνη έως τις αρχές της επόμενης δεκαετίας. Η προσέγγιση της βασίζεται στην κρατική υποστήριξη και στον απόλυτο έλεγχο της τεχνολογικής ανάπτυξης από το κράτος. Επιπλέον, η χρήση της A.I. γίνεται σε ένα μεγάλο βαθμό για κρατική επιτήρηση, κάτι το οποίο έχει εγείρει ανησυχίες όσον αφορά το βαθμό της προστασίας της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Φυσικά όμως δεν μπορεί να μην σημειωθεί, η σημαντική πρόοδος στην αυτοματοποίηση και την τεχνική μάθηση, μέσω της ανάπτυξης των σύγχρονων τεχνολογιών στη χώρα.
Είναι εμφανής λοιπόν πως η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί «χρυσό» στη σύγχρονη παγκόσμια ανάπτυξη, και οδηγεί την Ευρώπη σε ένα δίλημμα. Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως φάνηκε, έχουν υιοθετήσει μια προσέγγιση που βασίζεται στην ανεξαρτησία και την καινοτομία της αγοράς, η Κίνα εστιάζει στην κρατική στήριξη και στο διαρκή έλεγχο. Πρέπει να διαλέξει μια πορεία παρόμοια με μια από τις υπερδυνάμεις, εστιάζοντας πάντα στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα, ή να χαράξει ένα εξ’ ολοκλήρου καινούριο σχέδιο δράσης προς αυτή την κατεύθυνση, ώστε να παραμείνει ανταγωνιστική; Αυτή είναι μια ερώτηση που μένει να απαντηθεί, και θα κριθεί στο σύντομο μέλλον.
Το μόνο σίγουρο είναι πως η τεχνητή νοημοσύνη έχει έρθει για να μείνει, και θα αλλάξει την καθημερινότητα όλων μας αργά η γρήγορα, σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό. Ως βασικός σύμμαχος, λοιπόν, του μέλλοντος, η Ευρώπη προσπαθεί να βρει την θέση της ως προς την εφαρμογή αυτού του χρήσιμου εργαλείου, διατηρώντας τις ισορροπίες και στοχεύοντας προς μια οικονομία και κοινωνία τεχνολογικά ενημερωμένη και διαρκώς εξελισσόμενη, μέσω αυτού.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ευρωπαϊκή Ένωση: 200 δισ. ευρώ για επενδύσεις σε Τεχνητή Νοημοσύνη, euronews.com, διαθέσιμο εδώ
- Η δύσκολη σχέση ΕΕ και ΗΠΑ στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης- Επενδύσεις 200 δισ ευρώ από Βρυξέλλες, euronews.com, διαθέσιμο εδώ
- ΕΕ: Σε εφαρμογή ο νόμος για την τεχνητή νοημοσύνη, euronews.com, διαθέσιμο εδώ
- ΗΠΑ vs Κίνα: Η μάχη για την ηγεμονία στην τεχνητή νοημοσύνη, sigmalive.com, διαθέσιμο εδώ
