Της Ευαγγελίας Τσόχα,
Κάθε χρόνο, την Πρωτοχρονιά, τα βλέμματα του μουσικού κόσμου στρέφονται στη Βιέννη, όπου η Φιλαρμονική Ορχήστρα (Wiener Philarmoniker) προσφέρει στο κοινό μια συναυλία κλασικής μουσικής που έχει μετατραπεί σε παγκόσμιο σύμβολο πολιτισμού. Η Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία της Φιλαρμονικής της Βιέννης (Neujahrkonzert der Wiener Philarmoniker) δεν είναι απλώς ένα μουσικό γεγονός, αλλά ένας θεσμός που φέρνει την κομψότητα της βιεννέζικης μουσικής και τη φινέτσα μίας αλλοτινής εποχής στις οθόνες εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.
Η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βιέννης ιδρύθηκε από τον Γερμανό συνθέτη Όττο Νικολάι το 1842. Ο τελευταίος οραματίστηκε τη δημιουργία μίας ορχήστρας υψηλού επιπέδου με μέλη της αυτοκρατορικής Όπερας. Από την ίδρυσή της μέχρι και σήμερα έχει αναδειχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους μουσικούς θεσμούς παγκοσμίως με ιδιαίτερη παράδοση στην κλασική μουσική και έχει ταυτίσει το όνομά της με την αριστεία στη μουσική. Έχει την έδρα της σε έναν από τους σημαντικότερους συναυλιακούς χώρους παγκοσμίως, το Μέγαρο Μουσικής “Musikverein”, ένα εμβληματικό κτίριο, γνωστό για την εξαίρετη ακουστική του και την επιβλητική αρχιτεκτονική του. Η ανέγερσή του κατέστη δυνατή χάρη στη γενναιόδωρη υποστήριξη του Νικολάου Δούμπα, επιφανούς Έλληνα ευεργέτη με βαθιά αγάπη για τις τέχνες. Αναλαμβάνοντας την πρωτοβουλία να χρηματοδοτήσει το έργο, συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση του πολιτιστικού τοπίου της πόλης. Τον σχεδιασμό του “Musikverein” ανέλαβε ο Δανός αρχιτέκτονας Θεόφιλος Χάνσεν (Theophil Hansen), ο οποίος έχοντας δημιουργήσει εμβληματικά κτίρια στην Αθήνα, όπως την Ακαδημία, το Πανεπιστήμιο και την Εθνική Βιβλιοθήκη, έδωσε στο Musikverein τη μοναδική του αισθητική, μετατρέποντάς το σε έναν από τους ωραιότερους χώρους μουσικής στον κόσμο με κορυφαία ακουστική, που εξακολουθεί να τιμάται μέχρι και σήμερα.
Στη Βιέννη, ήδη από το 1838, πραγματοποιούνταν αρκετές συναυλίες σε διάφορα σημεία της πόλης, όπου ορχήστρες ερμήνευαν έργα κλασικών συνθετών. Κάποιος θα πει πως από τότε άρχισαν να παρουσιάζονται τα έργα του Γιόχαν Στράους (Johann Strauss) και του Γιόχαν Στράους του νεότερου (Johann Strauss Sohn) και να κερδίζουν την ευρύτητα και την αναγνωρισιμότητα που έχουν σήμερα. Στην πραγματικότητα, όμως, η Φιλαρμονική αποφάσισε να αγνοήσει τότε τη μουσική που σήμερα θεωρείται πως αντιπροσωπεύει άριστα τη «βιεννέζικη» κουλτούρα. Η στάση αυτή, βέβαια, άλλαξε σταδιακά απέναντι στη δυναστεία Στράους λόγω του σεβασμού που έτρεφαν για αυτή σπουδαίοι μουσικοί, όπως ο Φραντς Λιστ (Franz Liszt), ο Ρίχαρντ Βάγκνερ (Richard Wagner) και ο Γιοχάνες Μπραμς (Johannes Brahms), καθώς και λόγω των αρκετών συναντήσεων που είχαν οι μουσικοί της Φιλαρμονικής με τον Γιόχαν Στράους τον νεότερο (Johann Strauss Sohn), γεγονός που τους έδωσε την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τον δημιουργό της μουσικής που είχε μαγέψει όλη την Ευρώπη.
Αυτές οι συναντήσεις οδήγησαν σε μια συνεργασία, με τον Γιόχαν Στράους ΙΙ να παρουσιάζει τα βαλς που έχει συνθέσει στην αίθουσα του Musikverein και να διευθύνει τους μουσικούς της Φιλαρμονικής Ορχήστρας για πέντε φορές. Τα έργα που παρουσιάστηκαν, όπως το «Βιεννέζικο Αίμα» (“Wiener Blut”) και το διάσημο βαλς «Ο γαλάζιος Δούναβης» (“Blau Danube”) απέκτησαν τεράστια δημοτικότητα και ενίσχυσαν όχι μόνο τη φήμη του Στράους, αλλά και της ίδιας της Φιλαρμονικής Ορχήστρας.
Ιδιαίτερη θέση στο διεθνές πολιτιστικό ημερολόγιο κατέχει η Πρωτοχρονιάτικη συναυλία, μια εκδήλωση που όχι μόνο σηματοδοτεί το ξεκίνημα της νέας χρονιάς, αλλά προβάλλει και την πολιτιστική παράδοση της Αυστρίας σε όλο τον κόσμο. Η πρώτη Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία πραγματοποιήθηκε στη Βιέννη το 1939 με έργα του Γιόχαν Στράους ΙΙ. Η Αυστρία εκείνη την περίοδο διανύει μία από τις πιο σκοτεινές περιόδους στην ιστορία της καθώς βρισκόταν υπό ναζιστική κατοχή, έπειτα από την προσάρτησή της στη Γερμανία το 1938 (Anschluss). Παρά το ζοφερό πολιτικό κλίμα, η συναυλία οργανώθηκε με σκοπό να προσφέρει ελπίδα και πολιτιστική ανακούφιση στο κοινό, ενώ τα έσοδα δόθηκαν ολοκληρωτικά στην εθνικοσοσιαλιστική εκστρατεία συγκέντρωσης χρημάτων “Kriegswinterhilfswerk” για την ενίσχυση του στρατού των Ναζί. Ο Κλέμενς Κράους (Clemens Krauss) διηύθυνε αυτές τις συναυλίες μέχρι το τέλος του πολέμου, παρουσιάζοντας πόλκες, βαλς και μαζούρκες της δυναστείας των Στράους. Μετά τον πόλεμο, απαγορεύτηκε στον Κράους η διεύθυνση της Φιλαρμονικής, την οποία ανέλαβε ο Γιόσεφ Κριπς (Josef Krips). Οι μεταπολεμικές συναυλίες, ήδη από το 1946, απέκτησαν έντονο συμβολικό χαρακτήρα, σηματοδοτώντας το τέλος μίας σκοτεινής εποχής και την υποδοχή ενός νέου ξεκινήματος.
Οι συναυλίες πραγματοποιούνται στη Χρυσή Αίθουσα του Musikverein, η οποία όταν γεμίζει πλήρως μπορεί να φιλοξενήσει 1.744 θεατές σε καθίσματα και επιπλέον 300 όρθιους. Είναι στολισμένη, εντυπωσιακά, με αμέτρητα τριαντάφυλλα που προέρχονται αποκλειστικά από τους εθνικούς και δημοτικούς κήπους της Βιέννης και χαρίζουν μία μοναδική ατμόσφαιρα που συνδυάζει τη φυσική ομορφιά με την κομψότητα του χώρου.
Οι αιτήσεις για την Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία 2025 άνοιξαν!
Οι αιτήσεις για την κλήρωση εισιτηρίων για την Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία του 2025 έχουν πλέον ανοίξει. Δεδομένης της τεράστιας ζήτησης, τα εισιτήρια διατίθενται αποκλειστικά μέσω κλήρωσης, λόγω της τεράστιας ζήτησης και της περιορισμένης διαθεσιμότητας, δίνοντας σε λάτρεις της μουσικής από όλο τον κόσμο την ευκαιρία να γίνουν μέρος αυτού του ξεχωριστού γεγονότος. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν την αίτησή τους μέσω της επίσημης ιστοσελίδας της Φιλαρμονικής της Βιέννης από τη 1η Φεβρουαρίου μέχρι την 28η Φεβρουαρίου. Η συμμετοχή στην κλήρωση δεν προσφέρει απλώς τη δυνατότητα να ακούσετε ζωντανά την εξαιρετική ερμηνεία των έργων των Στράους, αλλά σας ανοίγει την πόρτα σε μία ανεπανάληπτη εμπειρία: να ξεκινήσετε τη νέα χρονιά με τη μαγεία της μουσικής. Αν ονειρεύεστε να ζήσετε αυτήν τη στιγμή από κοντά, καλωσορίζοντας το νέο έτος με τον πιο μελωδικό τρόπο, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να δηλώσετε συμμετοχή και να γίνετε μέρος αυτής της αξέχαστης εμπειρίας!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Neujahrskonzert: Tradition und Geschichte, wienerphilarmoniker.at, διαθέσιμο εδώ
- Ποια είναι η ιστορία της θρυλικής Πρωτοχρονιάτικης Συναυλίας της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Βιέννης;, glow.gr, διαθέσιμο εδώ
- Neujahrskonzert der Wiener Philarmoniker, wienerphilarmoniker.at, διαθέσιμο εδώ
