Της Άντζελας Μανώλακα,
Η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης Trump να παγώσει ομοσπονδιακές χρηματοδοτήσεις για έργα ηλιακής ενέργειας σε πολιτείες που παραδοσιακά ψηφίζουν Ρεπουμπλικάνους (γνωστές ως «κόκκινες» πολιτείες) έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η απόφαση αυτή φαίνεται να επηρεάζει άμεσα πολιτείες όπως το Τέξας, η Φλόριντα και η Αριζόνα, οι οποίες είχαν επενδύσει σημαντικά στην ηλιακή ενέργεια τα τελευταία χρόνια. Πέρα από τις περιβαλλοντικές και οικονομικές συνέπειες, η πολιτική διάσταση του ζητήματος ενδέχεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις στις προεδρικές εκλογές του 2024.
Παρότι οι Ρεπουμπλικανικές πολιτείες θεωρούνται παραδοσιακά προπύργια της πετρελαϊκής και της ανθρακικής βιομηχανίας, τα τελευταία χρόνια έχουν στραφεί προς την ηλιακή ενέργεια. Το χαμηλό κόστος εγκατάστασης, η αυξημένη αποδοτικότητα των ηλιακών πάνελ και οι ομοσπονδιακές επιδοτήσεις είχαν καταστήσει την ηλιακή ενέργεια μια ελκυστική εναλλακτική για πολλές πολιτείες του Νότου και της Μεσοδυτικής Αμερικής. Ιδιαίτερα το Τέξας, μια πολιτεία που έχει μακρά ιστορία στην πετρελαϊκή βιομηχανία, αναδείχθηκε σε έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς ηλιακής ενέργειας στη χώρα. Σύμφωνα με στοιχεία του Solar Energy Industries Association (SEIA), το Τέξας κατατάσσεται δεύτερο στις ΗΠΑ όσον αφορά την εγκατεστημένη ηλιακή ισχύ, μετά την Καλιφόρνια. Παρόμοια τάση καταγράφηκε και στην Αριζόνα, όπου η ηλιακή ενέργεια αποτελεί βασικό συστατικό της ενεργειακής μετάβασης.
Η απόφαση της κυβέρνησης Biden να παγώσει τις χρηματοδοτήσεις για νέα έργα ηλιακής ενέργειας σε αυτές τις πολιτείες εγείρει ερωτήματα για το πολιτικό της υπόβαθρο. Αν και η κυβέρνηση υποστηρίζει πως η απόφαση βασίζεται σε διαδικαστικές καθυστερήσεις και σε ελέγχους διαφάνειας, πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι αποτελεί μια στρατηγική κίνηση για να πιέσει τις πολιτείες αυτές να υιοθετήσουν πιο «πράσινες» πολιτικές. Ένα από τα βασικά επιχειρήματα της κυβέρνησης είναι ότι πολλές από αυτές τις πολιτείες αντιτίθενται στις ομοσπονδιακές πολιτικές για το κλίμα και συχνά μπλοκάρουν σχετικές νομοθεσίες. Για παράδειγμα, ο κυβερνήτης του Τέξας, Greg Abbott, έχει επανειλημμένα εναντιωθεί στα ομοσπονδιακά μέτρα για την κλιματική αλλαγή, προωθώντας αντ’ αυτού τις τοπικές ενεργειακές πολιτικές που βασίζονται στα ορυκτά καύσιμα.
Το πάγωμα της χρηματοδότησης θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις τόσο στην οικονομία όσο και στο περιβάλλον. Σύμφωνα με μελέτες, η ηλιακή βιομηχανία στις ΗΠΑ απασχολεί πάνω από 250.000 εργαζομένους, πολλοί εκ των οποίων βρίσκονται στις συγκεκριμένες πολιτείες. Η απότομη διακοπή της χρηματοδότησης μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια θέσεων εργασίας και επιβράδυνση των επενδύσεων στον τομέα της καθαρής ενέργειας. Επιπλέον, η μείωση της ηλιακής παραγωγής στις πολιτείες αυτές μπορεί να αυξήσει την εξάρτησή τους από ορυκτά καύσιμα, αυξάνοντας έτσι τις εκπομπές άνθρακα και επιδεινώνοντας την κλιματική αλλαγή. Πολλές από αυτές τις πολιτείες, όπως η Φλόριντα, ήδη αντιμετωπίζουν σοβαρές επιπτώσεις από την κλιματική κρίση, όπως τυφώνες και άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Η απόφαση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης δεν πέρασε απαρατήρητη. Οι κυβερνήτες των επηρεαζόμενων πολιτειών εξέφρασαν την έντονη αντίθεσή τους, κάνοντας λόγο για «πολιτικά υποκινούμενη» παρέμβαση που υπονομεύει την ενεργειακή ανεξαρτησία των πολιτειών τους. Ο κυβερνήτης του Τέξας χαρακτήρισε την απόφαση ως «επίθεση στην ελεύθερη αγορά» και ανακοίνωσε ότι η πολιτεία θα αναζητήσει εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης για τα έργα της. Ταυτόχρονα, μεγάλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ηλιακής ενέργειας, όπως η NextEra Energy και η First Solar, προειδοποιούν ότι η διακοπή των επιδοτήσεων θα μπορούσε να εκτροχιάσει τις επενδύσεις τους και να αυξήσει το κόστος για τους καταναλωτές.
Παρόλο που η απόφαση της κυβέρνησης των Η.Π.Α μπορεί να δημιουργήσει πρόσκαιρα εμπόδια στην ανάπτυξη της ηλιακής ενέργειας, η γενικότερη τάση δείχνει ότι η μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι αναπόφευκτη. Μεγάλες εταιρείες και επενδυτές συνεχίζουν να βλέπουν τον τομέα αυτόν ως βασικό πυλώνα της ενεργειακής μετάβασης, ενώ η τεχνολογική πρόοδος και η μείωση του κόστους παραγωγής θα συνεχίσουν να ευνοούν την ανάπτυξη των ηλιακών εγκαταστάσεων. Πολιτικά, η απόφαση αυτή μπορεί να επηρεάσει τις προεδρικές εκλογές του 2024, καθώς οι Ρεπουμπλικάνοι πιθανώς θα τη χρησιμοποιήσουν ως παράδειγμα «ομοσπονδιακής παρέμβασης» που πλήττει την οικονομία των πολιτειών τους. Από την άλλη, οι Δημοκρατικοί μπορεί να τη δικαιολογήσουν ως αναγκαία κίνηση για την επιτάχυνση της κλιματικής δράσης.
Το αν αυτή η απόφαση θα ενισχύσει ή θα πλήξει την πολιτική θέση του Trump μένει να φανεί, αλλά το βέβαιο είναι πως ο ενεργειακός τομέας των ΗΠΑ παραμένει ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα και κρίσιμα ζητήματα της εποχής μας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Solar has taken off in red states. Trump’s funding freeze is causing panic, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- We Need Solar and Storage to Address the Energy Emergency, SEIA, διαθέσιμο εδώ
