Της Έλενας Κουλοπούλου,
Πριν λίγες μέρες η αμερικανική κυβέρνηση του Donald Trump υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα, το οποίο επιβάλλει μια σειρά κυρώσεων στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ), λόγω κατάχρησης της εξουσίας του και της επιθετικής στάσης που επιδεικνύει τόσο εναντίον της Αμερικής όσο και του στενού συμμάχου της, του Ισραήλ. Το διάταγμα απαγορεύει την είσοδο στις Η.Π.Α σε ηγετικά στελέχη του Δικαστηρίου, σε υπαλλήλους καθώς και σε στενούς συγγενείς αυτών. Παράλληλα, προβλέπει το πάγωμα των τυχόν περιουσιακών στοιχείων που διαθέτουν τα συγκεκριμένα πρόσωπα στην Αμερική.
Δεν πέρασε αρκετός καιρός που η κυβέρνηση του Αμερικανού Προέδρου Donald Trump ανέλαβε τα ηνία και ήδη παρατηρούμε μια γρήγορη επιθετική πολιτική εναντίον του Δ.Π.Δ. Και δεν είναι η πρώτη φορά. Κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας (2017-2021), η Ουάσιγκτον επέβαλε κυρώσεις εις βάρος στελεχών του Δικαστηρίου, ιδίως της πρώην επικεφαλής εισαγγελέως Fatou Bensouda, εξαιτίας της έναρξης έρευνας για εγκλήματα πολέμου στο Αφγανιστάν από Αμερικανούς στρατιωτικούς.
Αυτή τη φορά ως αφορμή στάθηκαν τα διεθνή εντάλματα σύλληψης που εξέδωσε το Δικαστήριο νωρίτερα το Νοέμβριο για τους Netanyahu και Gallant, κατηγορώντας τους για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στη Λωρίδα της Γάζας, στα πλαίσια της ένοπλης σύγκρουσης Χαμάς-Ισραήλ που ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2023. Ο ισραηλινός πρόεδρος και στενός σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών, καταδίκασε την απόφαση αυτή του Δ.Π.Δ, χαρακτηρίζοντάς την μάλιστα ως «αντισημιτική».
Οι κυρώσεις που επιβάλλονται στο Δ.Π.Δ με το αμερικανικό διάταγμα έρχονται σε ακολουθία της πρόσφατης επίσκεψης του Netanyahu στο Λευκό Οίκο, στη διάρκεια της οποίας ο Πρόεδρος Trump ανέφερε τη φιλοδοξία του για την κατάληψη της Λωρίδας της Γάζας, την εκτόπιση περίπου 2 εκατομμυρίων Παλαιστινίων και τη μετατροπή της περιοχής τελικά σε μια «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής».
Αυτό το «πλάνο», θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι, δείχνει λίγο-πολύ την αντίληψη της αμερικανικής κυβέρνησης σχετικά με το τί εστί «ειρήνη» στη Μέση Ανατολή.
Η απάντηση του Δικαστηρίου ήταν σαφής: «Στηρίζουμε ακλόνητα το προσωπικό του και δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε τη μάχη για δικαιοσύνη και ελπίδα σε εκατομμύρια αθώα θύματα φρικαλεοτήτων σε όλο τον κόσμο». Στη συνέχεια, κάλεσε τη διεθνή κοινότητα, μαζί και τα 125 κράτη-μέλη του Καταστατικού της Ρώμης, να «σταθεί ενωμένη υπέρ της δικαιοσύνης και των θεμελιωδών δικαιωμάτων».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε την πλήρη υποστήριξή της στην ανεξαρτησία και την αμεροληψία του Δικαστηρίου, σημειώνοντας μάλιστα ότι η απόφαση του Αμερικανού Προέδρου κινδυνεύει να επηρεάσει και την κατάσταση στην Ουκρανία.
Η Agnès Callamard, Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας, σε δήλωσή της, τόνισε ότι η συγκεκριμένη ενέργεια στέλνει το μήνυμα πως χώρες όπως το Ισραήλ μπορούν να λειτουργούν εκτός των οικουμενικών αρχών της διεθνούς δικαιοσύνης. «Το σημερινό εκτελεστικό διάταγμα είναι εκδικητικό. Είναι επιθετικό. Είναι ένα βάναυσο βήμα που επιδιώκει να υπονομεύσει και να καταστρέψει αυτό που η διεθνής κοινότητα έχει οικοδομήσει με κόπο επί δεκαετίες, αν όχι αιώνες: παγκόσμιους κανόνες που ισχύουν για όλους και στοχεύουν στην απονομή δικαιοσύνης για όλους. Οι κυρώσεις αποτελούν άλλη μια προδοσία της κοινής μας ανθρωπιάς (…) Σε μια ιστορική στιγμή που γινόμαστε μάρτυρες μιας γενοκτονίας κατά των Παλαιστινίων στη Γάζα, της επιθετικότητας της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και του παγκόσμιου κράτους δικαίου που απειλείται από πολλαπλά μέτωπα, θεσμοί όπως το Δικαστήριο χρειάζονται περισσότερο από ποτέ για να προωθήσουν την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να αποτρέψουν μελλοντικές φρικαλεότητες και να εξασφαλίσουν δικαιοσύνη για τα θύματα».
Εβδομήντα εννέα (79) κράτη μέλη του Δικαστηρίου, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ελλάδα, σε κοινή δήλωσή τους καταδίκασαν το εκτελεστικό διάταγμα του Αμερικανού Προέδρου και τάχθηκαν υπερ της αμεροληψίας του Δ.Π.Δ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο καταδικάζει την απόφαση των ΗΠΑ για κυρώσεις, Περιφερειακό Κέντρο Πληροφόρησης του ΟΗΕ, διαθέσιμο εδώ
- Trump imposes sanctions on ICC accusing it of targeting US and Israel, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- USA: Sanctions against International Criminal Court betray international justice system, Amnesty International, διαθέσιμο εδώ
- Dozens of countries back International Criminal Court after Trump sanctions, BBC, διαθέσιμο εδώ
