Της Αθηνάς Λυμπεροπούλου,
Αγαπητέ αναγνώστη,
Ναι εσύ που διαβάζεις αυτό το άρθρο αυτή τη στιγμή. Πόσες φορές σου έχει τύχει ή έχεις ακούσει στη συνομιλία δύο ατόμων, να αναφέρονται στις προσωπικές τους σχέσεις με τα άτομα που τους ενδιαφέρουν, επηρεασμένοι από τα ζώδια ή τον ωροσκόπο τους; Ή ακόμη, να παίρνουν σοβαρές αποφάσεις για την εξέλιξη της σχέσης τους αυτής, αναφορικά με το εάν ταιριάζουν τα ζώδια τους σαν ζεύγη;
Είναι ευρέως γνωστό πως πολλοί άνθρωποι στηρίζονται στα δώδεκα ζώδια, τα οποία σύμφωνα με τις επίσημες ονομασίες τους είναι «Κριός», «Ταύρος», «Δίδυμος», «Καρκίνος», «Λέων», «Παρθένος», «Ζυγός», «Σκορπιός», «Τοξότης», «Αιγόκερως», «Υδροχόος» και «Ιχθείς», για να ξεδιπλώσουν τα παζλ της προσωπικότητάς τους και να προβλέπουν τι τους περιμένει. Αν και τα σημάδια του ζωδιακού κύκλου και των ωροσκόπων φαίνονται σύγχρονα, η αστρολογία έχει βαθιά διαμορφωμένους πολιτισμούς για χιλιετίες, παρά τις επικρίσεις των σκεπτικιστών που αναφέρουν την έλλειψη εμπειρικών στοιχείων και την επιστημονική αυστηρότητα. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο ο τομέας αυτός παραμένει ένα ισχυρό εργαλείο για όσους αναζητούν συμβουλές σε έναν απρόβλεπτο κόσμο.
Μα από πού προήλθαν τα ζώδια; Οι περισσότεροι μελετητές συμφωνούν στο ότι η Αστρολογία ξεκίνησε από την αρχαία Μεσοποταμία. Ιστορικές ανακαλύψεις για τη μελέτη των άστρων βρίσκουμε από την εποχή των Σουμερίων μέχρι την Ελληνιστική εποχή. Οι πρώτες σαφείς αναφορές στο ζωδιακό εμφανίζονται πάλι στη Μεσοποταμία, ανάμεσα στο 700 και 500 π.Χ., πράγμα που αποδεικνύει το ότι ο ζωδιακός κύκλος ανακαλύφθηκε στην πρόσφατη ιστορική εποχή.
Απορία, όμως, προκαλεί ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι, ακόμη και σήμερα, έχουν την ανάγκη να πιστεύουν στα ζώδια. Αρχικά, είναι αλήθεια πως σαν είδος, τρέφουμε μια αγάπη προς τα πρότυπα. Αν μπορέσουμε να βρούμε νόημα στο χάος, και πόσο μάλλον να δικαιολογήσουμε τις συμπεριφορές μας, νιώθουμε καλύτερα. Η αστρολογία παρέχει ένα απλό πλαίσιο που ικανοποιεί αυτή την ανάγκη μας για τάξη και νοηματοδότηση των δικών μας πράξεων. Τα ζώδια κατατάσσονται με λίγα λόγια ως μέρος της ταυτότητάς μας, αποβάλλοντας μας από το «βάρος» και την «ευθύνη» των κινήσεών μας.
Ακολούθως, τα ωροσκόπια, μάς δίνουν αυτή την ψευδαίσθηση ελέγχου και παρηγοριάς, ειδικά όταν η ζωή γίνεται σκληρή. Σ’ αυτό στηρίζεται και το φαινόμενο Barnum το οποίο συμβαίνει όταν οι άνθρωποι πιστεύουν ότι οι περιγραφές της προσωπικότητας ισχύουν ειδικά για αυτούς, παρά το γεγονός ότι η περιγραφή είναι στην πραγματικότητα γεμάτη με πληροφορίες που ισχύουν για όλους. Ο όρος έγινε γνωστός για πρώτη φορά το 1956, χάρη στον ψυχολόγο Paul Meehl. Ο ίδιος συσχέτισε τις ασαφείς περιγραφές προσωπικότητας, οι οποίες χρησιμοποιούνται σε ψυχολογικά τεστ, με τις ίδιες που χρησιμοποιούνταν από τον διάσημο σόουμαν Barnum.
Χρήση του εν λόγω φαινομένου γινόταν για τα ωροσκόπια ή όταν κάποιος αναφερόταν στην τύχη ενός άλλου ανθρώπου με την εντύπωση ότι οι προβλέψεις είναι προσαρμοσμένες ειδικά σε αυτόν. Επίσης, ας μην ξεχνάμε πως, ως ανθρώπινα όντα, έχουμε την τάση να δεχόμαστε πληροφορίες που μπορούμε να τις συνδέσουμε με τον εαυτό μας και τις εμπειρίες της καθημερινότητας. Ή αλλιώς, τείνουμε να εμπιστευόμαστε πληροφορίες που ταιριάζουν με τις προσδοκίες μας, αγνοώντας την πραγματικότητα ως έχειν. Συμπερασματικά, λαμβάνουμε τις γενικές περιγραφές ως μοναδικές και τις ταιριάζουμε αυτόματα με τις δικές μας εμπειρίες.
Εν κατακλείδι, δεν φαίνεται παράλογο να πιστεύουμε πως κάτι είναι υπαρκτό, ενώ ξέρουμε ήδη στο υποσυνείδητο ότι δεν υπάρχει; Σκεπτόμενη αυτό, μου έρχεται στο μυαλό το έθιμο του Άη Βασίλη. Πότε, επιτέλους, εμείς οι ενήλικες θα μεγαλώσουμε και θα αντιμετωπίσουμε τον εαυτό μας στα ίσα, χωρίς να «κρυβόμαστε» πίσω από ζώδια;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Γιατί εξακολουθούμε να πιστεύουμε στα ζώδια;, athensvoice.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αστρολογία, ζώδια και το φαινόμενο Μπάρνουμ- Φόρερ, therapia.gr, διαθέσιμο εδώ
- Les origines anciennes des signes du zodiaque, nationalgeographic.fr, διαθέσιμο εδώ
- Η ιστορία της αστρολογίας, grdiscovery.com, διαθέσιμο εδώ
