Της Ευτυχίας Αντωνοπούλου,
H Bauhaus σχολή ήταν μία από τις πιο σημαντικές σχολές σχεδίασης και αρχιτεκτονικής του 20ού αιώνα, με σημαντική επιρροή στην αρχιτεκτονική και την τέχνη γενικότερα. Ιδρύθηκε το 1919 από τον Γερμανό αρχιτέκτονα Walter Gropius στη Βαϊμάρη της Γερμανίας. Υπήρξε ένα κίνημα, ορόσημο για την ανάπτυξη του μοντερνισμού. Η κεντρική ιδέα πίσω από το κίνημα μπορεί να αποδοθεί με τη φράση “form follows function” («η μορφή ακολουθεί τη λειτουργία»).
Αναλυτικότερα, το καλλιτεχνικό κίνημα Bauhaus που πλέον αποτελεί ένα ξεχωριστό στυλ σχεδιασμού και τεχνικών ιδρύθηκε με σκοπό να ενώσει τέχνες και τεχνικές, συνδυάζοντας την καλλιτεχνική δημιουργία με την παραγωγή και την τεχνολογία. Ο στόχος ήταν να δημιουργηθούν σχέδια που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του σύγχρονου κόσμου και να ενσωματώνουν απλές, καθαρές γραμμές, λειτουργικότητα και καινοτομία.
Βασικά στοιχεία του κινήματος είναι η ευρεία χρήση καθαρών γεωμετρικών μορφών και λειτουργικού σχεδιασμού. Ενθάρρυνε τη χρήση νέων υλικών όπως το γυαλί, το ατσάλι και το σκυρόδεμα. Η σχολή προώθησε την ιδέα ότι ο σχεδιασμός πρέπει να εξυπηρετεί τις ανάγκες του χρήστη και να είναι απλός. Τον Gropius, που ήταν ο πρώτος διευθυντής, ακολούθησε ο Hannes Meyer από το 1928 έως το 1930, τον οποίο στη συνέχεια διαδέχθηκε ο Ludwig Mies van der Rohe (1930-1933). Κάθε διευθυντής είχε διαφορετική προσέγγιση, αλλά υπήρχαν κοινά σημεία που εν τέλει αποτέλεσαν τη βάση του Bauhaus όπως το ξέρουμε σήμερα. Το 1925 η σχολή μεταφέρθηκε στο Ντεσάου λόγω πολιτικών πιέσεων από το Ναζιστικό καθεστώς, το οποίο θεωρούσε το Bauhaus ως μέρος της «εκφυλισμένης τέχνης», και το 1932 η Bauhaus σχολή έκλεισε οριστικά.
Αν και η σχολή υπήρξε με τη φυσική της υπόσταση μόνο για 14 χρόνια, η επιρροή της είναι τεράστια. Το Bauhaus καθόρισε την πορεία του μοντερνιστικού σχεδίου και συνέβαλε στην ανάπτυξη της σύγχρονης αρχιτεκτονικής και του βιομηχανικού σχεδιασμού. Οι καλλιτέχνες Walter Gropius, Paul Klee, Vassily Kandinsky και Josef Albers που ασχολούνταν κυρίως με τον σχεδιασμό δημιούργησαν έργα που επηρεάζουν ακόμα και σήμερα την τέχνη και την αρχιτεκτονική.
Όσον αφορά τη διακόσμηση, το Bauhaus απομακρύνθηκε από τις υπερβολικές τάσεις που κυριαρχούσαν τις προηγούμενες περιόδους, όπως στο Ροκοκό και στο Βικτοριανό στιλ. Αντίθετα, τόνιζε την καθαρότητα του σχεδίου, με πρωταρχικό σκοπό του να απλοποιήσει και να εκσυγχρονίσει τα αντικείμενα. Ο στόχος δεν ήταν να εντυπωσιάζουν με έντονα και θορυβώδη στοιχεία, αλλά να εξυπηρετούν τον χρήστη με την απλότητα και τη λειτουργικότητα, προσφέροντας παράλληλα και ένα καλαίσθητο αποτέλεσμα.
Οι πρεσβευτές του κινήματος, λοιπόν, ασπάζονταν και υποστήριζαν σθεναρά έννοιες όπως, η συνεργασία μεταξύ καλλιτεχνών, η λειτουργικότητα και η καλαισθησία. Ενώ ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά των έργων του κινήματος είναι η απλότητα είναι γεγονός ότι κάνουν μία εναλλακτική σχεδιαστική πρόταση με αφαιρετικά σχέδια και γεωμετρικά σχήματα. Προωθούν, ακόμη, τη διεπιστημονική προσέγγιση καθώς συνδυάζει διαφορετικές τέχνες και επιστήμες. Η σχολή δεν περιοριζόταν μόνο στη διδασκαλία της ζωγραφικής ή της γλυπτικής, αλλά οι μαθητές εκπαιδεύονταν επίσης στον βιομηχανικό σχεδιασμό, την αρχιτεκτονική, την κατασκευή και την εφαρμοσμένη τέχνη. Προκύπταν, κατ’ αυτόν τον τρόπο, έργα πολυδιάστατα που συνδύαζαν τέχνη και τεχνολογία.
Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε ότι τα βασικά χαρακτηριστικά του Bauhaus περιλαμβάνουν μια σειρά από καινοτόμες και επαναστατικές προσεγγίσεις στον σχεδιασμό γενικότερα. Το κίνημα Bauhaus παραμένει μια από τις πιο εμβληματικές και σημαντικές σχολές στην ιστορία του σύγχρονου σχεδίου και η κληρονομιά του συνεχίζει να επηρεάζει τις καλλιτεχνικές τάσεις μέχρι και σήμερα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
