Της Αντωνίας Αποστόλου,
Στο Α’ Μέρος, αναλύθηκαν οι λόγοι που οι επαρχίες των Κάτω Χωρών ξεσηκώθηκαν ενάντια της Ισπανικής κυριαρχίας και ζητούσαν επίμονα την ανεξαρτησία τους. Η βαριά φορολογία σε συνδυασμό με την επιθυμία τους για σύσταση ενός νέου ανεξάρτητου κράτους, οδήγησαν αυτές τις περιοχές στην εξέγερση και στο πόλεμο, τον γνωστό σε όλους Ογδοηκονταετή Πόλεμο.
Ο πόλεμος είχε ξεκινήσει κι ο ευγενής Γουλιέλμος Α’, μαζί με τον στρατό του, τάχθηκε στο πλευρό των Ολλανδών επαναστατών αποφασίζοντας να αντιμετωπίσει τον Δούκα της Άλβας.
Δεύτερη Φάση
Η δεύτερη φάση του πολέμου ξεκινάει με την αποκήρυξη της εξουσίας από τους Ολλανδούς. Η Ισπανία προκειμένου να διατηρήσει τις περιοχές αυτές κάτω από τον ζυγό της, απέστειλε κι άλλες δυνάμεις για να καταστείλουν τις εξεγέρσεις των επαναστατών. Το 1584, ο Γουλιέλμος χάνει τη ζωή του και τον διαδέχεται ο γιος του ο Μορίς (Μαυρίκιος) του Νασσάου.
Οι ισπανικές δυνάμεις κατάφεραν να επαναφέρουν στη κυριαρχία τους κάποιες περιοχές, ενώ το 1585 κατέλαβαν την Αμβέρσα. Μετά από αυτό το γεγονός, οι Ολλανδοί έστρεψαν το βλέμμα τους στην Αγγλία για βοήθεια, μιας κι η Γαλλία, έχοντας ξεκινήσει πόλεμο κατά των Ουγενότων, δεν ήταν σε θέση να συμβάλλει σε αυτόν τον αγώνα. Η Αγγλία έστειλε στρατιωτικές δυνάμεις προκειμένου να στηρίξει την επανάσταση των Ολλανδών. Την ίδια στιγμή, αναμείχθηκε κι η Ισπανία. Ο ισπανικός στόλος με το όνομα «Ανίκητη Αρμάδα» κατατροπώθηκε από τον αγγλικό στόλο.
Οι Ολλανδοί, ευνοούμενοι από όλα αυτά τα γεγονότα, δεν άργησαν να σημειώνουν επιτυχίες. Ακόμη, η χρεοκοπία που κήρυξε η Ισπανία μετά τον Ισπανογαλλικό που διεξήχθη το 1595 έως το 1598, λειτούργησε προς όφελος των Ολλανδών.
Το 1607 ένας στόλος 26 ολλανδικών πλοίων αιφνιδιάζει τον Ισπανικό στόλο, ο οποίος ναυλοχούσε στον όρμο του Γιβραλτάρ. Οι Ολλανδοί χώρισαν τις δυνάμεις τους σε 2 ομάδες, με τη μία να αντιτίθεται κατά των Ισπανικών γαλονιών και με την άλλη να πολεμάει τα μικρότερα πλοία. Οι ολλανδικές δυνάμεις κατόρθωσαν να καταστρέψουν ολοκληρωτικά 14 με 22 ισπανικά πλοία, αλλά έχασαν στη μάχη τον ναύαρχό τους και νικητή αυτής της αναμέτρησης, τον Jacob van Heemskerk. Οι Ισπανοί, μετρούσαν γύρω στους 4.000 νεκρούς, πολλοί εξ αυτών έχασαν τη ζωή τους από Ολλανδούς που τους κυνηγούσαν με λέμβους, όσο εκείνοι κολυμπούσαν να σωθούν.
Όσο καιρό οι Ισπανοί είχαν να αντιμετωπίσουν προβλήματα μείζονος σημασίας, οι Ολλανδοί επαναστάτες, υπό την ηγεσία του Μορίς του Νασσάου, κατάφεραν να διατηρήσουν τον έλεγχό τους στον νότο, ενώ κι οι δύο μεριές υπέγραψαν το 1609, ανακωχή διαρκείας 12 ετών.
Τρίτη Φάση
Η Ολλανδία δεν μπόρεσε να παραμείνει ανεπηρέαστη από τον Τριακονταετή Πόλεμο που ξέσπασε στην Ευρώπη το 1618. Η έντονη θρησκευτική διαμάχη, ανάμεσα στις αποικίες των Άνω και Κάτω Χωρών, αλλά και το ανταγωνιστικό πνεύμα που επικρατούσε για τη δημιουργία αποικιών αναζωπύρωσε τον πόλεμο το 1621, δώδεκα χρόνια μετά την υπογραφή της ανακωχής. Ένα χρόνο μετά, το 1622, οι Ισπανοί κατέλαβαν τη Μπρέντα, ενώ λίγα χρόνια αργότερα, οι Ολλανδοί κατέλαβαν το Φένλο και το Μαάστριχτ. Ωστόσο, οι προσπάθειές τους να επεκταθούν νοτιότερα απέτυχαν, μιας κι ο καθολικός πληθυσμός των περιοχών αυτών δεν τους στήριξαν.
Σε όλο το διάστημα που σημειώνονταν οι συγκρούσεις των δύο στόλων, οι Ολλανδοί επιχείρησαν να διεισδύσουν αποικιακά. Ναυτικές μάχες δόθηκαν στην Καραϊβική και στη Νοτιοανατολική Ασία. Τη στιγμή αυτή, οι Ολλανδοί ξεκίνησαν να αποικίζουν μερικά νησιά της Καραϊβικής, την Καϋλάνη, τη Φορμόζα κ.α.
Οι Ισπανοί απέστειλαν μία πολύ μεγάλη ναυτική και στρατιωτική δύναμη για να επιβληθούν των Ολλανδών, η οποία όμως απέτυχε. Πλέον, οι Ισπανοί δεν διέθεταν αρκετές δυνάμεις για να νικήσουν τον πόλεμο εναντίον των Ολλανδών. Με την υπογραφή της Συνθήκης της Βεστφαλίας, με την οποία έληγε ο Τριακονταετής Πόλεμος, η Ολλανδία αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο κράτος. Το κράτος αυτό αποτελούνταν από τις επαρχίες της δεύτερης φάσης του πολέμου (Ολλανδία, Ζηλανδία, Ουτρέχτη, Γκέλντερς, Οφεράισσελ, Φρίσλαντ και Γκρόνινγκεν), καθώς κι ακόμα τρεις, οι οποίες προστέθηκαν μετά τη λήξη του πολέμου (Βόρεια Βραβάντη, Ζηλανδική Φλάνδρα και Μάαστριχτ).
Με τους γοργούς ρυθμούς ανάπτυξης που σημείωσε η Ολλανδία, τα επόμενα χρόνια εξελίχθηκε σε νέα δύναμη παγκοσμίου επιπέδου. Η ραγδαία αυτή άνοδος, την έφερε σύντομα σε σύγκρουση με την Αγγλία. Έτσι, το 1652 ξέσπασε ο Πρώτος Αγγλοολλανδικός Πόλεμος, ο οποίος τελείωσε το 1654.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Jonathan Holslag (2019), Παγκόσμια Πολιτική Ιστορία: Τρεις χιλιάδες χρόνια πόλεμος και ειρήνη, Αθήνα: εκδ. Μεταίχμιο
- Ογδοηκονταετής πόλεμος ή Ολλανδικός πόλεμος της ανεξαρτησίας (1568-1648), timesnews.gr, διαθέσιμο εδώ
- 25 Απριλίου 1607: Ναυμαχία του Γιβραλτάρ, οι Ολλανδοί ταπεινώνουν τους Ισπανούς, military-history.gr, διαθέσιμο εδώ
