Της Γεωργίας Παπαδοπούλου,
Είναι Τρίτη 7:00 το πρωί και ξυπνάς για να προλάβεις τη πτήση σου για έναν προορισμό που ανυπομονούσες να πας. Ετοιμάζεσαι, κατευθύνεσαι προς το αεροδρόμιο και επιβιβάζεσαι στο αεροπλάνο. Κατά τη διάρκεια της πτήσης παρατηρείς τους επιβάτες. Κάποιοι από αυτούς ακούν μουσική, άλλοι βλέπουν ταινία, άλλοι έχουν αεροφοβία και βρίσκονται σε σύγχυση και άλλοι απαθανατίζουν τον ήλιο από τα παράθυρα του αεροπλάνου. Τους κοιτάζεις και αναρωτιέσαι: «άραγε τι να κάνουν εκείνοι με τις ζωές τους; πού να πηγαίνουν; είναι χαρούμενοι ή δυστυχισμένοι με τη ζωή τους; τι να σκέφτονται;». Όλοι αυτοί οι άνθρωποι έχουν τις δικές τους ιστορίες, στις οποίες ίσως εμφανίζεσαι μόνο μια φορά και δεν τους ξαναβλέπεις ποτέ. Σαν ένα αστέρι που πέφτει από τον ουρανό. Σαν ένα φωτεινό παράθυρο μέσα στο απέραντο σκοτάδι τα μεσάνυχτα. Αυτό ονομάζεται “Sonder”.
Η λέξη “Sonder” επινοήθηκε από τον Αμερικανό συγγραφέα και νεολόγο John Koenig το 2012 στο βιβλίο του «The Dictionary of Obscure Sorrows» , το οποίο στοχεύει στην εύρεση νέων λέξεων για συγκεκριμένα συναισθήματα ή συναισθήματα που δεν υπάρχουν αγγλικές λέξεις για να τα εκφράσουν. Σύμφωνα με τον J. Koenig, το “Sonder” σημαίνει «τη συνειδητοποίηση ότι κάθε τυχαίος περαστικός ζει μια ζωή τόσο ζωντανή και περίπλοκη όσο η δική σου —γεμάτη με τις δικές του φιλοδοξίες, φίλους, ρουτίνες, ανησυχίες και κληρονομημένη τρέλα— μια επική ιστορία που συνεχίζεται αόρατα γύρω σου, σαν μυρμηγκοφωλιά που απλώνεται βαθιά κάτω από τη γη, με περίτεχνα περάσματα σε χιλιάδες άλλες ζωές που ποτέ δεν θα ξέρεις ότι υπήρχαν, στις οποίες μπορεί να εμφανιστείς μόνο μία φορά».
Το “Sonder” υποδηλώνει μια αίσθηση μελαγχολίας, σαν την επιδίωξη να είσαι μέρος, αν όχι να γνωρίζεις, τις ιστορίες των άλλων. Μια θλίψη που έρχεται με τη συνειδητοποίηση ότι είμαστε έξτρα στις ζωές άλλων ανθρώπων.
Ο Koenig θεωρεί ότι εμείς είμαστε τα κεντρικά πρόσωπα, οι πρωταγωνιστές της δικής μας ιστορίας και δίπλα μας στη ζωή βρίσκονται τα άτομα που μας στηρίζουν. Γύρω από την τροχιά μας, υπάρχει ένα δίκτυο γνωριμιών που μπαινοβγαίνει από αυτή καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Στο παρασκήνιο υπάρχουν και αλλά άτομα, για τα οποία τις περισσότερες φορές αγνοούμε την ύπαρξή τους. Είναι οι τυχαίοι περαστικοί, που ο καθένας από αυτούς ζει μια ζωή τόσο έντονη και περίπλοκη όπως κι εσύ.
Άγνωστοι άνθρωποι οι οποίοι κουβαλούν τις δυσκολίες τους, τις στενοχώριες τους, τα βάρη της συνείδησής τους για πράγματα που έκαναν αλλά ακόμη περισσότερο για αυτά που δεν έκαναν και δεν θα μπορέσουν ποτέ να κάνουν. Γεμάτοι όνειρα, φιλοδοξίες, στόχους… με τη δίκη τους αλήθεια. Όλοι αυτοί, είναι άτομα που συνδέονται με ιστορίες και τα οποία ποτέ δεν θα μπορέσεις να δεις ή να μάθεις πως υπάρχουν, στις οποίες ίσως εμφανίζεσαι μόνο μια φορά και μετά δεν τους ξαναβλέπεις ποτέ.
Ο Αμερικανός συγγραφέας και νεολόγος μεγάλωσε νιώθοντας κάπως «εξωγήινος», καθώς ήταν παιδί Αμερικανών οι οποίοι μετανάστευσαν στην Ελβετία. Τα αισθήματα απομόνωσης που βίωνε κατά τη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας στη Γενεύη σε συνδυασμό με τη μοναχική του προσωπικότητα, τον έκαναν να σκεφτεί πόσο λίγες λέξεις έχει η αγγλική γλώσσα, οι οποίες αποτυπώνουν τις συναισθηματικές καταστάσεις της ζωής.
Ο Koenig ξεκίνησε να δημιουργεί λέξεις στο προσωπικό του blog το 2009 και δημοσίευσε ένα βίντεο στο YouTube για τη λέξη “Sonder” το 2012. Σήμερα υπάρχει πλειάδα καφέ με το όνομα “Sonder” μεταξύ άλλων στο Νέο Μεξικό, στο Κέιπ Τάουν και στον Καναδά.
Ως άνθρωποι, τείνουμε να είμαστε ανθρωποκεντρικοί. Πιστεύουμε ότι όλοι και όλα περιστρέφονται γύρω από εμάς και ότι εμείς είμαστε το «κέντρο του κόσμου». Αυτή η εγωκεντρική προοπτική ενισχύει την ιδέα ότι είμαστε όλοι οι πρωταγωνιστές των δικών μας ιστοριών, αγνοώντας τις διαφορετικές αφηγήσεις που εν τέλει εκτυλίσσονται γύρω μας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Dictionary of Obscure Sorrows, dictionaryofobscuresorrows.com, διαθέσιμο εδώ
- What does it mean to “sonder”?, Author invents new words that resonate during the pandemic, cbc.ca, διαθέσιμο εδώ
- Sonder, thedictionaryofobscuresorrows, διαθέσιμο εδώ
