Της Βερονίκης Στεριώτη,
Το ηφαίστειο Ταμπόρα, το οποίο βρίσκεται στο Σουλαουέσι της Ινδονησίας, κατατάσσεται επισήμως ως μια από τις πιο καταστροφικές ηφαιστειακές εκρήξεις στην ιστορία της Γης. Η εκρηκτική του δραστηριότητα, το 1815, θεωρείται η πιο ισχυρή καταγεγραμμένη ηφαιστειακή έκρηξη, όχι μόνο λόγω των δραματικών τοπικών συνεπειών του, αλλά και του παγκοσμίου αντικτύπου που είχε στον κόσμο και στην καθημερινότητα των ανθρώπων σ’ όλον τον πλανήτη.
Η έκρηξη του Ταμπόρα έλαβε χώρα στις 10 Απριλίου 1815 και εκτόξευσε στην ατμόσφαιρα τεράστιες ποσότητες ηφαιστειακής τέφρας και αερίων, δημιουργώντας, έτσι, νέφη που σκίασαν την επιφάνεια της Γης. Η ποσότητα τέφρας που εκτοξεύθηκε εκτιμάται σε περίπου 150 κυβικά χιλιόμετρα, ενώ οι εκλύσεις αερίων, όπως το διοξείδιο του θείου, οδήγησαν σε δραματική πτώση της θερμοκρασίας σ’ όλο τον πλανήτη. Ο αντίκτυπος της έκρηξης ήταν τόσο έντονος που οδήγησε σε μια ανωμαλία του κλίματος, με το 1816 να γίνεται γνωστό ως το «Έτος Χωρίς Καλοκαίρι».
Η έκρηξη του Ταμπόρα είχε άμεσες καταστροφικές συνέπειες για την περιοχή γύρω από το ηφαίστειο. Είναι γνωστό πως οι τοπικές κοινότητες υπέστησαν σοβαρές απώλειες, με χιλιάδες θύματα και εκτεταμένες καταστροφές στις υποδομές και τη γεωργία. Ωστόσο, η πραγματική κλίμακα της καταστροφής έγινε εμφανής στις υπόλοιπες περιοχές του κόσμου, όταν οι επιπτώσεις της έκρηξης άρχισαν να γίνονται αισθητές διεθνώς.
Κύρια αιτία για την παγκόσμια επίδραση αποτέλεσε, φυσικά, η ποσότητα της τέφρας και των αερίων, που εκλύθηκαν στην ατμόσφαιρα, τα οποία κάλυψαν τον ουρανό και προκάλεσαν δραματική μείωση της ηλιακής ακτινοβολίας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μια ραγδαία πτώση της θερμοκρασίας, η οποία κυμάνθηκε από 0,4 έως 0,7 βαθμούς Κελσίου και κατέληξε να επηρεάσει το παγκόσμιο κλίμα. Ο καλοκαιρινός καιρός του 1816 δεν εμφανίστηκε σε πολλές περιοχές του βόρειου ημισφαιρίου. Ταυτόχρονα, η κατακόρυφη πτώση της θερμοκρασίας οδήγησε σε αποτυχία των γεωργικών καλλιεργειών. Επομένως, όπως είναι λογικό, υπήρξαν σοβαρές ελλείψεις τροφίμων και πείνα σε πολλές χώρες. Η κατάσταση, ωστόσο, επιδεινώθηκε με τις καταιγίδες και τα ψυχρά φαινόμενα που έπληξαν την Ευρώπη και την Αμερική, δημιουργώντας μια παγκόσμια κρίση.
Η έκρηξη του Ταμπόρα συνδέεται με την ιστορία της ανθρωπότητας και της σχέσης αυτής με τις φυσικές καταστροφές. Το 1816, ακόμη, χαρακτηρίστηκε ως ένα από τα πιο δύσκολα χρόνια στην ιστορία της γεωργίας και της οικονομίας σε πολλές περιοχές του κόσμου, ενώ η παγκόσμια αλυσίδα καταστροφών, μας υπενθυμίζει την ευάλωτη κατάσταση του πλανήτη απέναντι στις δυνάμεις της φύσης.
Συμπερασματικά, αν και τοπική καταστροφή, η έκρηξη του ηφαιστείου έδειξε τις αλυσιδωτές συνέπειες, τις οποίες μπορεί να προκαλέσει μια ισχυρή ηφαιστειακή δραστηριότητα σε παγκόσμιο επίπεδο, θυμίζοντάς μας τις εκρήξεις του παρελθόντος που διαμόρφωσαν το κλίμα και την ιστορία της Γης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- «Το έτος χωρίς καλοκαίρι»: Τι έγινε στον πλανήτη το 1815, newsbeast.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η χρονιά που δεν ήρθε το καλοκαίρι. Τι συνέβη το 1816 όταν χιόνισε Ιούνιο, οι καταιγίδες «βούλιαξαν» την Ευρώπη και η Ελλάδα είχε μηδενικές θερμοκρασίες, mixanitouxronou.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη που θα μας στείλει στο Μεσαίωνα, tanea.gr, διαθέσιμο εδώ
