Της Αναστασίας Δρόσου,
Σαν να μη μας έφτανε η δεύτερη θητεία του Trump, πολλοί υποστηρικτές του προετοιμάζουν το έδαφος για την επόμενη. Ο ίδιος ο αμερικανός Πρόεδρος ήδη από το 2020 είχε δηλώσει: «Πάμε να κερδίσουμε 4 χρόνια. Και μετά από αυτό, θα πάμε να κερδίσουμε άλλα 4 χρόνια, γιατί κατασκόπευσαν την προεκλογική μου εκστρατεία. Πρέπει να επανορθώσουμε με άλλα 4 χρόνια». Πιο πρόσφατα, ο Trump απευθύνθηκε στον Johnson μεταξύ σοβαρού κι αστείου: «Μπορώ να δηλώσω ξανά υποψηφιότητα;».
Μία γρήγορη ματιά σε βιβλία αμερικανικής πολιτικής θεωρίας ή στο διαδίκτυο θα διαψεύσει κατηγορηματικά την πιθανότητα μίας τρίτης θητείας για οποιονδήποτε Πρόεδρο έχει ήδη διατελέσει 2 τετραετίες. Εξίσου ξεκάθαρο, όμως, έχει πλέον καταστεί το γεγονός ότι ο Trump προκαλεί τις καθιερωμένες πολιτικές αξίες και διαδικασίες. Ο ίδιος γνωρίζει πολύ καλά πως κρατά στα χέρια του τη δύναμη να ανατρέψει κάθε δεδομένο, γιατί όχι και κάτι τόσο ριζικό, όσο μία Τροπολογία του αμερικανικού συντάγματος. Εξάλλου, όπως θα αποδειχθεί στη συνέχεια, όλα είναι σχετικά: είναι ζήτημα ερμηνείας.
«Υποψιάζομαι ότι δεν μπορώ να ξαναγίνω Πρόεδρος, εκτός κι αν κάνουμε κάτι για αυτό», δήλωσε ο Trump. Πράγματι, οι Ρεπουμπλικάνοι δεν έμειναν με σταυρωμένα χέρια. Ο Andy Ogles πρότεινε την περασμένη εβδομάδα την αναθεώρηση της 22ης Τροπολογίας, η οποία απαγορεύει την επανεκλογή του ίδιου προσώπου ως Προέδρου των ΗΠΑ για περισσότερες από δύο θητείες. Προτείνει μία ελάχιστη γραμματική τροποποίηση, η οποία θα ανατρέψει την ερμηνευτική προσέγγιση του συντάγματος. Έτσι, προσθέτοντας τη λέξη «συνεχόμενες» θητείες, θα επιτρέπεται πλέον ένας Πρόεδρος που δεν εκλέχθηκε δύο διαδοχικές χρονιές, αλλά μεσολάβησε η θητεία άλλου Προέδρου στο ενδιάμεσο, να διεκδικήσει και μία τρίτη —συνεχόμενη αυτή τη φορά— θητεία.
Η αλήθεια είναι ότι θα μπορούσαν να υποστηριχθούν κι οι δύο ερμηνευτικές απόψεις, αν και το γράμμα του συντάγματος δεν αφήνει πολλά περιθώρια να κλίνουμε υπέρ της δυνατότητας μίας τρίτης θητείας. Σε κάθε περίπτωση, έως τώρα το ζήτημα δεν είχε προκύψει ποτέ στην πράξη. O Trump ήταν ο δεύτερος Πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ, μετά τον Grover Cleveland (1837-1908), ο οποίος επανεκλέχθηκε δεύτερη φορά, μετά τη μεσολάβηση της θητείας άλλου Προέδρου. Είναι, δηλαδή, ο δεύτερος Πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ που υπηρέτησε δύο μη διαδοχικές θητείες. Να σημειωθεί ότι στο τέλος αυτής της τετραετίας, Ο Trump θα είναι πλέον 82 ετών, ενώ είναι ήδη ο γηραιότερος Πρόεδρος στην ιστορία της χώρας.
Επιστρέφοντας στην αναθεωρητική πρόταση του Ogles, τα τρέχοντα πολιτικά δεδομένα οδηγούν με μεγάλη πιθανότητα στην απόρριψή της. Ακόμη κι αν λάβει τη σχετική πλειοψηφία (50% + 1) των ψήφων τόσο στη Βουλή των Αντιπροσώπων όσο και στη Γερουσία, οι συνταγματικές τροποποιήσεις απαιτούν πλειοψηφία 2/3 για να ευδοκιμήσουν. Ωστόσο, δεδομένου ότι η πλειοψηφία των Ρεπουμπλικάνων στο Κογκρέσο είναι στενή, δεν είναι πιθανό να επιτευχθεί η αυξημένη αυτή πλειοψηφία. Εξάλλου, ακόμη κι αν η πρόταση του Ogles καταφέρει να επικρατήσει και στα δύο πολιτικά σώματα, θα απαιτείται κι η συμφωνία του 3/4 των αμερικανικών πολιτειών, ενώ όσες από αυτές «ανήκουν» στους Δημοκρατικούς αποκλείεται να υποστηρίξουν μία τέτοια συνταγματική αναθεώρηση.
Πάντως, η αναθεωρητική πρόταση του Ogles φανερώνει πολλά. Πριν καλά καλά ξεκινήσει η δεύτερη θητεία του Trump, οι υποστηρικτές του δηλώνουν πως αυτός «ήρθε για να μείνει». Ακόμη κι αν αυτό δεν ισοδυναμεί απαραίτητα με μία τρίτη θητεία, το σίγουρο είναι πως το αποτύπωμα που ο Trump θα αφήσει στις ΗΠΑ και στον κόσμο θα χαραχτεί βαθιά στον χρόνο, χωρίς να περιοριστεί στην επόμενη τετραετία. Ο τρόπος να αντιλαμβανόμαστε την αμερικανική πολιτική έχει αλλάξει ριζικά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Trump raises possibility of serving a third term with GOP lawmakers: ‘Am I allowed’, UPolitics, διαθέσιμο εδώ
- No, Trump won’t likely get to run for a third term: here’s why, Forbes, διαθέσιμο εδώ
- Trump again publicly muses about serving a third term: ‘Am I allowed’, The Independent, διαθέσιμο εδώ
