Της Αντωνίας Αποστόλου,
Η ανεξαρτησία της Ολλανδίας δεν ήταν προήλθε άμεσα, αλλά ήταν αποτέλεσμα της Ολλανδικής Επανάστασης, γνωστή και με το όνομα Ογδοηκονταετής Πόλεμος. Ο εν λόγω πόλεμος διεξήχθη ανάμεσα στις 17 αποικίες των Κάτω Χωρών και Ισπανία με την κατάληξή του να είναι η ανεξαρτησία της Ολλανδίας.
Αναλυτικότερα, το χρονικό διάστημα από το 1568 έως το 1581 μπορεί να χαρακτηριστεί ως η πρώτη φάση του πολέμου μιας και οδήγησε στην de facto δημιουργία του ολλανδικού κράτους. Το διάστημα μέχρι το 1648 μπορεί να θεωρηθεί ως ο αγώνας για την αναγνώριση του νεοσυστηθέντος κράτους της Ολλανδίας διεθνώς. Κατά τη διάρκεια αυτού του πολέμου, η Ολλανδία αναδείχθηκε πολύ μεγάλη ναυτική και οικονομική δύναμη, κάτι το οποίο θα την καταστήσει τα μετέπειτα χρόνια, μεγάλη αποικιοκρατική χώρα. Η παραμονή των νοτιότερων περιοχών υπό την ισπανική κυριαρχία προκάλεσε την έντονη μετακίνηση της οικονομικής και πνευματικής ελίτ του νότου στον βορρά, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο την ανάπτυξη της ολλανδικής επικράτειας.
Οι εντάσεις ξεκίνησαν να σημειώνονται από την στιγμή που ο βασιλιάς Φίλιππος Β΄ της Ισπανίας όρισε διοικητή της περιοχής την ξαδέλφη του Μαργαρίτα της Πάρμας. Παράλληλα, διατηρούσε έμπιστους ανθρώπους στο Συμβούλιο των Κρατών, το οποίο ήταν το διοικητικό όργανο των 17 επαρχιών των Κάτω Χωρών. Το 1558, η Αυτοκρατορία των Αψβούργων ήρθε αντιμέτωπη με μία οικονομική κρίση και οδήγησε την ηγεσία να προβεί σε περαιτέρω φορολογήσεις, προκαλώντας με αυτόν τον τρόπο την οργή του λαού. Μερικοί από τους ισχυρότερους ευγενείς των Κάτω Χωρών συνασπίστηκαν κατά του Φιλίππου, ενώ την ίδια εποχή γνώριζε μεγάλη άνθιση το ρεύμα του Καλβινισμού.
Το έτος 1566, κάποιοι εικονοκλάστες Καλβινιστές προέβησαν σε βανδαλισμούς και καταστροφές καθολικών εκκλησιών και μοναστηριών. Σε όλα αυτά δεν έλειψε και η στήριξη ορισμένων ευγενών. Έτσι, προκειμένου να σταματήσει αυτές τις αντιδράσεις, ο βασιλιάς Φίλιππος τοποθέτησε ως διοικητή τον Δούκα της Άλβας, συνοδευόμενο από σημαντικό στρατό, με στόχο να επιβάλλει την τάξη. Ο Δούκας της Άλβας κατήργησε όλες τις προηγούμενες αρχές μόλις ανέλαβε την εξουσία. Υπήρξε σκληρότατος διοικητής και για αυτόν τον λόγο, αντέδρασε ο λαός γεμάτος οργή.
Το 1568, ο πιο ισχυρός Ολλανδός ευγενής, ο Γουλιέλμος Α’ της Οράγγης, πέρασε στην Ολλανδία από την Γερμανία, έχοντας μαζί τους μεγάλο αριθμό στρατιωτών. Σκοπός του ήταν να αντιμετωπίσει τον Δούκα της Άλβας.
Πρώτη φάση του πολέμου
Ο πόλεμος είχε ξεσπάσει και ο Δούκας της Άλβας έπρεπε να αντιμετωπίσει την οργή που είχε προκαλέσει. Στην διάρκεια αυτού του πολέμου, οι Ολλανδοί δεν υποστηρίχθηκαν μονάχα από Γερμανούς προτεστάντες, αλλά και από τους Άγγλους και τους Γάλλους, οι οποίοι επιθυμούσαν την φθορά της Αυτοκρατορίας των Αψβούργων. Οι Οθωμανοί, επίσης, τάχθηκαν στο πλευρό τους. Έως το 1571, δεν διαφαινόταν νικητής. Τότε, ο Δούκας επέβαλλε έναν βαρύτατο φόρο, αποδυναμώνοντας τους φτωχούς ανθρώπους για να ενισχύσει τον στρατό του, με αποτέλεσμα να ενωθούν οι καλβινιστές και οι καθολικοί των Κάτω Χωρών και να βρεθούν απέναντί του. Η επέμβαση της Ελισάβετ της Αγγλίας και η στήριξή της προς τους επαναστάτες προκάλεσε την επικράτηση αυτών.
Στο διάστημα που ακολούθησε, οι περισσότερες από τις επαρχίες τάχθηκαν με το πλευρό των επαναστατών και ελάχιστες παρέμειναν στον ισπανικό έλεγχο. Ωστόσο, δεν άργησαν να φανούν και τα πρώτα ψήγματα διχόνοιας ανάμεσα στους Ολλανδούς, ανάμεσα στους καθολικούς και τους καλβινιστές. Ο Γουλιέλμος Α’ της Οράγγης τάχθηκε υπέρ των καλβινιστών, οι οποίοι ήταν οι σκληρότεροι κατακριτές της Ισπανικής εξουσίας.
Το 1575, η Ισπανία κήρυξε χρεοκοπία. Ο στρατός που βρισκόταν στα ολλανδικά εδάφη, όντας απλήρωτος, στασίασε επικρατώντας με αυτόν τον τρόπο, οι Ολλανδοί κυρίαρχοι των περιοχών αυτών. Οι 17 επαρχίες ένωσαν τις δυνάμεις τους καταλήγοντας σε μία συμφωνία, γνωστή με το όνομα «Ειρήνευση της Γάνδης».
Ένα χρόνο μετά, η Ισπανία εξαπέλυσε νέα επίθεση κατά της Ολλανδίας με νέες στρατιωτικές δυνάμεις. Το 1581, οι επαρχίες του βορρά προχώρησαν στην αποκήρυξη της ισπανικής κυριαρχίας και ανέδειξαν τον Γουλιέλμο ως κληρονομικό ηγεμόνα τους. Η προσπάθεια εύρεσης ηγέτη προερχόμενο από την Αγγλία ή την Γαλλία δεν απέφερε καρπούς.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Jonathan Holslag (2019), Παγκόσμια Πολιτική Ιστορία: Τρεις χιλιάδες χρόνια πόλεμος και ειρήνη, Αθήνα: εκδ. Μεταίχμιο
- Ογδοηκονταετής πόλεμος ή Ολλανδικός πόλεμος της ανεξαρτησίας (1568-1648), timesnews.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ογδοηκονταετής Πόλεμος, dafato.com, διαθέσιμο εδώ
