Του Δημήτρη Κυριαζή,
Η κουλτούρα του acid, τα αδιάλειπτα πάρτυ, ο ψεκασμός ψυχεδέλειας και αδρεναλίνης συνοδεύονται από προτάγματα ηθικής και προσωπικής χειραφέτησης. Το rave κύμα αναβιώνει, με νέους όρους πλέον. Είναι από τις χαρακτηριστικές περιπτώσεις που η αντικουλτούρα και η underground δράση μπαίνουν στις φόρμες του ορθόδοξου και του πολιτισμικά συμβατικού.
Σκηνές γεμίζουν πλέον με οργανωμένα πάρτυ σε πολυχώρους δεξιώσεων. Τελευταία έκφραση της παραβατικότητας του rave ενδεχομένως να ήταν στην περίοδο της καραντίνας. Πάντως υπάρχουν διακριτές διαφορές σήμερα στις εκφράσεις της από τη δεκαετία του ’90. Η ίδια η ψυχεδέλεια έχει αλλάξει. Όχι μόνο συγκριτικά με τη ρομαντική ροκ ψυχεδέλεια του ’60 και του ’70 των Pink Floyd λόγου χάρη, αλλά έχει αλλάξει και η ίδια η δομή του rave. Σήμερα εμφανίζεται ξεκάθαρα μία πιο ήπια και χαλαρή δέσμευση προς τη συγκεκριμένη ταυτότητα. Δεν παίρνουν όλοι χάπια για να την βρουν, ούτε ψάχνουν απεγνωσμένα rave σκηνές σε κάποιο γκαράζ για να βγουν το βράδυ. Αποτελεί, όπως και κάθε αφήγημα και ταύτιση, μια κατ΄επιλογήν διαδικασία διαμόρφωσης, που ο καθένας επιλέγει όποια στοιχεία τον βολεύουν και τον εξυπηρετούν και σταδιακά τα αφομοιώνει. Γι΄ αυτό ίσως να χάνει σήμερα ο συγκεκριμένος χώρος τον πολιτικό του χαρακτήρα, γιατί έχει πάψει να αποτελεί κίνημα, λειτουργώντας απλώς ως ένας τρόπος διασκέδασης που μουσικά και μόνο ο καθένας μπορεί να βρει τον εαυτό του.
Και πάνω σε αυτή την καθαρά πολιτισμική αυτονόμηση, χάνεται οποιαδήποτε συνειδητή πολιτική παράμετρος, θεωρώντας πως κάθε κουλτούρα είναι ουδέτερη και ακίνδυνη, άρα και προσιτή σε όλους. Το θέμα είναι ότι και η προσπάθεια αποπολιτικοποίησης ενός τρόπου ζωής παράγει πολιτικό αποτέλεσμα. Πάντα υποβόσκει πίσω από οποιαδήποτε κουλτούρα μια πολιτική χροιά, ακόμα και αυτή του αδέσμευτου και εσωστρεφούς προς κάθε μεγάλη κοινωνική ιδέα ατόμου. Συνεπώς, γύρω από αυτές τις σύγχρονες και αναβιωμένες ταυτίσεις, προκύπτει η κοινωνική συμπεριφορά από την οποία λείπει κάθε είδους συλλογικής διάστασης και ιδεολογικού εφαλτηρίου αντίδραση. Από ΄κει που όποιος άκουγε techno και trance συντελούσε το rave κίνημα, σήμερα ακούει απλά την συγκεκριμένη μουσική. Όσο ρευστό και ανοργάνωτο κι αν ήταν, υπήρχε ωστόσο μια πολιτική στράτευση εναντίον ενός ηγεμονικού κοινωνικού παραδείγματος.
Ανεξάρτητα από τον παρωχημένο και πολιτικά ανώριμο χαρακτήρα του — νομιμοποίηση των ναρκωτικών και της αυτοκτονίας — λειτουργούσε ως ένας ανταγωνιστικός πόλος που είχε ένα σταθερό κοινό. Σήμερα λείπει αυτό και μάλιστα συνειδητά. Ο αντισυμβατικός του χαρακτήρας έχει γίνει ταμπέλα διαφήμισης και τα πάρτυ στοχεύουν απλώς στην υψηλή προσέλευση, χωρίς να αποτελούν κάποια διαδικασία μύησης των πιστών. Για αυτούς που τηρούν τις παραδόσεις των καταχρήσεων, ακόμη κι αυτό παύει να γίνεται μαζικά. Επομένως και η ίδια ψυχεδελική διάσταση αλλάζει. Δεν μοιραζόμαστε τον ίδιο κόσμο παραισθήσεων, αλλά ο καθένας μόνος του μπορεί να χαθεί στις δικές του ατομικές παραισθήσεις.
Από τις πολλές κουλτούρες που αναβιώνουν, σταθερά, κάποιοι θα τις επικαλούνται ή θα ανατρέχουν σε αυτές προκειμένου να διαμορφώσουν μια μοναδικότητα και αυθεντικότητα. Εκείνο που προκαλεί ενδιαφέρον είναι η ευκολία με την οποία χάνει τα συλλογικά και πολιτικά της χαρακτηριστικά. Η απάντηση ίσως να βρίσκεται στην ίδια τη δομή της εν λόγω κουλτούρας, που ευθύς εξαρχής το αποπλαισιωμένο άτομο παγιδευμένο στη δίνη της φαντασίας και της ψευδαίσθησης επιλέγει να απομονωθεί στο δικό του κόσμο. Σήμερα ούτε αυτό δεν συμβαίνει γιατί πολύ απλά το rave είναι από μόνο του ένας κόσμος μεταξύ άλλων καθημερινών προτιμήσεων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Rave τότε και τώρα: Ένα πολιτιστικό φαινόμενο που επιστρέφει overground, Lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
