Της Ευθυμίας Γκαμπέση,
Ως γνωστόν, το σχολείο αποτελεί το δεύτερό μας σπίτι. Είναι αυτός ο χώρος στον οποίο κάνουμε τα πρώτα μας βήματα στον κόσμο, μαθαίνουμε, δεχόμαστε ετερόκλητα ερεθίσματα και, φυσικά, διαμορφώνουμε την προσωπικότητά μας. Εύλογη καθίσταται, επομένως, η ανησυχία μας για την αξιολόγηση και τον ενδελεχή έλεγχο αυτού του συστήματος.
Συχνά, αντικείμενο κατηγορίας και στηλίτευσης αποτελούν οι ίδιοι οι μαθητές και οι ανάγωγες συμπεριφορές τους, ωστόσο, ακόμα περισσότερες φορές, ο φορέας που ευθύνεται πίσω από τις συγκεκριμένες ενέργειες είναι οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί. Αν καθίσουμε όλοι και αναπολήσουμε τα μαθητικά μας χρόνια —ή ακόμα και τα φοιτητικά που πολλοί από εμάς ακόμα διανύουμε— θα έρθουν αβίαστα στο μυαλό μας χιλιάδες σκέψεις και αναμνήσεις. Ένα μέρος αυτών των νωπών αναμνήσεων αφιερώνονται και στους δάσκαλους που βρίσκονταν στη θέση πρώτα του παιδαγωγού και κατόπιν του εκπαιδευτικού.
Τα πράγματα, ωστόσο, δεν είναι πάντα τόσο ξεκάθαρα ως προς το μέρος της ανάληψης της ευθύνης. Το θέμα το οποίο θα μας απασχολήσει στο σημερινό άρθρο περιτριγυρίζεται από την ίδια την ποιότητα των αρμόδιων προσώπων. Είναι γεγονός πως στον δημόσιο τομέα ανήκει και το σχολείο, οπότε αποτελεί δύσκολη υπόθεση να αλλάξουν και να αντικατασταθούν τα μέλη εκείνα τα οποία υστερούν στη διεκπεραίωση της εργασίας τους. Θετικό σημάδι είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει δειλά ένας προβληματισμός στην ελληνική κοινωνία, η ρίζα του οποίου βρίσκεται στις Ηνωμένες Πολιτείες, και εξαπλώνεται ραγδαία. Σημαντικά έχει συμβάλει και η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία τη δεκαετία του ’90 αρχικά στην τριτοβάθμια και αργότερα στη σχολική εκπαίδευση ενέταξε μία πολιτική ποιοτικής εξέτασης.
Παρά την αισιόδοξη απόπειρα, όμως, στην Ελλάδα μέχρι και το 2009 δεν έχει σημειωθεί οποιαδήποτε μορφή αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου, γεγονός που δεν εμπνέει και μεγάλη σιγουριά ή εμπιστοσύνη. Αξιοσημείωτο γεγονός μπορεί να θεωρηθεί, ωστόσο, και η εφαρμογή σχετικού νόμου το 2011, ο οποίος υποσχόταν να βελτιώσει την κατάσταση. Ακόμα και μόλις λίγα χρόνια πριν, το 2021, ετέθη νέος νόμος, με νέες διατάξεις και νέους στόχους και ελπίδες. Το συγκεκριμένο εγχείρημα περιλάμβανε έλεγχο από την ίδια τη σχολική μονάδα και εξωτερικούς συμβούλους.
Συμπληρωματικά, στα δημόσια πανεπιστήμια αντίστοιχες προσπάθειες έχουν κάνει την εμφάνισή τους, προκειμένου να διευθετηθεί το ζήτημα, όπως η ηλεκτρονική πλατφόρμα αξιολόγησης τόσο των μαθημάτων και του περιεχομένου τους όσο και της ευρύτερης εικόνας των καθηγητών εκ μέρους των ίδιων των φοιτητών.
Στη θεωρία ακούγονται όλα πολύ όμορφα και ελπιδοφόρα, στην πραγματικότητα παρόλα αυτά, ισχύει κάτι διαφορετικό. Η αποτελεσματικότητα αυτών των θεσμών και μηχανισμών ενδεχομένως να έχουν συνδράμει στην περαιτέρω ανάδειξη των προβλημάτων και τη στοιχειώδη βελτίωσή τους, χωρίς όμως να έχουν καταφέρει να αλλάξουν συθέμελα τη νοσηρή κατάσταση. Δυστυχώς, δεν υπάρχει επαρκής κινητοποίηση εκ μέρους και των δύο πλευρών, με αποτέλεσμα να επαναλαμβάνεται ένας αέναος φαύλος κύκλος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Αξιολόγηση και εκπαίδευση, το ασύμπτωτο μιας σχέσης ενός θέματος ταμπού, Κελεσίδης Γιώργος, Προϊστάμενος Επιστημονικής- Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Π.Ε. Αν. Μακεδονίας και Θράκης-Σχολικός Σύμβουλος Π.Ε., users.sch.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού και του εκπαιδευτικού έργου στην ελληνική εκπαίδευση: διερεύνηση των θεσμικών μέτρων, των εκπαιδευτικών θέσεων και των επιστημονικών δεδομένων (1833-2011), Κωνσταντίνου Ιωάννης, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, didaktorika.gr, διαθέσιμο εδώ
- Νόμος 4823/2021-Αξιολόγηση-Επιλογές Στελεχών-Νέες Δομές Υποστήριξης-Νέο σχολείο-ΚΕΔΑΣΥ-ΕΔΥ, especial.gr, διαθέσιμο εδώ
- NOMOΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜ. 4823, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, especial.gr, διαθέσιμο εδώ