Της Άννας Ηλίου,
Όπως όλα τα πράγματα σε αυτή τη ζωή, έτσι κι ο έρωτας φέρει ενίοτε ένα τίμημα. Δύναται να μας ταξιδέψει σε μέρη μαγικά, μα αν δεν προσέξουμε, μπορεί να μας αφήσει και… μουδιασμένους, κυριολεκτικά! Μιας και η γιορτή των ερωτευμένων πλησιάζει, λοιπόν, ας δούμε πώς λίγες ώρες αγκαλιάς ή μια άβολη στάση στον ύπνο μπορούν να οδηγήσουν σε μια αξέχαστη εμπειρία για το κερκιδικό μας νεύρο. Η συμπιεστική νευροπάθεια του κερκιδικού νεύρου, γνωστή επίσης ως “Honeymoon palsy” (πάρεση του μήνα μέλιτος) ή “Saturday night palsy” (πάρεση του Σαββατόβραδου), είναι μια από τις πιο κοινές μορφές νευροπάθειας· σχετίζεται με την παρατεταμένη πίεση του εν λόγω νεύρου και προκαλεί αισθητικές και κινητικές διαταραχές στο άνω άκρο.
Ανατομία ενός… κερκιδικού εγκλήματος
Το κερκιδικό νεύρο προέρχεται από το βραχιόνιο πλέγμα και συγκεκριμένα, από τις ρίζες των νεύρων Α5 έως Θ1. Διατρέχει τον βραχίονα και συνεχίζει προς το αντιβράχιο και την άκρα χείρα, νευρώνοντας κινητικά τον τρικέφαλο μυ (που είναι υπεύθυνος για την έκταση του αγκώνα) και τους εκτείνοντες μύες του αντιβραχίου και παρέχοντας αισθητική κάλυψη στο ραχιαίο τμήμα του χεριού. Η «ευπάθεια» του κερκιδικού νεύρου σε συμπιεστικά φαινόμενα και, τελικά, σε πάρεση σχετίζεται με τη διαδρομή του κατά μήκος του βραχιονίου οστού.
Αίτια και προέλευση ονομασιών
Οι ευφάνταστες ονομασίες «πάρεση του μήνα μέλιτος» και «πάρεση του Σαββατόβραδου» προέρχονται από χαρακτηριστικές περιστάσεις στις οποίες παρατηρείται η συμπίεση του κερκιδικού νεύρου:
- Πάρεση του μήνα του μέλιτος: Η ονομασία αυτή προέρχεται από περιπτώσεις όπου το νεύρο συμπιέζεται λόγω της παρατεταμένης αγκαλιάς ή επαφής με μια/έναν σύντροφο κατά τη διάρκεια του ύπνου.
- Πάρεση του Σαββατόβραδου: Χρησιμοποιείται για περιστατικά στα οποία το νεύρο συμπιέζεται μετά από παρατεταμένη κατανάλωση αλκοόλ που συνεπάγεται ύπνο σε άβολη θέση, για παράδειγμα, όταν το χέρι κρέμεται πάνω από το κάθισμα μιας καρέκλας ή ενός καναπέ.
Οφείλουμε, βέβαια, να αναφέρουμε ότι για την πάρεση του κερκιδικού νεύρου δεν ευθύνονται μονάχα «περιπετειώδη» αίτια. Η χρήση πατερίτσας, που μπορεί να προκαλέσει πίεση στο κερκιδικό νεύρο στην περιοχή της μασχάλης, αλλά και κάποια κάκωση ή κάταγμα του βραχιονίου οστού ή και της σπονδυλικής στήλης μπορούν, επίσης, να τραυματίσουν το νεύρο.
Κλινική εικόνα
Η συμπτωματολογία της συμπιεστικής νευροπάθειας του κερκιδικού νεύρου περιλαμβάνει:
- Αδυναμία έκτασης του καρπού και των δακτύλων, γνωστή ως “wrist drop” (πτώση καρπού) όταν η παλάμη είναι γυρισμένη προς τα κάτω.
- Αισθητικές διαταραχές στην οπίσθια επιφάνεια του αντιβραχίου και στο ραχιαίο μέρος της άκρας χειρός.
- Απουσία του αντανακλαστικού του τρικεφάλου, εάν η συμπίεση βρίσκεται εγγύς στη μασχάλη.
Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων εξαρτάται από τη διάρκεια και την ένταση της πίεσης: σε ελαφριές περιπτώσεις, τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια και να υποχωρήσουν γρήγορα, ενώ στις πιο σοβαρές συνήθως χρειάζεται περισσότερος χρόνος για την ανάρρωση.
Διάγνωση
Η διάγνωση της πάρεσης του μήνα του μέλιτος βασίζεται κυρίως στο ιστορικό του ασθενούς και την κλινική εξέταση, υπάρχουν όμως και συμπληρωματικές διαγνωστικές εξετάσεις, όπως η ηλεκτρομυογραφία και οι μελέτες αγωγιμότητας νεύρων, που μπορούν να αποβούν ιδιαίτερα χρήσιμες για την επιβεβαίωση της διάγνωσης και τον ακριβή εντοπισμό της βλάβης. Απεικονιστικές εξετάσεις (όπως η ακτινογραφία ή η αξονική τομογραφία) μπορεί να απαιτηθούν σε περιπτώσεις τραυματισμών του βραχιονίου οστού ή της σπονδυλικής στήλης.
Αντιμετώπιση και πρόγνωση
Η θεραπεία της πάρεσης του κερκιδικού νεύρου εξαρτάται από την αιτία και τη σοβαρότητα της βλάβης. Στις περισσότερες συμπιεστικές περιπτώσεις, τα συμπτώματα υποχωρούν αυτόματα μέσα σε λίγες εβδομάδες συντηρητικής προσέγγισης: συνιστάται ανάπαυση, αποφυγή περαιτέρω πίεσης στο νεύρο και χρήση νάρθηκα για τη σταθεροποίηση του καρπού σε ουδέτερη θέση. Η φυσικοθεραπεία δεσμεύεται, επίσης, να βοηθήσει μέσω μυϊκής ενδυνάμωσης, ώστε να διατηρηθεί η κινητικότητα των αρθρώσεων και να αποφευχθεί η μυϊκή αδυναμία άλλων μυών ή αρθρώσεων του χεριού. Σε σοβαρές ή επίμονες περιπτώσεις, όπου η συντηρητική θεραπεία αποτυγχάνει ή η αιτιολογία της πάρεσης δεν είναι απλώς συμπιεστική, τη σκυτάλη παίρνει η χειρουργική προσέγγιση. Αναφέρεται, τέλος, ότι η πρόγνωση της συμπιεστικής νευροπάθειας του κερκιδικού νεύρου είναι γενικά καλή, με τη λειτουργία του νεύρου να αποκαθίσταται πλήρως μέσα σε λίγες εβδομάδες έως μήνες.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι η πάρεση του μήνα του μέλιτος, παρότι ανησυχητική λόγω της αιφνίδιας εμφάνισης των συμπτωμάτων, είναι μια εύκολα αντιμετωπίσιμη κατάσταση, εφόσον η διάγνωση και η θεραπεία γίνουν έγκαιρα. Αν και αυτή είναι μια περιγραφή που δεν ταιριάζει στον έρωτα –μιας που αυτός δύσκολα αντιμετωπίζεται ακόμα κι όταν διαγιγνώσκεται κεραυνοβόλα– είναι μάλλον ευτυχές ότι το μούδιασμα και από τη νευροπάθεια και από τον μικρό φτερωτό άγγελο είναι παροδικά. Όχι ότι εξοβελίζουμε τον ρομαντισμό, αλλά αναρωτηθείτε: δεν οφείλουμε πάντα να έχουμε τον έλεγχο στο χέρι μας;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Compressive Radial Mononeuropathy, National Library of Medicine, διαθέσιμο εδώ
