Της Ανδριάνας Κοντού,
Την περασμένη Δευτέρα ο Donald Trump ορκίστηκε για δεύτερη φορά Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, επιβεβαιώνοντας την κορύφωση της πολιτικής του καριέρας. Η τελετή πραγματοποιήθηκε στη Ροτόντα του Καπιτωλίου, όπου έδωσε τον όρκο του ενώπιον του αρχιδικαστή John Roberts, δεσμευόμενος να «προστατεύει το Σύνταγμα». Ο 78χρονος Ρεπουμπλικάνος επιχειρηματίας επικράτησε της αντιπροέδρου Kamala Harris στις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, έπειτα από μıα αρκετά έντονη προεκλογική διαδικασία.
Η νέα θητεία του Donald Trump, ως 47ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ξεκίνησε με δηλώσεις γεμάτες αισιοδοξία, καθώς τόνισε ότι «ο χρυσός αιώνας της Αμερικής αρχίζει τώρα», αυτοπροβαλλόμενος ως «ειρηνοποιός». Ωστόσο, η εξωτερική πολιτική που θα ακολουθήσει και η επίδρασή της στις διεθνείς σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων των ελληνοαμερικανικών, παραμένουν αντικείμενο προβληματισμού.
Πιο συγκεκριμένα, η επιστροφή του Donald Trump στον Λευκό Οίκο πραγματοποιείται σε ένα ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον, την στιγμή που οι σχέσεις ΗΠΑ-Ελλάδας βρίσκονται σε ένα από τα καλύτερα επίπεδά τους. Ο προκάτοχός του, Joe Biden, είχε υπογραμμίσει την παραδοσιακή συμμαχία των δύο χωρών. Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, από την πλευρά του, έχει εκφράσει την πεποίθηση ότι η στρατηγική σχέση θα παραμείνει σταθερή και ισχυρή, επί θητείας Trump. Μένει, βέβαια, αυτό να φανεί και στην πράξη.
Κατά την πρώτη θητεία του Donald Trump, η επίσκεψη του τότε Υπουργού Εξωτερικών Michael Richard Pompeo στην Κρήτη και τη Σούδα, ανέδειξε τη στρατηγική σημασία της Ελλάδας ως παράγοντα σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Παρόμοιες δηλώσεις, περί ειρήνης από τον νέο πρόεδρο, δημιουργούν προσδοκίες για διατήρηση αλλά και ενίσχυση της συνεργασίας.
Η Ελλάδα, από την μεριά της, τα τελευταία χρόνια, έχει ενισχύσει τη διπλωματική της θέση, συμμετέχοντας σε περιφερειακές συνεργασίες, όπως η τριμερής Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, και έχει αποκτήσει σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια ασφάλεια. Οι πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η ενισχυμένη γεωπολιτική θέση της χώρας δύσκολα θα παραβλεφθεί, ακόμα και από τον «απρόβλεπτο» Donald Trump. Παράλληλα, ο Donald Trump έχει εκδηλώσει φιλικές διαθέσεις προς τον Τούρκο πρόεδρο Recep Tayyip Erdoğan, χαρακτηρίζοντάς τον «έξυπνο και αξιόλογο ηγέτη».
Ωστόσο, πίσω από τις φαινομενικά φιλικές σχέσεις και δηλώσεις, οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας παραμένουν τεταμένες, με θέματα όπως οι κυρώσεις βάσει του νόμου CAATSA, ο αποκλεισμός της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35 και οι διαφωνίες για την πολιτική στη Συρία, να αποτελούν σημεία τριβής. Στο μεταξύ, η Τουρκία πιέζει τον Donald Trump να ακυρώσει αποφάσεις του Joe Biden, όπως την ένταξη της Κύπρου σε αμυντικά προγράμματα, ενώ οι ΗΠΑ ενισχύουν τη συνεργασία τους με την Ελλάδα και την Κύπρο. Η σύγχυση των απόψεων των δύο χωρών για το Ισραήλ και τη Μέση Ανατολή περιπλέκει ακόμη περισσότερο τις σχέσεις Άγκυρας-Ουάσινγκτον.
Η αλλαγή της σκυτάλης στην προεδρία των ΗΠΑ είναι ένα ηχηρό καμπανάκι, συνάμα, και για την Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά. Αναλυτικότερα, ο Έλληνας Πρωθυπουργός σε πρόσφατη συζήτησή του με με τον Ιταλό πρώην Πρωθυπουργό, Enrico Letta, υποστήριξε ότι η εκλογή του Donald Trump αποτελεί για την Ευρώπη την τελευταία ευκαιρία να περάσει από τη θεωρία στην πράξη. Όπως τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αυτό δεν πρέπει να γίνει σε πνεύμα αντιπαράθεσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς οι στενές σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών θα παραμείνουν. Ωστόσο, είναι σημαντικό να επιδιωχθούν λύσεις που θα είναι επωφελείς και για τις δύο πλευρές και να δοθεί έμφαση στον τομέα της άμυνας. Πρόκειται για ένα θέμα που θα τεθεί συντεταγμένα στην άτυπη Σύνοδο της ΕΕ που θα διεξαχθεί στις 3 Φεβρουαρίου μετά από πρωτοβουλία του Έλληνα Πρωθυπουργού.
Συμπερασματικά, οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις αναμένεται να παραμείνουν ισχυρές, παρά τις γεωπολιτικές προκλήσεις και τη σύνθετη εξωτερική πολιτική του Donald Trump. Ωστόσο, ο Αμερικανός πρόεδρος δεν διακρίνεται για την σταθερότητα των λεγομένων του με αποτέλεσμα να βαδίζουμε σε αχαρτογράφητα νερά…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τι σημαίνει η «χρυσή εποχή» του Ντόναλντ Τραμπ για Ελλάδα και Τουρκία, cnn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ορκωμοσία Τραμπ: Τα κλικς που «αιχμαλώτισαν» το κλίμα της τελετής, tovima.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ώρα απογαλακτισμού της ΕΕ από τις ΗΠΑ: «Καμπανάκι» Μητσοτάκη για δράσεις και όχι λόγια, cnn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Μητσοτάκης: Να πέσει η «σκόνη» για να δούμε ποια θα είναι η πολιτική των ΗΠΑ σε σχέση με την Ευρώπη, cnn.gr, διαθέσιμο εδώ
