Του Κωνσταντίνου Καρατζά,
Με την ορκωμοσία του Donald Trump ως νέου Προέδρου των Η.Π.Α, ένας νέος κύκλος ανοίγει για την εγχώρια και διεθνή πολιτική με απρόβλεπτες εξελίξεις. Ωστόσο, είναι σημαντικό να εστιάσει κανείς στο τελευταίο διάγγελμα του απερχόμενου προέδρου, Joe Biden, και τα πολλαπλά μηνύματα που θέλησε να περάσει μέσω της 17 λεπτης ομιλίας του προς τους Αμερικανούς πολίτες. Ο πρωην πρόεδρος Biden χρησιμοποίησε την αποχαιρετιστήρια ομιλία του για να απευθύνει αυστηρές προειδοποιήσεις για μια «ολιγαρχία» των υπερπλουσίων, η οποία ριζώνει στη χώρα και παραβιάζει τα δικαιώματα των Αμερικανών και το μέλλον της δημοκρατίας.
Μιλώντας από το οβάλ γραφείο, καθώς ετοιμαζόταν να παραδώσει την εξουσία στον εκλεγμένο πρόεδρο Trump, ο Biden άδραξε την τελευταία ευκαιρία να μιλήσει στη χώρα, προτού αναχωρήσει από τον Λευκό Οίκο για να επικεντρωθεί στη συσσώρευση δύναμης και πλούτου στις Η.Π.Α, ανάμεσα σε λίγα μόνο άτομα. Πιο συγκεκριμένα, είπε ότι «σήμερα μια ολιγαρχία διαμορφώνεται στην Αμερική με ακραίο πλούτο, δύναμη και επιρροή που κυριολεκτικά απειλεί ολόκληρη τη δημοκρατία μας, τα βασικά μας δικαιώματα και τις ελευθερίες μας και μια δίκαιη βολή για όλους να προχωρήσουν μπροστά».
Με αυτά τα λόγια προσπάθησε να επιστήσει την προσοχή για τον κίνδυνο συγκέντρωσης της εξουσίας στα χέρια λίγων πλούσιων ανθρώπων και τις επικίνδυνες συνέπειες εάν η κατάχρηση εξουσίας αφεθεί ανεξέλεγκτη. Επικαλούμενος τις προειδοποιήσεις του προέδρου Eisenhower για την άνοδο ενός στρατιωτικού-βιομηχανικού συγκροτήματος όταν άφησε την εξουσία το 1961, ο Μπάιντεν πρόσθεσε ότι ανησυχεί για την πιθανή άνοδο ενός τεχνολογικού-βιομηχανικού συμπλέγματος που θα μπορούσε να θέσει πραγματικούς κινδύνους για τη χώρα.
Ο Biden χρησιμοποίησε την ομιλία του για να προσφέρει ένα μοντέλο για μια ειρηνική μετάβαση εξουσίας, χωρίς να αναφέρει ονομαστικά τον Τραμπ, εγείροντας, ωστόσο, ανησυχίες για τις προθέσεις του διαδόχου του. Αρκετοί αναλυτές σχολίασαν πως ήταν αρκετά εντυπωσιακή η παραίνεση του Biden, ο οποίος αποχωρεί από τη σκηνή της αμερικανικής πολιτικής μετά από περισσότερα από 50 χρόνια, ενώ αγωνίστηκε να καθορίσει την κληρονομιά του και να ενισχύσει τη χώρα πριν την επιστροφή του Trump στο Λευκό Οίκο. Είναι αρκετά ενδιαφέρον ότι ο απερχόμενος πρόεδρος πολλές φορές δε δίστασε να αποκαλέσει τον Trump ως απειλή για το σύστημα διακυβέρνησης του έθνους, καλώντας του Αμερικανούς να προσέχουν τις ελευθερίες και τους θεσμούς κατά τη διάρκεια μια ταραγμένης εποχής ραγδαίων τεχνολογικών και οικονομικών αλλαγών. Επισήμανε, επιπλέον, τον κίνδυνο που παραμονεύει από την ολιγαρχία και μερικά από τα πλουσιότερα άτομα στον κόσμο της τεχνολογικής βιομηχανίας, τα οποία έχουν συρρεύσει στο πλευρό το Τραμπ μετά τη νίκη του στις εκλογές του Νοεμβρίου.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί η συμβολή του Elon Musk στην προεκλογική εκστρατεία του Trump, ξοδεύοντας πολλά εκατομμύρια δολάρια σε καμπάνιες και διαφημίσεις και στοχεύοντας παράλληλα σε συγκεκριμένες ομάδες ψηφοφόρων. Ταυτόχρονα, άλλα στελέχη μεγάλων εταιρειών, όπως ο Mark Zuckerberg της Meta και ο Jeff Bezos της Amazon, έχουν κάνει δωρεές στην εναρκτήρια επιτροπή του Trump, ενώ έχουν πραγματοποιήσει πολλές επισκέψεις στην ιδιωτική λέσχη του στη Φλόριντα μαζί με τα ακροατήρια που βλέπουν τον εκλεγμένο πρόεδρο, ώστε να κερδίσουν την εύνοιά του και να διαμορφώσουν τις πολιτικές της νέας του διοίκησης. Η ομιλία του Biden από το Οβάλ Γραφείο ήταν η τελευταία από μια σειρά επισημάνσεων για την εσωτερική πολιτική και τις εξωτερικές σχέσεις, που όλο το τελευταίο διάστημα εκφωνούσε, ώστε να εδραιώσουν την κληρονομιά του και αναδιαμορφώσουν τις ζοφερές και σε γενική γραμμή κριτικές απόψεις των Αμερικανών πολιτών για τη θητεία του.
Ο Biden τόνισε ότι θα χρειαστεί να περάσει αρκετός καιρός ώστε να γίνει κατανοητό τι πέτυχε, αλλά οι σπόροι αυτών των προσπαθειών φυτεύονται και θα αναπτυχθούν και θα ανθίσουν τις επόμενες δεκαετίες. Ήταν, ουσιαστικά, μια παραδοχή για αυτό που λένε πολλοί Αμερικανοί ότι δεν έχουν νιώσει ακόμη τον αντίκτυπο των τρισεκατομμυρίων δολαρίων που ξόδεψε η κυβέρνηση Biden σε εγχώριες πρωτοβουλίες. Προσπάθησε να προωθήσει αρκετές μεταρρυθμίσεις, όπως αλλαγή του φορολογικού κώδικα, για να διασφαλιστεί ότι οι δισεκατομμυριούχοι θα πληρώνουν το μερίδιο τους, να εξαλείψει τη ροή κρυφών κεφαλαίων σε πολιτικές εκστρατείες και να απαγορεύσει σε μέλη του Κογκρέσου να διαπραγματεύονται με μετοχές. Ωστόσο, έγιναν ελάχιστα βήματα για την προώθηση αυτών των στόχων. Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλά στατιστικά δεδομένα έρχονται να ενισχύσουν τους φόβους και τις προειδοποιήσεις του Biden.
Τα στοιχεία της Federal Reserve δείχνουν ότι το 0,1% των πλουσιότερων της χώρας μαζί κατέχει περισσότερο από πέντε φορές τον πλούτο του κατώτερου 50%. Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι οι καταστροφικές πυρκαγιές στο Los Angeles, ανέδειξαν τις υπάρχουσες ανισότητες, αφού δεν ήταν λίγοι οι δισεκατομμυριούχοι που κατάφεραν να σώσουν τα σπίτια και τις επιχειρήσεις τους προσλαμβάνοντας ιδιωτικές εταιρείες πυρόσβεσης. Το μέλλον είναι εκείνο που θα επιβεβαιώσει ή όχι τις ανησυχίες του απερχόμενου πλέον προέδρου.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Biden warns of dangers of oligarchy taking shape in US, BBC, διαθέσιμο εδώ
- An oligarchy is taking shape, The New Yorker, διαθέσιμο εδώ
- Biden warns in farewell address that an ‘oligarchy’ of ultra-rich in US threatens future of democracy, 9&10 News, διαθέσιμο εδώ
