Του Παναγιώτη Χάτζιου,
Μια από ομορφότερες και πιο κρύες χώρες στον κόσμο είναι η Σουηδία. Ωστόσο, η ιστορία της ξεκινά από το βαθύ παρελθόν και απλώνεται μέχρι το σήμερα. Από τους Βίκινγκς που άφησαν το αποτύπωμά τους σε πολλές περιοχές της Ευρώπης, μέχρι την ανάπτυξη της χώρας σε μία από τις ισχυρότερες δυνάμεις της Βόρειας Ευρώπης.
Οι πρώτοι άνθρωποι που εγκαταστάθηκαν στη Σουηδία έφτασαν μετά το τέλος της τελευταίας περιόδου όπου οι πάγοι άρχισαν να λιώνουν, περίπου το 12.000 π.Χ. Στην Εποχή του Χαλκού και Σιδήρου, οι πρώτοι Σουηδοί ανέπτυξαν τη γεωργία και το εμπόριο, δημιουργώντας βασίλεια και πολιτισμικά κέντρα. Στην περίοδο των Βίκινγκς, οι Σουηδοί έγιναν γνωστοί για τις επιδρομές τους, και η Σκανδιναβία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Ευρώπη. Η μετάβαση στον Χριστιανισμό, γύρω στον 11ο αιώνα, σήμανε μια μεγάλη αλλαγή στην κοινωνία και την πολιτική της χώρας. Έγινε ολοκληρωτική στροφή στον τρόπο σκέψης των ανθρώπων.
Στον Μεσαίωνα, η Σουηδία συνδέθηκε πολιτικά με τη Δανία και τη Νορβηγία. Η πιο σημαντική ένωση ήταν η «Ένωση της Κοπεγχάγης» το 1397, η οποία συγκέντρωνε τη Σουηδία, τη Δανία και τη Νορβηγία υπό τον βασιλιά Χριστόφορο της Βαυαρίας. Αυτή η ένωση, αν και παρέμεινε ενεργή για αιώνες, δεν ήταν πάντα ειρηνική και διαταράχθηκε από εσωτερικές διαμάχες. Οι σχέσεις με τις γειτονικές χώρες, όπως η Ρωσία και η Πολωνία, έγιναν σημαντικές και ταυτόχρονα προκαλούσαν πολέμους και αναταραχές.
Το 17ο αιώνα, η Σουηδία έζησε τη λεγόμενη «χρυσή εποχή», μια περίοδο κατά την οποία η χώρα βρέθηκε στην κορυφή της στρατιωτικής και πολιτικής ισχύος στην Ευρώπη. Οι βασιλιάδες Γουσταύος Αδόλφος και Καρλ ΙΑ’ ήταν οι κύριοι δημιουργοί αυτής της επέκτασης. Ο Γουσταύος Αδόλφος, με την ισχυρή στρατηγική του σκέψη και τις αποφασιστικές στρατιωτικές ενέργειες, καθιέρωσε τη Σουηδία ως μεγάλη δύναμη στην Ευρώπη, ενώ ο διάδοχός του, Καρλ ΙΑ΄ συνέχισε την εξωτερική επέκταση.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Σουηδία απέκτησε εδάφη που εκτείνονταν από τη Φινλανδία και τη Βαλτική μέχρι περιοχές της Πολωνίας και της Λιθουανίας. Η χώρα, ως μέρος της Προτεσταντικής Συμμαχίας, συμμετείχε στον Τριακονταετή Πόλεμο (1618-1648), έναν από τους πιο καταστρεπτικούς και σημαίνοντες πολέμους της Ευρώπης. Η Σουηδία αναδείχθηκε ως ένας από τους κυριότερους νικητές, κερδίζοντας εδάφη και επεκτείνοντας την επιρροή της στην περιοχή της Βαλτικής, γεγονός που ενίσχυσε το κύρος και την ισχύ της.
Ωστόσο, η «χρυσή εποχή» της Σουηδίας είχε τα όριά της. Το 1709, η ήττα της Σουηδίας στη «Μάχη του Πολτάβα» από τη Ρωσία αποτέλεσε καθοριστική στιγμή για την αυτοκρατορία. Ο τσάρος Πέτρος ο Μέγας, με τις στρατηγικές του επιτυχίες, κατόρθωσε να μειώσει την επιρροή της Σουηδίας στην περιοχή, ξεκινώντας την κυριαρχία της Ρωσίας στην περιοχή. Η Σουηδία, που μέχρι τότε είχε εξελιχθεί σε μια στρατιωτική δύναμη με εκτεταμένα εδάφη, άρχισε να χάνει την ηγεμονία της και να εισέρχεται σε μια περίοδο παρακμής.
Από τον 18ο αιώνα και μετά, η Σουηδία προσπαθούσε να ξανά ζωντανέψει από τις στρατιωτικές δυνάμεις και να επαναστατήσει πολιτικά και οικονομικά. Αν και έχασε τη Νορβηγία το 1814, η χώρα προχώρησε σε εσωτερικές μεταρρυθμίσεις και άρχισε να αναπτύσσεται βιομηχανικά. Η χώρα μπήκε στη διαδικασία του εκσυγχρονισμού, επενδύοντας στην εκπαίδευση, την κοινωνική πρόνοια και τη βιομηχανία, θέτοντας τις βάσεις για τη σύγχρονη εποχή.
Τον 20ό αιώνα, η Σουηδία υπήρξε παράδειγμα κοινωνικού κράτους και ευημερίας. Παρά το γεγονός ότι παρέμεινε ουδέτερη κατά τη διάρκεια των δύο παγκόσμιων πολέμων, η Σουηδία κατάφερε να διατηρήσει την πολιτική της σταθερότητα και να αναπτυχθεί οικονομικά και κοινωνικά. Η ιστορία της Σουηδίας είναι γεμάτη από σημαντικές εξελίξεις, από τις πρώτες δυναστικές ενώσεις έως την ανάδειξή της σε μεγάλη στρατιωτική δύναμη. Στον 20ο αιώνα, όμως, η χώρα επέλεξε τον δρόμο της ειρηνικής συνεργασίας και ανάπτυξης, και σήμερα αποτελεί παράδειγμα κοινωνικής ευημερίας και πολιτισμού.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- D. Popenoe & E. Κόσσυβα (1975), Η Σουηδία σαν μια μεταβιομηχανική κοινωνία: Μερικές νύξεις για συνεχή κοινωνική σκέψη, Douglass College Rutgers University
- Franklin Daniel Scott (1988), Sweden, the Nation’s History, SIU Press
- Στα 16 του νίκησε τους Δαναούς εισβολείς, στα 17 του έγινε Βασιλιάς της Σουηδία. Το «Λιοντάρι του Βορρά» που νίκησε τους Γερμανούς, αν και είχε σκοτωθεί, mixanitouxronou.gr, διαθέσιμο εδώ
