Της Στέλλας Πετρακάκη,
Η Σουηδία, μια από τις πιο φιλελεύθερες χώρες της Ευρώπης, φαίνεται να ακολουθεί μια στροφή στις πολιτικές της γύρω από την ιθαγένεια και την ασφάλεια. Σύμφωνα με νέες προτάσεις που εξετάζονται από την κυβέρνηση, η αφαίρεση της ιθαγένειας από άτομα που θεωρούνται απειλή για την εθνική ασφάλεια μπορεί να γίνει μια πραγματικότητα. Η απόφαση αυτή έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας, καθώς θίγει ευαίσθητα ζητήματα σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, την έννοια της ιθαγένειας και την πολιτική ασυλία.
Η Σουηδία, παρά την παράδοση ανοιχτής προσφυγικής πολιτικής και την ενσωμάτωσή της στις διεθνείς συνθήκες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έχει τα τελευταία χρόνια βρεθεί αντιμέτωπη με αυξανόμενη ανησυχία για την ασφάλεια της χώρας. Ο αριθμός των τρομοκρατικών επιθέσεων και των εγκληματικών οργανώσεων έχει αυξηθεί, ενώ και οι πολιτικές ανησυχίες γύρω από τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών είναι σε διαρκή ανάλυση. Ορισμένοι πολιτικοί και αναλυτές υποστηρίζουν ότι η χώρα πρέπει να ενισχύσει την εθνική της ασφάλεια, περιορίζοντας τα δικαιώματα εκείνων που θεωρούνται επικίνδυνοι.
Η νέα νομοθετική πρόταση, που εξετάζεται από το σουηδικό κοινοβούλιο, προβλέπει την αφαίρεση της σουηδικής ιθαγένειας από άτομα που έχουν διαπράξει σοβαρές παραβιάσεις, όπως συμμετοχή σε τρομοκρατικές οργανώσεις, εγκλήματα πολέμου ή δράση εναντίον των συμφερόντων του κράτους. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η απόφαση αυτή είναι αναγκαία για την προστασία της κοινωνίας, καθώς θα αποτρέψει την είσοδο επικίνδυνων ατόμων στις τάξεις των σουηδικών πολιτών.
Η ιδέα της αφαίρεσης της ιθαγένειας από άτομα που θεωρούνται επικίνδυνα είναι ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη. Πολλοί επικριτές υποστηρίζουν ότι αυτή η κίνηση μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για τα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων που επηρεάζονται, ιδίως για όσους έχουν αποκτήσει τη σουηδική ιθαγένεια μετά τη μετανάστευση. Η ιθαγένεια είναι για πολλούς το θεμέλιο της ένταξης και της κοινωνικής ασφάλειας, ενώ η αφαίρεσή της ενδέχεται να τους αφήσει χωρίς προστασία από τη σουηδική κυβέρνηση και να τους εκθέσει σε αυθαίρετες ενέργειες άλλων κρατών.
Επιπλέον, οι αντίπαλοι της πολιτικής αυτής υποστηρίζουν ότι μπορεί να δημιουργήσει προηγούμενο για άλλες χώρες που θα θελήσουν να εφαρμόσουν παρόμοια μέτρα σε όσους θεωρούν ανεπιθύμητους. Η κίνηση αυτή μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για νομικές καταχρήσεις και να πλήξει τη διεθνή φήμη της Σουηδίας ως υποστηρικτή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Σουηδία, όπως πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης, έχει να αντιμετωπίσει το θέμα της ενσωμάτωσης των μεταναστών και των προσφύγων. Από τη δεκαετία του 2010, οι προσφυγικές ροές στην Ευρώπη έχουν ενταθεί και η Σουηδία έχει υποδεχτεί ένα μεγάλο ποσοστό μεταναστών, γεγονός που έχει δημιουργήσει τόσο κοινωνικές όσο και πολιτικές προκλήσεις. Οι πολιτικές της χώρας επικεντρώνονται στην ενσωμάτωση και την ισότητα των νέων πολιτών, αλλά και στη διασφάλιση της εθνικής ασφάλειας.
Η προτεινόμενη πολιτική για την αφαίρεση ιθαγένειας αφορά κυρίως άτομα που αποκτούν τη σουηδική ιθαγένεια μέσω της διαδικασίας φυσικοποίησης. Η ένταση γύρω από την πρόταση εντείνεται λόγω του γεγονότος ότι η Σουηδία έχει αναγνωριστεί για την πολιτική της ανοιχτής πόρτας και την υποστήριξή της στους πρόσφυγες και μετανάστες. Η ενσωμάτωσή τους στο σουηδικό κοινωνικό σύνολο ήταν μέχρι πρόσφατα προτεραιότητα της κυβέρνησης. Ωστόσο, οι νέες προτάσεις δείχνουν μια στροφή προς μια πιο περιοριστική στάση.
Η ένταση των συζητήσεων γύρω από το ζήτημα της αφαίρεσης της ιθαγένειας αναδεικνύει μια σειρά αντιφάσεων. Η Σουηδία έχει παραδοσιακά επιδιώξει να προστατεύσει τα δικαιώματα όλων των πολιτών της, αλλά η νέα πολιτική θέτει ερωτήματα για το πού τίθεται το όριο στην ελευθερία του ατόμου σε σχέση με την εθνική ασφάλεια. Πολλοί φοβούνται ότι η εφαρμογή αυτών των μέτρων μπορεί να οδηγήσει σε διχασμό της κοινωνίας και σε αυξανόμενη ρητορική μίσους. Παρά τις αντιρρήσεις, η Σουηδία φαίνεται να κινείται προς την εφαρμογή των νέων μέτρων ασφαλείας. Η τελική απόφαση θα έχει σοβαρές συνέπειες για τη χώρα, την πολιτική της για την ιθαγένεια και τον τρόπο που αυτή θα προσεγγίσει το θέμα της μετανάστευσης και της ενσωμάτωσης. Σίγουρα, η επόμενη περίοδος θα κρίνει αν η Σουηδία θα καταφέρει να ισορροπήσει τις αξίες της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με τις ανάγκες της εθνικής ασφάλειας.
Η προτεινόμενη αφαίρεση ιθαγένειας για όσους θεωρούνται απειλή για την εθνική ασφάλεια αποτελεί ένα κρίσιμο σημείο καμπής για τη Σουηδία. Η χώρα βρίσκεται ενώπιον ενός δύσκολου πολιτικού σταυροδρομιού, όπου πρέπει να αποφασίσει πώς να συνδυάσει την ασφάλεια με την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Ανεξαρτήτως των πολιτικών αντιπαραθέσεων, η κατάσταση αυτή αναδεικνύει τη δυσκολία του σύγχρονου κόσμου να διαχειριστεί τα θέματα της μετανάστευσης, της ένταξης και της ασφάλειας σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Σουηδία: Προς αφαίρεση ιθαγένειας όσων θεωρούνται απειλή για την εθνική ασφάλεια, euronews, διαθέσιμο εδώ
