Της Αντωνίας Αποστόλου,
Το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα χαρακτηρίστηκε από την έντονη δυσφορία του αμερικανικού λαού προς τη κυριαρχία της Μεγάλης Βρετανίας σε ένα μεγάλο μέρος της. Με την σκληρή φορολογία που επέβαλαν οι Βρετανοί, δε δυσφορούσε μονάχα ο απλός λαός που προσπαθούσε να επιβιώσει, αλλά και τα πλουσιότερα στρώματα, τα οποία επιθυμούσαν να ξεφύγουν από τον βρετανικό ζυγό. Η δυσφορία μεγάλωνε κυρίως, εξαιτίας της φορολογίας που επιβαλλόταν στο εμπόριο του τσαγιού, η οποία διατηρήθηκε για λόγους γοήτρου έπειτα από αντιδράσεις των αποίκων. Η δυσφορία αυτή δεν ώθησε μόνο τους Αμερικανούς να μην αγοράζουν τσάι, αλλά κατέστρεφαν και τα εισαγόμενα φορτία πετώντας τα στην θάλασσα στο λιμάνι της Βοστώνης. Η κίνηση αυτή στάθηκε αφορμή για την δημιουργία του λεγόμενου Κινήματος του τσαγιού.
Οι αλλαγές δεν εμφανίστηκαν μονάχα στον οικονομικό τομέα. Δεκατρείς πολιτείες ενώνονται και διαμορφώνουν ένα ενιαίο ομοσπονδιακό κράτος, καταργώντας την βασιλεία και το Κοινοβούλιο. Στην θέση τους επήλθε ο Πρόεδρος, η Γερουσία και η Βουλή των Αντιπροσώπων. Όλο το κοινωνικοπολιτικό σκηνικό έλαβε μία νέα μορφή, με τις γυναίκες να αποκτούν τα πρώτα τους δικαιώματα και τους δούλους να απολαμβάνουν περισσότερες ελευθερίες, καθώς στην Μασαχουσέτη και το Βερμόντ, ο θεσμός της δουλείας είχε λάβει τέλος.
Παρόλο που ο καιρός της αλλαγής είχε έρθει στο αμερικανικό έδαφος, οι Αμερικανοί άποικοι συνέχιζαν να πληρώνουν φόρους στην Βρετανική Αυτοκρατορία και αναπόφευκτα ήρθε η οικονομική στασιμότητα αρχικά κι έπειτα η υπανάπτυξη. Η εξέλιξη αυτή ήταν αντίθετη με την κυρίαρχη άποψη «όχι φορολογία χωρίς εκπροσώπηση» (“no taxation without presentation”).
Η γρήγορη ανάπτυξη των αποικιών προκαλούσε ανησυχία στην Μεγάλη Βρετανία. Μετά τον «Επταετή Πόλεμο» (1756-1783), αποφάσισε να απαγορεύσει την εκμετάλλευση του Καναδά και της Φλόριντα, που μόλις είχε καταλάβει, αλλά και να απαιτήσει νέους φόρους προκειμένου να καλύψει ένα μέρος των πολεμικών της δαπανών.
Η αντίδραση από την πλευρά των αποίκων δεν άργησε να φανεί, με τους ίδιους να σταματούν να αγοράζουν αγγλικά προϊόντα. Η Αγγλία κατήργησε τους περισσότερους φόρους που ίσχυαν μέχρι τότε, εκτός από αυτόν του τσαγιού. Ωστόσο, οι άποικοι δεν έκαναν ούτε βήμα πίσω. Η αντίδρασή τους οξύνθηκε με την καταστροφή τεραστίων ποσοτήτων τσαγιού στο λιμάνι της Βοστώνης στις 16 Δεκεμβρίου του 1773. Ως απάντηση αυτού, η Μεγάλη Βρετανία επέβαλε εμπορικούς περιορισμούς στο λιμάνι εκείνο.
Η Μεγάλη Βρετανία δεν περιορίστηκε μόνο στην επιβολή των περιοριστικών μέτρων στο λιμάνι. Έστειλε 4.000 στρατιώτες να καταλάβουν την Βοστώνη. Όταν ο στρατός της Αγγλίας στάλθηκε για να πάρει στρατιωτικό υλικό από την πόλη Κόνκορντ, η πολιτοφυλακή της Μασαχουσέτης, στις 19 Απριλίου 1975 αντιστάθηκε, στο Λέξινγκτον στην αρχή, κι έπειτα στο Κόνκορντ. Οι Αμερικανοί κατάφεραν να απωθήσουν τους Άγγλους, οι οποίοι αντιμετώπισαν βαριές απώλειες. Η σύγκρουση είχε ξεκινήσει.
Στις 4 Ιουλίου του 1776, είχε συγκληθεί συνέλευση των Αμερικανών στην Φιλαδέλφεια, όπου ψηφίστηκε η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, βασισμένη στις ιδέες του Διαφωτισμού. Τα χρόνια που ακολούθησαν χαρακτηρίστηκαν από ευρείες συγκρούσεις, με τους Άγγλους να στέλνουν συνεχώς στρατό και τους Αμερικανούς να προσπαθούν να κρατήσουν την Επανάσταση ζωντανή.
Το τέλος του Πολέμου επήλθε με την Συνθήκη των Παρισίων που υπογράφηκε το 1783. Πρόκειται για μία ειρηνευτική συμφωνία, η οποία σφράγιζε τον αιματηρό πόλεμο ανάμεσα στην Μεγάλη Βρετανία και τις αποικίες της, αναγνωρίζοντας τις δεκατρείς πολιτείες ως ένα ανεξάρτητο ομόσπονδο κράτος. Υπογράφηκε στις 3 Σεπτεμβρίου του 1873 και μεταξύ άλλων περευρέθηκαν εκπρόσωποι της Γαλλίας, της Ισπανίας καθώς και της Μεγάλης Βρετανίας.
Σύμφωνα με την Συνθήκη των Παρισίων, η Μεγάλη Βρετανία αναγνώρισε την Αμερική ως ανεξάρτητο κράτος με τα σύνορά της να επεκτείνονται από τον Ατλαντικό Ωκεανό έως τον ποταμό Μισσισιπή και από τον Καναδά έως την Φλώριντα. Επίσης, υπήρξε διακανονισμός των εδαφών, με τον Καναδά να παραμένει στον έλεγχο των Βρετανών, αλλά με τις Ηνωμένες Πολιτείες να αποκτούν τον έλεγχο στα δυτικά των Απαλαχιών Ορέων. Γενικότερα, η Συνθήκη των Παρισίων του 1783 καθόρισε την διεθνή αναγνώριση της Ανεξαρτησίας των Ηνωμένων Εθνών και κατάφερε να διαμορφώσει την γεωπολιτική κατάσταση στην Βόρεια Αμερική. Σηματοδότησε το τέλος της βρετανικής κυριαρχίας και άνοιξε τον δρόμο για την επέκταση της Αμερικής.
Μετά την υπογραφή της στις 3 Σεπτεμβρίου του 1873, η συνθήκη μεταφέρθηκε στο Κογκρέσο από αντιπροσώπους της, μεταξύ των οποίων ήταν ο Μπέντζαμιν Φράνκλιν, ο Τζον Άνταμς καθώς και ο Τζον Τζέι. Το Κογκρέσο είχε «συνέλθει» ώστε να εξετάσει το περιεχόμενο της Συνθήκης και αν αυτό άξιζε την επικύρωσή της από αυτό. Το «πράσινο φως» έλαβε η Συνθήκη τον Ιανουάριο του 1874, περίπου τέσσερις μήνες μετά την υπογραφή της. Η επικύρωση σημειώθηκε μέσα σε μία τελετή, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Ανάπολις του Μέριλαντ, μέρος στο οποίο είχε μεταφερθεί προσωρινά η έδρα της κυβέρνησης.
Η σημασία της επικύρωσης ήταν πολύ μεγάλη για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Επικύρωσε την ανεξαρτησία των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία και κατέστη δεσμευτική σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου. Επιπλέον, επισφραγίστηκε ο πόλεμος και επιτράπηκε η εφαρμογή των όρων της Συνθήκης με τα βρετανικά στρατεύματα να αποχωρούν από τα εδάφη εκείνα. Τέλος, το κύρος της χώρας αναβαθμίστηκε σημαντικά και αποδείχθηκε πως το Κογκρέσο ήταν ικανό να διαχειριστεί διπλωματικά ζητήματα με μεγάλη αποτελεσματικότητα.
Η επικύρωση της Συνθήκης δεν ήταν μόνο ένα μεγάλο επίτευγμα της Αμερικής ως προς την Ανεξαρτησία της, αλλά διέθετε και συμβολικό χαρακτήρα. Αποτέλεσε μία από τις πρώτες σημαντικές πράξεις του νεοσύστατου αμερικανικού κράτους, ως ανεξάρτητη οντότητα στην διεθνή σκηνή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Γ. Παπαγεωργίου (2022), Το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ, Αθήνα, Εκδόσεις: Κριτική
- Αμερικανική Επανάσταση (177501783) και η Διακήρυξη Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ (1776), greekworldhistory.blogspot.com, διαθέσιμο εδώ
- Συνθήκη του Παρισίου, history-maps.com, διαθέσιμο εδώ
